Page 28 - รายงานการสำรวจและจำแนกดินเพื่อรองรับการประกาศเขตอนุรักษ์ดินและน้ำตามพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ.2551 : กรณีศึกษาลุ่มน้ำน้ำย่าง จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
18

ข้อควรค านึงในการจ าแนกความเหมาะสมของดินส าหรับพืชเศรษฐกิจ คือ การจ าแนกความเหมาะสม
ไม่ได้เป็นการระบุถึงอัตราการให้ผลผลิต พิจารณาพืชที่ปลูกในฤดูฝนเป็นหลัก โดยชั้นความเหมาะสมของดินแต่ละ

ชั้น มิได้หมายความว่ามีการจัดการหรือมีการดูแลรักษาที่เหมือนกันเสมอไป ชั้นความเหมาะสมของดินแต่ละชั้นจะมี
ข้อจ ากัดปลีกย่อยลงไปอีกหรือที่เรียกว่า ชั้นความเหมาะสมของดินย่อย (subclass) และชั้นความเหมาะสมของดิน
สามารถเปลี่ยนแปลงได้ถ้ามีการปรับปรุงแก้ไขข้อจ ากัดของพืช

3.6.2 ลักษณะและสมบัติของดินที่ใช้จ าแนกความเหมาะสมของดินส าหรับพืชเศรษฐกิจ
1) สภาพภูมิประเทศ (topography: t)
2) เนื้อดิน (soil texture: s)
3) ชั้นดินที่มีการชะล้างรุนแรง (albic horizon: b)

4) ความลึกที่พบชั้นดานแข็งหรือก้อนกรวดมาก (soil depth to consolidated layer or gravel: c
หรือ g)
5) หินพื้นโผล่ (rock out crop: r)
6) ก้อนหินโผล่ (stoniness: z)

7) ความเค็มของดิน (salinity: x)
8) การระบายน้ าของดิน (drainage: d)
9) อันตรายจากการถูกน้ าท่วม (flooding: f)

10) อันตรายจากน้ าแช่ขัง (water logging: w)
11) ความเสี่ยงต่อการขาดน้ า (risk of moisture shortage: m)
12) ความอุดมสมบูรณ์ของดิน (nutrient status: n)
13) ปฏิกิริยาดิน (acidity: a, alkalinity: k)
14) ความลึกที่พบชั้นดินกรดก ามะถัน (depth to acid sulfate layer: j)

15) การกร่อนดิน (soil erosion: e)
16) ความหนาของชั้นดินอินทรีย์ (thickness of organic horizon: o)
ชั้นความเหมาะสมของดินแต่ละชั้น ยกเว้นชั้นความเหมาะสมที่ 1 จะระบุลักษณะและคุณสมบัติของดิน

ที่มีผลต่อการเจริญเติบโตหรือมีผลกระทบต่อผลผลิตของพืชที่ปลูก ลักษณะของดินที่ระบุไว้ในชั้นความเหมาะสม
ของดินส าหรับปลูกพืชแต่ละชั้น เรียกว่า ข้อจ ากัด (limitation) ซึ่งเมื่อทราบว่าชุดดินนั้นมีลักษณะใดที่เป็น
ข้อจ ากัดที่รุนแรงที่สุดที่จะเป็นอุปสรรคต่อการเจริญเติบโตหรือมีผลกระทบต่อผลผลิตของพืช ก็จะตกอยู่ในชั้น
ความเหมาะสมนั้น และเมื่อทราบชั้นความเหมาะสมของดินส าหรับการปลูกพืชแล้ว ท าการจ าแนกชั้นความ

เหมาะสมย่อยลงไปอีกหรือที่เราเรียกว่าชั้นความเหมาะสมของดินย่อย (subclass) โดยระบุชนิดของข้อจ ากัดตัวที่
รุนแรงที่สุดไว้ท้ายชั้นความเหมาะสมของชั้นดินหลัก (class) ชนิดของข้อจ ากัดหรือลักษณะของดินที่เป็นอันตราย
หรือท าความเสียหายกับพืช

3.7 การจ าแนกความเหมาะสมของดินทางด้านวิศวกรรม
เป็นการวินิจฉัยคุณภาพของดินตามข้อจ ากัดของดิน โดยจัดความเหมาะสมของดินในหลายกิจกรรม ตามข้อจ ากัด
ของดิน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการวางแผนและข้อควรระวังในการปฏิบัติงาน (สุวณี, 2538)