Page 54 - การไถกลบพืชปุ๋ยสดและตอซังข้าวร่วมกับการใช้น้ำหมักชีวภาพเพื่อเพิ่มผลผลิตในพื้นที่ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลโนนกลาง อำเภอสำโรง จังหวัดอุบลราชธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
45

เพื่อเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุและลดความเป็นกรดของดินในแปลงสวนผสม โดยหว่านเมล็ดพันธุ์พืชปุ๋ย
สด (ปอเทือง) หว่านทั่วแปลง ในอัตรา 5 กิโลกรัมต่อไร่ หลังจากออกดอกเกินร้อยละ 50 แล้วไถกลบ
จุดเรียนรู้ที่ 6 การปรับปรุงบ ารุงดินด้วยปุ๋ยหมักในแปลงผัก

1. ไถเตรียมดินด้วยการไถดะ 1 ครั้ง ตากดินทิ้งไว้ 7 วัน เพื่อก าจัดแมลงโรคและวัชพืช แล้วท าการไถ
พรวน 1 ครั้ง จะท าให้ดินมีเนื้อละเอียดร่วนซุยเหมาะแก่การปลูกพืชผัก
2. ยกร่องแปลงผัก สูงประมาณ 25-30 เซนติเมตร ระยะระหว่างร่อง 30-50 เซนติเมตร ขนาดแปลง
ผัก กว้างประมาณ 1.5 เมตร จะช่วยในการระบายน้ าของดินดีขึ้น

3. หว่านปุ๋ยหมักอัตราประมาณ 4 ตันต่อไร่ ให้ทั่วแปลงผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน
4. ปลูกพืชผักและดูแลรักษา
ประโยชน์ที่ได้จากปุ๋ยหมักในแปลงผัก

1. ปรับปรุงสมบัติทางกายภาพดิน ท าให้ดินร่วนซุย การระบายอากาศ และการอุ้มน้ าของดินดีขึ้น
2. เป็นแหล่งธาตุอาหารพืชทั้ง ธาตุอาหารหลัก ธาตุอาหารรอง และจุลธาตุ
3. ดูดยึดและเป็นแหล่งเก็บธาตุอาหารในดินไม่ให้ถูกชะล้างสูญเสียไปได้ง่าย และปลดปล่อยออกมาให้
พืชใช้ประโยชน์ทีละน้อยตลอดฤดูปลูก
4. เพิ่มความต้านทานต่อการเปลี่ยนแปลงความเป็นกรดเป็นด่างของดิน

5. เพิ่มแหล่งอาหารของจุลินทรีย์ดิน ท าให้ปริมาณและกิจกรรมจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ในดินเพิ่มขึ้น
จุดเรียนรู้ที่ 7 การอนุรักษ์ดินและน้ าด้วยหญ้าแฝก
การปลูกหญ้าแฝกรอบสวนแปลงเรียนรู้เพื่อรักษาความชื้นในดินและเพื่อกั้นไม่ให้ปุ๋ยที่ใส่ลงไปถูกพัดพา

ไปกับน้ า โดยปลูกหญ้าแฝกระยะทาง 500 เมตร ใช้หญ้าแฝกแบบรากเปลือย จ านวน 10,000 กล้า ระยะ
ปลูกระหว่างต้นประมาณ 5 เซนติเมตร ในระยะแรกดูแลปลูกซ่อมแซมให้แถวหญ้าแฝกเจริญเติบโตหนาแน่น
เมื่อน้ าไหลบ่ามา ตะกอนดินที่ถูกพัดพามากับน้ าจะติดค้างอยู่กับแถวหญ้า

ผลการด าเนินงาน
การด าเนินงานภายในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ต าบลโนนกลาง อ าเภอส าโรง จังหวัด
อุบลราชธานี โดยใช้แนวทางการจัดการดินของกลุ่มวางแผนการใช้ที่ดิน จากการร่วมกันวิเคราะห์ปัญหา

เบื้องต้น พบว่า ระดับความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ในสภาพที่ไม่เหมาะสม ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ า เนื่องจากมี
ประมาณอินทรียวัตถุต่ าจึงแนะน าให้ผลิตปุ๋ยหมัก น้ าหมักชีวภาพ ปุ๋ยพืชสด และไถกลบตอซัง ดินมีการชะล้าง
พังทลายแนะน าการปลูกหญ้าแฝก พืชที่ปลูกผลผลิตตกต่ ามีโรคและแมลงรบกวน แนะน าให้ใช้สารเร่ง พด.7
เพื่อผลิตสารป้องกันก าจัดแมลงศัตรูพืช รวมทั้งเกษตรกรเจ้าของแปลงไม่ผลิตและใช้น้ าหมักชีวภาพ ท าให้มี

ค่าใช้จ่ายในการด าเนินการผลิตค่อนข้างสูง ส่วนใหญ่เป็นค่าปัจจัยการผลิต เช่น ปุ๋ยเคมี สารเคมีปราบวัชพืช
สารเคมีปราบแมลงศัตรูพืช และได้เก็บตัวอย่างดินมาวิเคราะห์ที่ระดับความลึก 0-30 เซนติเมตร ดังผลการ
ด าเนินการ เป็นจุดเรียนรู้ทั้ง 7 จุด ต่อไปนี้