Page 11 - การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2

Organic Farming in Thailand) ที่ได้รับเงินทุนสนับสนุนจากธนาคารพัฒนาเอเชีย (Asian
Development Bank - ADB) และกรมฯ ได้ด าเนินงานโครงการมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน ซึ่งมี
กลุ่มเกษตรกรน าร่องที่เข้าร่วมทดลองระบบเกษตรอินทรีย์ PGS ผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตร
อินทรีย์ด้วยกระบวนการ PGS แล้ว จากผลการด าเนินงานดังกล่าวพบว่า การรับรองมาตรฐาน

เกษตรอินทรีย์ที่เหมาะสมกับเกษตรกรไทยในปัจจุบันมากที่สุด คือ การด าเนินการรับรองมาตรฐาน
เกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม (Participatory Guarantee Systems ; PGS) เนื่องจากระบบการ
รับรองดังกล่าวจะเน้นไปที่การประสานความมีส่วนร่วม เสริมสร้างปฏิสัมพันธ์ เพื่อให้เกิดกระบวนการ
ในการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนทัศนคติ บนพื้นฐานของความไว้วางใจ ซึ่งท าให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

และเหมาะสมกับเกษตรกรรายย่อยและผู้บริโภคในท้องถิ่น
ดังนั้นแนวทางการส่งเสริมให้เกษตรกรท าการผลิตระบบเกษตรอินทรีย์และพัฒนาเข้าสู่
การรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ได้ จึงควรน าระบบการรับรองแบบมีส่วนร่วม หรือเรียกว่า

พี จี เอส (PGS) มาใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนากลุ่มเกษตรกรเกษตรอินทรีย์รายย่อยของประเทศ
ไทย อย่างไรก็ตาม PGS เป็นเรื่องใหม่ที่เพิ่งจะเริ่มด าเนินการในประเทศไทยและยังมีข้อมูลการ
ศึกษาวิจัยไม่มาก การศึกษาวิจัยเพื่อให้ได้ข้อมูลส าคัญในการที่จะผลักดันให้เกษตรกรผ่านการรับรอง

มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ด้วยกระบวนการรับรองแบบมีส่วนร่วม จึงเป็นสิ่งส าคัญท าให้ทราบว่ามี
ปัจจัยใดบ้างที่เอื้อหรือส่งผลต่อการผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม และการ
ผลิตในระบบเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วมมีผลด้านการลดต้นทุนและเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกร
หรือไม่ การมุ่งศึกษาเรื่องดังกล่าว เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สามารถน าไปใช้เป็นแนวทางในการวางแผนพัฒนา

งานโครงการเกษตรอินทรีย์ของกรมพัฒนาที่ดินในการสนับสนุนให้เกษตรกรผ่านการรับรองมาตรฐาน
เกษตรอินทรีย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นต่อไป

วัตถุประสงค์
1. เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม
2. เพื่อเปรียบเทียบต้นทุนการผลิตและรายได้ระหว่างระบบเกษตรเคมีและระบบเกษตร

อินทรีย์แบบมีส่วนร่วม (เกษตรอินทรีย์ PGS)

การตรวจเอกสาร

1. ความส าคัญของเกษตรอินทรีย์
มาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง เกษตรอินทรีย์ เล่ม 1 (มกษ.9000 เล่ม1-2552) ได้ก าหนด
นิยามความหมายของเกษตรอินทรีย์ คือ ระบบการจัดการผลิตด้านการเกษตรแบบองค์รวมที่เกื้อหนุน

ต่อระบบนิเวศรวมถึงความหลากหลายทางชีวภาพวงจรชีวภาพ โดยเน้นการใช้วัสดุทางธรรมชาติ
หลีกเลี่ยงการใช้วัตถุดิบจากสารสังเคราะห์และไม่ใช้พืชสัตว์ หรือจุลินทรีย์ที่ได้มาจากเทคนิคการ
ดัดแปรพันธุกรรม (genetic modification) หรือพันธุวิศวกรรม (genetic engineering) มีการ
จัดการกับผลิตภัณฑ์ โดยเน้นการแปรรูปด้วยความระมัดระวังเพื่อรักษาสภาพการเป็นเกษตรอินทรีย์
และคุณภาพที่ส าคัญของผลิตภัณฑ์ในทุกขั้นตอน (ส านักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรอินทรีย์และอาหาร

แห่งชาติ, 2552)