Page 13 - ผลของการใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรร่วมกับปุ๋ยเคมีต่อการตอบสนองของผลผลิตข้าว และการเปลี่ยนแปลงสมบัติของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2

วัตถุประสงค์

1. เพื่อศึกษาผลของการใช๎วัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรในท๎องถิ่นในอัตราที่ตํางกันปรับปรุงดินรํวมกับ
ปุ๋ยเคมีตํอการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีของดิน การเจริญเติบโต และผลผลิตข๎าว
2. เพื่อศึกษาผลตอบแทนทางเศรษฐกิจจากการวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรในการปลูกข๎าว

การตรวจเอกสาร

1. สภาพทางกายภาพของพื้นที่

พื้นที่เขตพัฒนาที่ดินบ๎านน้ าลอกหมูํที่ 4 และหมูํที่ 13 ต าบลบํอทอง อ าเภอทองแสนขัน
จังหวัดอุตรดิตถ์ จัดอยูํในพื้นที่สูงภาคเหนือ ซึ่งเป็นการแบํงเขตตามกายภาพทางภูมิศาสตร์ ซึ่งอยูํสูงจาก
ระดับน้ าทะเลปานกลางตั้งแตํ 90-317 เมตร ปรากฏอยูํในแผนที่ลักษณะภูมิประเทศของกรมแผนที่
ทหาร มาตราสํวน 1:50,000 ล าดับชุด L7017 ระวาง 5143 I ชื่อระวางแผนที่อ าเภอทองแสนขัน มี

เนื้อที่ประมาณ 5,456 ไรํ โดยสภาพพื้นที่ที่มีลักษณะราบเรียบถึงคํอนข๎างราบเรียบตอนกลางของเขต
พัฒนาที่ดินใช๎ประโยชน์ในการปลูกข๎าว รวมพื้นที่ประมาณ 1,407 ไรํ โดยสํวนมากเป็นชุดดินเรณู (Rn)
มีเนื้อที่ประมาณ 1,170 ไรํ สภาพพื้นที่ที่เป็นลักษณะเป็นลูกคลื่นลอนชันเล็กน๎อย มีความลาดชัน 5-12

เปอร์เซ็นต์ ด๎านทิศตะวันตกและตะวันออกเฉียงใต๎ของเขตพัฒนาที่ดิน ใช๎ประโยชน์ในการปลูกพืชไรํ
ไม๎ผล และไม๎ยืนต๎น พืชไรํที่ปลูก ได๎แกํ ข๎าวโพดพื้นที่ประมาณ 613 ไรํ มันส าปะหลังพื้นที่ประมาณ
712 ไรํ และอ๎อยพื้นที่ประมาณ 207 ไรํ รวมพื้นที่ประมาณ 1,532 ไรํ ไม๎ผลไม๎ยืนต๎นที่ปลูก ได๎แกํ ยูคา
ลิปตัส สัก ไม๎ผลผสมผสาน และมะมํวง รวมพื้นที่ประมาณ 492 ไรํ นอกจากนี้เป็นปุาเบญจพรรณพื้นที่
ประมาณ 1,033 ไรํ และพื้นที่อื่น ๆ พื้นที่ประมาณ 992 ไรํ ปริมาณน้ าฝนตกเฉลี่ยตลอดปี 1,410.3

มิลลิเมตร อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี 27.3 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยตลอดปี 73 เปอร์เซ็นต์
(ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 8, 2549)
ดินที่ใช๎ปลูกข๎าว ได๎แกํ ชุดดินเรณู (Rn) สภาพพื้นที่ที่พบมีลักษณะราบเรียบ ถึงเป็นลูกคลื่น

ลอนลาดเล็กน๎อย มีความลาดชันประมาณ 1-4 เปอร์เซ็นต์ เนื้อดินบนเป็นดินรํวนปนทราย มีจุดประสี
น้ าตาลแกํ สีแดงปนเหลือง และสีแดง เป็นดินลึก การระบายน้ าคํอนข๎างเลว ความสามารถให๎น้ าซึม
ผํานปานกลาง การไหลบําของน้ าบนผิวดินช๎าถึงปานกลาง มีเนื้อดินเป็นดินรํวนปนทราย สีพื้นเป็นสี
น้ าตาลอํอนถึงน้ าตาลปนเทา คําความเป็นกรดเป็นดํางประมาณ 5.0-5.5 สํวนดินลํางมีเนื้อดินเป็นดิน

รํวนเหนียวปนทรายหรือดินเหนียวปนทราย สีพื้นเป็นสีเทาอํอน สีเทาปนชมพูถึงสีน้ าตาลปนเหลือง มี
จุดประสีน้ าตาลแกํ สีแดงและสีแดงปนเหลือง คําความเป็นกรดเป็นดํางประมาณ 4.5-5.5 (กรมพัฒนา
ที่ดิน, 2548)

2. ข้าวและพันธุ์ข้าวที่ปลูก

ข๎าวเป็นธัญพืชที่อยูํในวงศ์ (Family) Gramineae มีชื่อทางวิทยาศาสตร์วํา Oryza sativa L.
เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความส าคัญของประเทศไทย และยังเป็นที่ต๎องการของตลาดทั้งภายในประเทศ
และตํางประเทศ ข๎าวที่ปลูกในประเทศไทยสํวนใหญํนิยมปลูกสายพันธุ์อินเดีย (Indica) ซึ่งมีลักษณะ

เมล็ดเรียว ยาว แบํงตามประเภทของเนื้อแข็งในเมล็ดข๎าวสาร 2 ประเภท ได๎แกํ