Page 17 - การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการสำรวจทรัพยากรดินในพื้นที่สูงบริเวณลุ่มน้ำสาขา น้ำแม่ต้า (ลุ่มน้ำยม)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

6

ของการผลิตกระแสไฟฟ้า อีกทั้งยังทําให้อายุของการใช้งานเขื่อนลดลงอย่างรวดเร็ว 4) ลําห้วยและลําธารตื้นเขิน
น้ําไม่สามารถระบายได้ทันในช่วงฤดูฝน ทําให้เกิดอุทกภัยได้ง่ายและรุนแรงขึ้น เป็นต้น

1.3 การศึกษาด้านทรัพยากรดินในพื้นที่สูง

พรเทพ (2541) ได้ศึกษาลักษณะของดินที่สูงบริเวณลุ่มน้ําแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีความสูงจาก

ระดับทะเล 1,000 - 1,600 เมตร ในสภาพป่าดิบเขาและป่าสน พบว่าดินเกิดจากวัสดุตกค้างจากหินแกรนิต
เป็นดินลึกปานกลางถึงลึกมาก มีพัฒนาการสูง เนื้อดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนปนทรายถึงดินร่วน สมบัติทาง
กายภาพของดินค่อนข้างดี แต่ความอุดมสมบูรณ์ของดินค่อนข้างต่ํา แร่ดินเหนียวที่พบมากเป็นแร่เคโอลิไนต์
เป็นดินจัดอยู่ในกลุ่มดิน Hapludults ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลจากการศึกษาของ กองวางแผนการใช้ที่ดินและ
กองสํารวจดิน (2537) ในพื้นที่สูงของจังหวัดเชียงใหม่ พบว่ากลุ่มดินที่พบมาก ได้แก่ Hapludults,

Kandiudults, Paleudalfs และ Paleudults ที่เกิดจากวัสดุตกค้างและตะกอนดาดเชิงเขาของหินแกรนิต
หินทราย หินดินดาน และหินปูน

นิวัติ (2546) ได้ศึกษาลําดับดินบนพื้นที่สูง ที่ได้รับอิทธิพลจากการใช้ประโยชน์ที่ดินและสิ่งปกคลุม
ดินในบริเวณดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่า ดินส่วนใหญ่เกิดจากวัตถุต้นกําเนิดที่เป็นการ

สลายตัวผุพังของหินพื้น ซึ่งในพื้นที่ที่สูงจากระดับทะเลปานกลางเกินกว่า 1,460 เมตรขึ้นไป ดินภายใต้สภาพ
ป่าที่มีชั้นวัสดุอินทรีย์บนผิวหน้าดินทุกบริเวณเป็นอันดับ Ultisols โดยบริเวณป่าดิบชื้นและป่าดิบเขา เป็นดิน
ในกลุ่มดิน Hapludults, Palehumults, Paleudults และ Haplohumults เป็นส่วนใหญ่ ส่วนดินที่อยู่ภายใต้
สภาพป่าเต็งรัง เป็นกลุ่มดิน Haplustults ทั้งหมด ส่วนดินในป่าดิบเขาที่เปลี่ยนแปลงพื้นที่ไปเป็นนาข้าว

เป็นดินในกลุ่ม Paleaquults และพื้นที่ป่าเต็งรังเปลี่ยนแปลงพื้นที่ไปเป็นนาข้าว เป็นดินในกลุ่ม Epiaquults

กรรณิการ์ (2547) ได้ประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการกําหนดเขตนิเวศเกษตรใน
พื้นที่สูงดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ปัจจัยตามลําดับความสําคัญในการแบ่งเขตนิเวศเกษตรในพื้นที่สูง
ได้แก่ ปัจจัยด้านความสูง ภูมิอากาศ ดิน พืชพรรณ และการใช้ที่ดิน โดยสามารถแบ่งเขตนิเวศเกษตรออกเป็น
5 เขต คือ เขตอบอุ่นเย็นชื้นตลอดปี เขตอบอุ่นร้อนชื้น เขตกึ่งร้อนชื้น เขตร้อนชื้น และเขตไหล่เขาร้อนชื้น

อีกทั้งยังสามารถกําหนดหน่วยดินได้อย่างถูกต้องในระดับอันดับของดิน

บรรณพิชญ์ (2551) ทําการศึกษาลักษณะและสมรรถนะความอุดมสมบูรณ์ของดินที่สูงในบริเวณ
เขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ พบว่า ดินส่วนใหญ่เกิดจากตะกอนตกค้างและตะกอนดาดเชิงเขา ที่สลายตัวมาจากหิน
ไรโอลิติกทัฟฟ์ แอนดีซิติกทัฟฟ์ และหินเกรย์แวก มีพัฒนาการของดินอยู่ในขั้นปานกลางถึงสูง ดินมีความ

อุดมสมบูรณ์ปานกลาง ดินจัดอยู่ในกลุ่มดิน Paleudults จํานวน 4 บริเวณ Paleudalfs และ Hapludalfs
กลุ่มดินละ 1 บริเวณ

วิทยา (2551) ทําการวิเคราะห์ปัจจัยทางดินที่มีผลต่อการผลิตพืชในพื้นที่อินทนนท์ ผลวิเคราะห์ดิน
แสดงให้เห็นว่า สมบัติทางเคมีของดินเป็นปัจจัยที่เป็นข้อจํากัดต่อการผลิตพืชในพื้นที่อินทนนท์มากที่สุด โดยดิน
ส่วนใหญ่มีค่าปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงกรดจัดมาก (pH 4.2 - 5.5) ประกอบกับมีค่าร้อยละความอิ่มตัวเบสต่ํา

(น้อยกว่าร้อยละ 35) อีกทั้งยังมีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ต่อพืชมีค่าอยู่ในระดับต่ําอีกด้วย
Handricks (1981) ได้ทําการศึกษาหาความสัมพันธ์ระหว่างดินและพืชพรรณบนพื้นที่สูงทาง

ภาคเหนือของประเทศไทยที่มีลักษณะภูมิประเทศและวัตถุต้นกําเนิดดินที่แตกต่างกัน พบว่าสมบัติของดินและ
ชนิดพืชพรรณของหลายพื้นที่ศึกษาในภาคเหนือมีความแปรปรวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่ที่มีวัตถุต้นกําเนิด
ดินที่แตกต่างกันจะมีความแปรปรวนสูง ซึ่งลักษณะภูมิอากาศโดยเฉพาะปริมาณน้ําฝนและความชื้น อีกทั้ง