Page 26 - การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการสำรวจทรัพยากรดินในพื้นที่สูงบริเวณลุ่มน้ำสาขา น้ำแม่ต้า (ลุ่มน้ำยม)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

15

เช่น ความหนาของชั้นดิน การจัดเรียงของชั้นดิน โครงสร้างดิน สีดิน เนื้อดิน ปฏิกิริยาดิน การยึดตัวของดิน
ปริมาณคาร์บอเนตและเกลือชนิดต่างๆ ฮิวมัส เศษหิน องค์ประกอบของแร่ในดิน วัตถุต้นกําเนิดดิน ชุดดินเป็น
หน่วยแผนที่ดินที่ใช้แพร่หลายมาก โดยเฉพาะในแผนที่แบบละเอียด ซึ่งสําคัญมากที่ช่วยในการถ่ายทอดข้อมูล

ดินและงานวิจัยจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง การให้ชื่อชุดดิน ใช้ชื่อสถานที่พบครั้งแรก เช่น ชื่อตําบล อําเภอ
จังหวัด หรือชื่อของบริเวณที่มีลักษณะเด่นเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย

3.3.3 ดินคล้าย (soil variant)

หน่วยแผนที่ดินที่มีลักษณะเดียวกับหน่วยดินเดี่ยว แต่มีลักษณะแตกต่างจากชุดดิน
ที่เคยกําหนดไว้แล้ว มีลักษณะเด่นชัดพอที่จะกําหนดเป็นชุดดินใหม่ได้ตามระบบการจําแนกดิน แต่เนื้อที่ที่พบ
จากการสํารวจยังน้อยกว่าพิกัดที่กําหนดไว้ จึงแยกเป็นดินอีกหน่วยหนึ่งโดยให้ชื่อชุดดินที่มีลักษณะใกล้เคียง
มากที่สุดแล้วกํากับด้วยลักษณะที่แตกต่างกับดินที่ให้ชื่อ

3.3.4 ประเภทของชุดดินหรือดินคล้าย (soil phases)
หน่วยแผนที่แบ่งย่อยออกไปจากชุดดิน เนื่องจากมีสมบัติดินหลายประการที่สามารถนําไป

แปลความหมายเพื่อการใช้ประโยชน์และการจัดการต่างๆ ของดินได้ ลักษณะหรือสมบัติดินที่นํามาใช้เป็น
ประเภทของชุดดินหรือดินคล้าย เช่น เนื้อดินตอนบน ความลาดชันของพื้นที่ ความลึกของดิน และการกร่อน
ของดิน เป็นต้น (ส่วนมาตรฐานการสํารวจจําแนกดินและที่ดิน, 2547)

3.3.5 สมบัติของดินที่นํามาใช้เป็นหน่วยแผนที่ในระดับประเภทดิน ประกอบด้วย เนื้อดิน

ตอนบนและความลาดชันของพื้นที่ โดยมีรายละเอียดดังนี้
1) เนื้อดินตอนบน (surface layer) เป็นเนื้อดินบนเฉลี่ยตั้งแต่ผิวดินลงไปจนถึงความลึก

25 เซนติเมตรจากผิวดิน ทั้งนี้เนื่องมาจากความแตกต่างหรือความหลากหลายของชั้นไถพรวนในแต่ละพื้นที่ ซึ่งขึ้นอยู่กับ
ชนิดและขนาดของเครื่องจักรกลหรือการใช้แรงงานจากสัตว์ แต่โดยทั่วไปแล้วพืชที่มีระบบรากสั้น เช่น พืชไร่
ต้องการหน้าดินหนาประมาณ 25 เซนติเมตร ก็เพียงพอต่อการเจริญเติบโตแล้ว ดังนั้น จึงคํานวณเนื้อดินเฉลี่ย
ในช่วงความลึก 0 - 25 เซนติเมตร เนื้อดินบนที่ใช้เขียนเป็นหน่วยแผนที่ดินแบ่งออกได้ 12 ชั้น ดังนี้

ดินทราย (s : sands) มีอนุภาคขนาดทรายมากกว่าร้อยละ 85 และมีค่าร้อยละของ
อนุภาคขนาดทรายแป้ง รวมกับ 1.5 เท่าของค่าร้อยละของอนุภาคขนาดดินเหนียว น้อยกว่าร้อยละ 15

ดินทรายปนดินร่วน (ls : loamy sand) มีอนุภาคขนาดทรายในพิสัยร้อยละ 70 - 91
และมีค่าร้อยละของทรายแป้งรวมกับ 1.5 เท่าของค่าร้อยละของดินเหนียวอย่างน้อยร้อยละ 15 และมีค่า

ร้อยละของอนุภาคขนาดทรายแป้งรวมกับ 2 เท่าของค่าร้อยละของอนุภาคขนาดดินเหนียวน้อยกว่าร้อยละ 30

ดินร่วนปนทราย (sl : sandy loam) อาจจะมีอนุภาคขนาดดินเหนียวร้อยละ 7 - 20
มีอนุภาคขนาดทรายมากกว่าร้อยละ 52 และค่าร้อยละของอนุภาคขนาดทรายแป้งรวมกับ 2 เท่าของค่าร้อยละ
ของอนุภาคขนาดดินเหนียวอย่างน้อยร้อยละ 30 หรือมีอนุภาคขนาดดินเหนียวน้อยกว่าร้อยละ 7 มีอนุภาค
ขนาดทรายแป้งน้อยกว่าร้อยละ 50 และมีอนุภาคขนาดทรายมากกว่าร้อยละ 43

ดินร่วน (l : loam) มีอนุภาคขนาดดินเหนียวร้อยละ 7 - 27 มีอนุภาคขนาดทรายแป้ง
ร้อยละ 28 - 50 และมีอนุภาคขนาดทรายไม่เกินร้อยละ 52