Page 36 - การพัฒนาและป้องกันการแพร่กระจายพื้นที่ดินเค็มในเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำลำเสียวน้อยตอนบน - ห้วยกุดแดง อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
27

ลักษณะภูมิประเทศจะมีอิทธิพลต่อการเกิดชั้นต่างๆ ในหน้าตัดดิน ความหนาของชั้นดิน ความลึกของ
ดิน ความชื้นดิน สีดิน และจุดประในดิน ตลอดจนมีอิทธิพลต่อการทับถมของตะกอน และการกร่อน

ของดินหรือการชะล้างพังทลายของดิน เป็นต้น
3) สภาพภูมิอากาศ คือ หยาดน้้าฟูา (precipitation) และอุณหภูมิ ซึ่งปริมาณน้้าฝนเป็น

ปัจจัยที่ส้าคัญในการก้าหนดการใช้ที่ดินในเขตร้อนและเป็นตัวการที่ส้าคัญที่ก่อให้เกิดการชะล้าง
พังทลายของดินในประเทศไทย

ขั้นตอนในการด้าเนินงานวางแผนการใช้ที่ดินมี 4 ขั้นตอน (ชวเลิศ และคณะ, 2546) คือ

1) ส้ารวจความต้องการของประเทศ หรือท้องถิ่นที่จะด้าเนินการวางแผนการใช้ที่ดิน เพราะ
สิ่งเหล่านี้เป็นวัตถุประสงค์ของการวางแผนการใช้ที่ดิน ซึ่งส่วนมากจะก้าหนดไว้ชัดเจนเพื่อการเพิ่มผล

ผิตของพืช ความสัมพันธ์ระหว่างการใช้ทรัพยากรดินและน้้า การเพิ่มรายได้ของเกษตรกร

การยกระดับค่าครองชีพ การปรับปรุงโครงสร้างทางเศรษฐกิจของประเทศ
2) การรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม เช่นลักษณะต่าง ๆ ของดิน

และที่ดิน สภาพทางธรณีวิทยา การใช้ที่ดินในปัจจุบัน พืชพรรณต่าง ๆ ในบริเวณนั้น สถานการณ์อุทก

ศาสตร์ ภูมิอากาศ ซึ่งส่วนมากจะส้ารวจพร้อมกับข้อมูลเศรษฐกิจและสังคม และเมื่อเอาข้อมูลต่าง ๆ
มาซ้อนทับแผนที่ภูมิอากาศ รวมทั้งปัจจัยอื่น ๆ จะสามารถจ้าแนกดินออกเป็นชนิดต่าง ๆ ซึ่งเป็น

จุดเริ่มต้นของการวางเป็นการใช้ที่ดินและแผนที่การจ้าแนกที่ดินที่เกิดขึ้นนี้จะบอกวิธีการท้านายความ
เหมาะสมของดินเพื่อการใช้แบบต่าง ๆ

3) การศึกษาและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสภาวะเศรษฐกิจและสังคม เช่น การบริหารงานทาง

การเกษตร แผนการถือครองที่ดิน วิธีการเพาะปลูก การปฏิบัติในไร่นา ระบบการขนส่ง และ
การอุตสาหกรรม

4) น้าข้อมูลต่าง ๆ ที่ได้กล่าวมาแล้วมาพิจารณาก้าหนดการใช้ที่ดินตามความต้องการของ
ประเทศหรือท้องถิ่น พร้อมทั้งก้าหนดวิธีการต่างๆ

3.8 การวางแผนการอนุรักษ์ในไร่นา (Farm conservation plan)

การวางแผนการอนุรักษ์ในไร่นา โดยทั่วไปมีวัตถุประสงค์เพื่อให้มีการใช้ที่ดินอย่าง
มีประสิทธิภาพมากที่สุด และในขณะเดียวกันเพื่อปูองกันการเสื่อมโทรมของดิน และเป็นแบบแผน

ที่ปฏิบัติตามได้ง่าย สิ่งที่ต้องค้านึงถึงในการวางแผนอนุรักษ์ในไร่นา มีดังนี้

1) เลือกวิธีไถพรวนที่เหมาะสมตามชั้นสมรรถนะของดิน
2) เลือกใช้วิธีการท้าไร่นาที่ประหยัด และให้ผลผลิตสูงสุด

3) รักษาและปรับปรุงความอุดมสมบูรณ์ของดิน
4) ปูองกันและควบคุมการพังทลายของดิน