Page 30 - การใช้ปุ๋ยพืชสด (ปอเทือง) ร่วมกับเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินเพื่อปรับปรุงบำรุงดินและเพิ่มผลผลิตข้าว พื้นที่ตำบลพลับพลาไชย อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
20

1) วิธีเกษตรกร (ใส่ปุ๋ยเคมี 16-20-0 อัตรา 60 กิโลกรัมต่อไร่ต่อปี) 2) วิธีใช้ถั่วมะแฮะเป็นปุ๋ยพืชสด
3) วิธีใช้ปอเทืองเป็นปุ๋ยพืชสด 4) วิธีใช้ถั่วเขียวเป็นปุ๋ยพืชสด 5) วิธีใช้ถั่วพุ่มด าเป็นปุ๋ยพืชสด ผล
การศึกษาพบว่า การใช้พืชตระกูลถั่วทั้ง 4 ชนิดเป็นพืชปุ๋ยสด ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินมีค่า
ลดลง จากสภาพเป็นกรดจัดมาก (pH 4.6-4.8) เป็นกรดรุนแรงมาก (pH 4.5-4.6) และหลังการ

ทดลอง 3 ปี ความเป็นกรดเป็นด่างของดินในวิธีเกษตรกรมีความแตกต่างทางสถิติกับวิธีการใช้
ปอเทืองและถั่วเขียวอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติ ปริมาณอินทรียวัตถุในดินและฟอสฟอรัสที่เป็น
ประโยชน์ในดินมีค่าสูงขึ้นทุกวิธีการเมื่อเปรียบเทียบกับก่อนด าเนินการ แต่ไม่แตกต่างกันทางสถิติ

การใช้ปอเทืองและถั่วพุ่มด าเป็นพืชปุ๋ยสดท าให้ดินมีปริมาณโพแทสเซียมสูงขึ้น

3.3 การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน
การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน คือ การใช้ปุ๋ยเท่าที่จ าเป็นตามความต้องการของพืช หากดินมี
ปัญหาต้องมีการจัดการที่ถูกต้องเหมาะสม โดยมีการประเมินหรือวิเคราะห์ความอุดมสมบูรณ์ของดิน
ก่อนการปลูกพืช ซึ่งอาจได้จากการตรวจสอบจากโปรแกรมดินไทยและธาตุอาหารพืช หรือเก็บ

ตัวอย่างดินวิเคราะห์ เพื่อให้ทราบถึงปริมาณธาตุอาหารที่มีอยู่ในดิน สภาพความเป็นกรด-เป็นด่าง
แล้วน ามาเปรียบเทียบกับปริมาณความต้องการธาตุอาหารของพืชที่ปลูกในแต่ละฤดู จากนั้นจึง
ค านวณปริมาณธาตุอาหารหลัก (N-P-K) เพิ่มตามค าแนะน า (กรมพัฒนาที่ดิน, 2558) หลักการใส่
ปุ๋ยเคมีให้มีประสิทธิภาพ พิจารณาจาก
3.3.1 ชนิดของปุ๋ยที่ใช้ถูกต้อง

การใช้ปุ๋ยที่ถูกต้องนั้น หมายถึง สูตร เรโช และรูปของธาตุอาหารในปุ๋ย ปุ๋ยเคมีจะมีทั้งสาม
อย่างนี้แตกต่างกันออกไป สูตรปุ๋ย หรือบางทีเรียกว่า "เกรดปุ๋ย" หมายถึง ตัวเลขเขียนบอกปริมาณ
ธาตุอาหาร ที่มีอยู่ในปุ๋ยเคมี โดยบอกเป็นค่าของเปอร์เซ็นต์ โดยน้ าหนักของปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด

(N) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (P O ) และปริมาณโพแทสเซียมที่ละลายน้ าได้ (K O) สูตรปุ๋ย
2
2 5
จะเขียนไว้ที่ภาชนะบรรจุปุ๋ย เห็นได้อย่างชัดเจน เช่น 20-10-5 ตัวเลขแรกจะบอกปริมาณไนโตรเจน
ว่ามี อยู่หนัก 20 กิโลกรัม เลขที่สองบอกปริมาณ ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์มีอยู่ 10 กิโลกรัม เลขตัว
ที่สามบอกปริมาณโพแทสเซียมที่ละลายน้ าได้ มีอยู่ 5 กิโลกรัม และเป็นที่ ทราบกันเป็นสากลว่าเลข

ตัวแรก คือ ไนโตรเจน ตัวกลาง คือ ฟอสฟอรัส ตัวสุดท้าย คือ โพแทสเซียม เมื่อดินขาดธาตุอาหาร
ชนิดของธาตุอาหารในปุ๋ยที่ใส่ ก็จะต้องมีธาตุ N P และ K เท่ากับปริมาณธาตุอาหารรวม ที่มีอยู่ในปุ๋ย
เช่น สูตร 10-10-10 มีธาตุอาหารรวม N P K หนัก 30 กิโลกรัม ในปุ๋ยหนัก 100 กิโลกรัม ปุ๋ยเคมีจะมี
สัดส่วนระหว่าง N:P:K แตกต่างกัน แล้วแต่จะน าไปใช้กับชนิดของพืช และกับที่ดินที่มีระดับธาตุ

อาหาร N P และ K แตกต่างกันอย่างไร ดังนั้นก่อนใช้ปุ๋ยได้อย่างถูกต้อง จะต้องรู้จักดิน และรู้จักพืชที่
ปลูกเสียก่อน เนื่องจากดินแต่ละแห่ง และแต่ละชนิด จะมีระดับธาตุอาหารปุ๋ยในดินแตกต่างกัน ส่วน
พืชที่ปลูกต่างชนิดกัน หรือแม้แต่อายุพืชแตกต่างกัน ก็มีความต้องการธาตุอาหาร N P K ในปริมาณ
และสัดส่วนเพื่อการเจริญเติบโต และสร้างผลิตผลแตกต่างกันเป็นอย่างมากด้วยเช่นกัน (คณาจารย์

ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2548)