Page 35 - ปุ๋ยอินทรีย์และการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
24

บทที่ 2

อินทรียวัตถุในดิน

อินทรียวัตถุในดินเป็นองค์ประกอบส่าคัญของดินที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อสมบัติต่างๆ ของดินทั้งทาง
เคมี กายภาพ และชีวภาพ อันส่งผลกระทบต่อเนื่องไปถึงระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน ความสามารถใน

การให้ผลผลิตของดิน รวมทั้งการพัฒนาระบบนิเวศของแต่ละสภาพแวดล้อมโดยตรง หากปราศจาก

อินทรียวัตถุในดินแล้ว ดินจะขาดแหล่งธาตุอาหารของพืช ขาดความอุดมสมบูรณ์ น่ามาซึ่งความเสื่อมโทรม
ของทรัพยากรดินและจะส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องด้วย

อินทรียวัตถุ (Organic Matter) หมายถึง สิ่งที่ได้จากการย่อยสลายของสารอินทรีย์ ซากพืช ซากสัตว์

รวมถึงสิ่งขับถ่าย ของมนุษย์และสัตว์ รวมไปถึงเซลล์ของจุลินทรีย์ทั้งที่ยังมีชีวิตอยู่และส่วนที่ตายแล้วซึ่ง
กระบวนการย่อยสลายประกอบด้วยหลายขั้นตอนตั้งแต่อยู่ในรูปเดิมหรือเปลี่ยนแปลงแต่ยังจ่ารูปเดิมได้จนถึง

เปลี่ยนแปลงจากเดิมโดยสมบูรณ์ เมื่อย่อยสลายต่อไปขั้นสุดท้ายจะได้ฮิวมัส แต่ไม่รวมถึงรากพืชหรือเศษซาก
พืชหรือสัตว์ที่ยังไม่ย่อยสลาย (คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2541 ; ส่านักเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน, 2551)

กระบวนการย่อยสลายตัวของอินทรียวัตถุในดิน ได้แก่ เศษซากพืชและซากสัตว์ โดยกิจกรรมของจุลินทรีย์ใน

ดิน ดังภาพที่ 2.1
คาร์โบไฮเดรท (40 – 50 %)

เศษซากพืช
เศษซากสัตว์ ลิกนิน แทนนิน (10 – 30 %) โปรตีน (10 – 30 %)

CO , H O, NH และอื่นๆ ย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ในดิน
2 2 3

สารประกอบพวก

- aromatic nature (polyphenols, quinines)
- amino acids, protein
- quinoid

กระบวนการกลั่นตัว

ฮิวมัส (อินทรียวัตถุ)

ภาพที่ 2.1 กระบวนการย่อยสลายตัวของอินทรียวัตถุ

ที่มา: ส่านักเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน (2551)