Page 31 - การใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงร่วมกับถั่วพร้าต่อการผลิตข้าวโพดฝักอ่อนในชุดดินนครปฐม

19

ชนิดหนึ่งที่ได้จากการไถกลบพืชขณะที่ยังสดอยู่ลงสู่ดินโดยได้จากการไถกลบพืชหลักและการปลูกพืช

บางชนิดที่ให้ปริมาณธาตุอาหารสูง เจริญเติบโตเร็ว พืชที่นิยมใช้เป็นปุ๋ยพืชสดส่วนใหญ่เป็นพืชตระกูล

ถั่ว เพราะพืชเหล่านี้มีความสามารถในการตรึงไนโตรเจนจากอากาศจึงเป็นการช่วยเพิ่มธาตุไนโตรเจน
ให้แก่พืชหลักได้ในรูปแบบหนึ่ง นอกจากนี้ปุ๋ยพืชสดยังช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุและธาตุอาหารให้กับดินได้

ด้วย

5.2 องค์ประกอบของปุ๋ยพืชสด
องค์ประกอบของปุ๋ยพืชสด แบ่งเป็น 2 ส่วนคือ ส่วนที่ย่อยสลายได้รวดเร็ว และส่วนที่

ย่อยสลายได้อย่างช้าๆ ส่วนที่ย่อยสลายอย่างรวดเร็วซึ่งเป็นแหล่งของคาร์บอนและไนโตรเจน ได้แก่

พวกที่ละลายน้ า เช่น น้ าตาล กรดอะมิโนและโปรตีน มีปริมาณระหว่าง 50 – 80 เปอร์เซ็นต์ ส่วนที่
ย่อยสลายอย่างช้าๆ คือพวกเซลลูโลส เฮมิเซลลูโลสและลิกนิน ซึ่งมีปริมาณ 20 – 50 เปอร์เซ็นต์ ของ

พืช ถึงแม้ส่วนที่ย่อยสลายยากจะมีปริมาณน้อยกว่าและต้องใช้เวลานานในการย่อยสลาย ซึ่งการใช้ปุ๋ย

พืชสดในระยะยาวจะเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุแก่ดินได้ (Bouldin, 1988 , Ishikawa, 1988) วารุณีและ
คณะ (2541) ได้วิเคราะห์องค์ประกอบของถั่วพุ่ม (Vigna sinensis) ที่มีอายุ 45 วัน พบว่ามีส่วนที่เป็น

Crude protein 16.73 เปอร์เซ็นต์ เซลลูโลส 29.33 เปอร์เซ็นต์ และลิกนิน 6.24 เปอร์เซ็นต์ ประชา

และคณะ (2545) ได้แนะน าว่าพืชที่ใช้เป็นปุ๋ยพืชสดจะต้องเป็นพืชที่เข้ากับระบบปลูกพืชของเกษตรกร
ได้เจริญเติบโตเร็ว มีผลผลิตโดยน้ าหนักสูง ให้ปริมาณธาตุไนโตรเจนสูง ทนต่อสภาพแห้งแล้งและหา

เมล็ดได้ง่าย พืชที่ใช้เป็นพืชปุ๋ยสดส่วนใหญ่จะเป็นพืชตระกูลถั่ว ซึ่งสามารถช่วยเพิ่มปริมาณธาตุ

ไนโตรเจนให้กับดินได้ โดยอาศัยไรโซเบียมที่อาศัยอยู่บริเวณปมรากของพืชตระกูลถั่วในกิจกรรมการ

ตรึงไนโตรเจนจากอากาศ ปริมาณไนโตรเจนดังกล่าวจะเป็นประโยชน์แก่พืชที่ปลูกตามมา เมื่อพืชปุ๋ย
สดถูกไถกลบและถูกย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ดิน

ชนิดของพืชปุ๋ยสดที่แนะน า (ยงยุทธและคณะ,2551)

พืชปุ๋ยสดเป็นพืชบ ารุงดินที่ช่วยให้ความอุดมสมบูรณ์และสมบัติต่างๆของดินดีขึ้น
รวมทั้งช่วยในการอนุรักษ์ดินด้วย อาจจ าแนกพืชบ ารุงดินเป็น 4 ประเภทคือ

1) พืชตระกูลถั่วประเภทพืชปีเดียว (annual plant) โตเร็ว ใบมากและล าต้นไม่

แข็งแรง เมื่อไถกลบจะเน่าเปื่อยเร็ว ได้แก่ ปอเทือง โสนและถั่วแปบ ใช้ท าเป็นปุ๋ยพืชสดได้ดี

2) พืชตระกูลถั่วที่ใช้เป็นอาหาร (food legumes) ให้ฝักและเมล็ดเป็นอาหารของมนุษย์
ส่วนใบใช้เป็นอาหารสัตว์ได้ เมื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้วก็ไถกลบซากพืชบ ารุงดิน จึงเหลือชีวมวลที่จะ

ไถกลบน้อย เช่น ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วลิสง ถั่วพร้าและถั่วพุ่ม การปลูกมีวัตถุประสงค์สองอย่างคือ

เก็บเกี่ยวผลผลิตเป็นอาหารและไถกลบซากพืชเพื่อบ ารุงดิน