Page 36 - ศึกษาผลกระทบจากการเผาเศษวัสดุทางเกษตรต่อการปลูกพืชเศรษฐกิจในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่แจ่มและศึกษาการชะล้างพังทลายของดินด้วยแบบจำลองการสูญเสียดินสากล

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

24

E = R [29.8 + (127.5 / I)]
E = พลังงานจลน์ของฝน (kinetic energy of rainfall) ในหน่วย จูลต่อตารางเมตร
R = ข้อมูลปริมาณน้ าฝนรายปี (annual rainfall) ในหน่วย มิลลิเมตร
I = ข้อมูลความหนักเบาของฝนสูงสุดในหนึ่งชั่วโมง (rainfall intensity) ในหน่วย มิลลิเมตรต่อชั่วโมง

- การหาปริมาณเม็ดดินที่แตกกระจาย (soil detachment)
การหาปริมาณเม็ดดินที่แตกกระจายจากพลังงานของเม็ดฝน เป็นการใช้ข้อมูลดัชนีความ
คงทนของดินต่อการถูกกัดชะด้วยน้ าฝน (soil detachability index: K) ข้อมูลร้อยละของน้ าฝนที่พืชยึดไว้
(crop interception percent factor: A) และข้อมูลพลังงานจลน์ของฝน (Kinetic energy of rainfall)

ที่อยู่ในรูป raster ที่ขนาด grid cell size 100 x 100 ตารางเมตร มาท าการวิเคราะห์ตามสมการเพื่อให้ได้
ปริมาณเม็ดดินที่แตกกระจาย (soil detachment) ซึ่งสมการที่ใช้ในการวิเคราะห์มีดังนี้
-3
-aA
D= K.(E exp )b.10
D = ปริมาณเม็ดดินที่แตกกระจาย (soil detachment) ในหน่วย กิโลกรัมต่อตารางเมตร
K = ดัชนีความคงทนของดินต่อการถูกกัดชะด้วยน้ าฝน (soil detachability index) ในหน่วย กรัมต่อจูล
E = พลังงานจลน์ของฝน (Kinetic energy of rainfall) ในหน่วย จูลต่อตารางเมตร
A = ข้อมูลร้อยละของน้ าฝนที่พืชยึดไว้ (crop interception percent factor)
a = 0.05

b = 1.0

ในการวิเคราะห์ข้อมูลตามสมการทั้ง 2 สมการข้างต้น ท าการประมวลผล และได้ผลลัพธ์
สุดท้ายออกมาเป็นแผนที่ปริมาณการแตกกระจายของเม็ดดิน (soil detachment) ในหน่วยกิโลกรัมต่อ
ตารางเมตร โดยอยู่ในรูปของข้อมูลแบบ raster ที่ขนาด grid cell size 100 x 100 ตารางเมตร เพื่อน าไป

วิเคราะห์ในขั้นตอนต่อไป
(5.2) การประเมินการพัดพาอนุภาคดินที่แตกกระจายไปกับน้ าไหลบ่า (soil transportation

phase)
การท าแผนที่การพัดพาอนุภาคดินด้วยน้ าไหลบ่าหน้าดิน จัดท าโดยการพิจารณาจากปัจจัย
ย่อย ๆ ก่อนแล้วจึงน าปัจจัยเหล่านั้นมาประเมินหาปริมาณอนุภาคดินที่สามารถถูกพัดพาไปด้วยน้ าไหลบ่า

ปัจจัยย่อยที่ต้องน ามาพิจารณา ได้แก่ ปริมาณน้ าฝนเฉลี่ยต่อวันในหนึ่งปี ปริมาณน้ าฝนที่ดินสามารถซึมซับไว้
ได้ ซึ่งทั้ง 2 ปัจจัยที่ได้จะน าไปค านวณเป็นปริมาณน้ าไหลบ่าหน้าดิน (overland flow) ที่เกิดขึ้น และน าไป
วิเคราะห์ต่อจนได้ค่าของปริมาณอนุภาคดินที่สามารถถูกพัดพาไปได้ สามารถอธิบายได้ดังนี้
- การหาปริมาณน้ าฝนเฉลี่ยต่อวันในหนึ่งปี (mean rain per rainy day)

การประเมินปริมาณน้ าฝนเฉลี่ยต่อวัน ได้มาจากการน าข้อมูลปริมาณน้ าฝนรายปี (annual
rainfall) ในหน่วยมิลลิเมตร มาพิจารณาร่วมกับข้อมูลจ านวนวันฝนตกในรอบปี (rainy day) ซึ่งการพิจารณา
เป็นดังสมการต่อไปนี้
R0 = R/Rn

R0 = น้ าฝนเฉลี่ยต่อวันในหนึ่งปี (mean rain per rainy day) ในหน่วยมิลลิเมตรต่อวัน
R = ข้อมูลปริมาณน้ าฝนรายปี (annual rainfall) ในหน่วยมิลลิเมตร
Rn = ข้อมูลจ านวนวันฝนตกในรอบปี (rainy day) ในหน่วยวัน