Page 29 - การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการสำรวจทรัพยากรดินในพื้นที่สูงบริเวณลุ่มน้ำสาขา น้ำแม่ต้า (ลุ่มน้ำยม)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

18

การวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆมีความถูกต้องสมบูรณ์ สามารถจัดการวิเคราะห์และแสดงผลแบบทันเหตุการณ์ อีกทั้ง
สามารถนําไปเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจได้เป็นอย่างดี โดยเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศเป็นเทคโนโลยีที่ได้รับ
ความสนใจ มีการประยุกต์ใช้อย่างแพร่หลาย เช่น ในด้านป่าไม้ ผังเมือง การขนส่ง สิ่งแวดล้อม ชุมชน

การสาธารณูปโภค และภัยธรรมชาติ เป็นต้น การศึกษาและทําความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการ องค์ประกอบ
ลักษณะข้อมูล รวมถึงการวิเคราะห์ข้อมูลในเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ จึงมีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการ
ปฏิบัติงานในด้านต่างๆ สามารถใช้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจและการวางแผนโครงการต่างๆ ได้
ซึ่งในอนาคตเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศศาสตร์มีแนวโน้มที่จะนํามาประยุกต์ใช้งานหลากหลายรูปแบบ รวมทั้ง
มีการพัฒนาในเรื่องมาตรฐานข้อมูลด้านภูมิสารสนเทศศาสตร์ เพื่อให้สามารถใช้ข้อมูลร่วมกันและแลกเปลี่ยน

ระหว่างหน่วยงานได้ อีกทั้งยังพัฒนาให้เป็นระบบเปิดมากขึ้น (open system) จึงส่งผลให้เทคโนโลยี
ภูมิสารสนเทศมีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็วและมีการนํามาใช้ประโยชน์อย่างต่อเนื่อง

4.2 ความหมายของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (geographic information system: GIS) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการ
วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (spatial data) โดยข้อมูลลักษณะต่างๆ ในพื้นที่ที่ทําการศึกษาจะถูกจัดให้อยู่ใน

รูปแบบที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงซึ่งกันและกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดและรายละเอียดของข้อมูลนั้นๆ เพื่อให้ได้
ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดตามต้องการ ซึ่งระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ได้มีผู้ให้ความหมายไว้อยู่หลายความหมาย ดังนี้

Burrough (1986) กล่าวว่า ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือที่ใช้เพื่อรวบรวม จัดเก็บ
นําสารสนเทศนั้นกลับมาใช้ได้ และถ้าต้องการก็ยังสามารถแปลงระบบการจัดเก็บ รวมทั้งสามารถแสดง
สารสนเทศเชิงพื้นที่ตามลักษณะที่ต้องการได้

Federal Interagency Coordinating Committee (1990) ให้คําจํากัดความไว้ว่า
“ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นระบบของคอมพิวเตอร์ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ และวิธีการที่ออกแบบมาเพื่อการ
จัดเก็บ การจัดการ การจัดทํา การวิเคราะห์ การทําแบบจําลอง และการแสดงข้อมูลเชิงพื้นที่ เพื่อแก้ปัญหาการ

วางแผนที่ซับซ้อนและปัญหาในการจัดการ”
Star and Estes (1990) ได้ให้ความหมายว่า GIS คือ ระบบสารสนเทศที่ออกแบบเพื่อการ

ทํางานกับข้อมูลเชิงพื้นที่ หรือข้อมูลที่มีความสัมพันธ์กับตําแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ หรือระบบสารสนเทศ
ภูมิศาสตร์ เป็นระบบฐานข้อมูลที่มีความสามารถเฉพาะสําหรับข้อมูลเชิงพื้นที่ รวมทั้งเป็นชุดของเครื่องมือที่ใช้
ในการรวบรวมข้อมูล เก็บข้อมูล และวิเคราะห์ข้อมูล

Environmental Systems Research Institute (1992) ให้ความหมายว่า ระบบสารสนเทศ
ภูมิศาสตร์ประกอบไปด้วยระบบคอมพิวเตอร์ ระบบโปรแกรมสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ และบุคลากร ซึ่งมี

หน้าที่จัดการในสิ่งต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการรวบรวมสารสนเทศที่ต้องการ เพื่อทําการแปลงเข้าจัดเก็บในระบบ
การปรับปรุง การจัดการ การวิเคราะห์ และการแสดงสารสนเทศภูมิศาสตร์เหล่านั้นในรูปแบบที่มีการอ้างอิง
พิกัดทางภูมิศาสตร์ได้ตามต้องการ

Burrough and McDonnell (1998) กล่าวว่า ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือที่มี
ประสิทธิภาพในการรวบรวม จัดเก็บ รวมทั้งนําสารสนเทศนั้นกลับมาใช้ อีกทั้งสามารถแปลงระบบการจัดเก็บ
และแสดงสารสนเทศเชิงพื้นที่ตามลักษณะที่ต้องการได้

Wisconsin State Cartographer’s Office (2002) ได้ให้ความหมายของระบบสารสนเทศ
ภูมิศาสตร์ โดยอ้างอิงจากองค์ประกอบของระบบไว้โดยสรุปว่า “ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ประกอบไปด้วย