Page 29 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
P. 29
20
ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (มก./กก.) 10.00
12.00
ระยะตั้งตัว
ระยะแตกกอ
ระยะสร้างรวง
ระยะออกดอก
ระยะสุกแก่
8.00
6.00
4.00
2.00
0.00 ใส่ปุ๋ยครั้งที่ 1 ใส่ปุ๋ยครั้งที่ 2
0 7 14 24 34 44 54 64 74 84 94 104
ระยะเวลา (วัน)
ควบคุม พด.9 อัตรา 100 กก./ไร่
ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 50 กก./ไร่ ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 100 กก./ไร่
ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 150 กก./ไร่
ภาพที่ 2 ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินหลังปลูกข้าวขาวดอกมะลิ 105
2.3 การเปลี่ยนแปลงค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินหลังการปลูกข้าว
ผลการวิเคราะห์ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินในช่วงการปลูกข้าว (ภาพที่ 3) พบว่าที่
0-7 วันหลังปักดํา ทุกตํารับทดลองมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินอยู่ในช่วง 5.61-5.85 ซึ่งมีสภาพ
เป็นกรดปานกลาง ในช่วงดังกล่าวพบว่าปริมาณจุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตในทุกตํารับการ
ทดลองที่มีการใส่จุลินทรีย์จะมีปริมาณเชื้อจุลินทรีย์สูงขึ้นอย่างชัดเจน จากรายงานผลการวิจัยหลาย
ฉบับระบุว่ากลไกการละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตของจุลินทรีย์เกิดจากกระบวนการผลิตกรดอินทรีย์ของ
จุลินทรีย์ เช่น กรดกลูโคนิค (gluconic) กรดไกลโคลิก (glycolic acid) กรดฟูมาริค (fumaric)
กรดซัคซินิค (succinic) กรดอะซีติค (acetic) กรดออกซาลิค (oxalic) กรดฟอร์มิก (formic acid)
กรดลูตามิก (glutamic acid) กรดไกลออกซาลิก (glyoxalic acid) กรดแอลฟา-คีโตบิวทิริก (α-
ketobutyric acid) กรดแลกติก (lactic acid) กรดมาลิอิก (maleic acid) กรดมาลิก (Malic acid)
กรดทาร์ทาริก (tartaric acid) และกรดซิตริค (citric) เป็นต้น (อาภารัตน์, 2549; Rodriguez and
Fraga, 1999; Panhwar et al., 2011; Surapat et al., 2013; Rashid et al., 2004) ซึ่งกรด
เหล่านี้มีผลทําให้ดินมีสภาพเป็นกรดในช่วง 1 สัปดาห์แรกของการขังน้ํา และพบว่าปริมาณฟอสฟอรัส
ที่เป็นประโยชน์ในช่วงดังกล่าวมีปริมาณสูงขึ้นอย่างรวดเร็วเช่นกัน (ภาพที่ 2 และ 3) หลังจากนั้นที่
14 วันหลังปักดํา ทุกตํารับทดลองมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างเพิ่มสูงขึ้นเล็กน้อย และค่อนข้างคงที่อยู่
ในช่วง 6.83-7.30 ซึ่งมีแนวโน้มเข้าใกล้ค่าความเป็นกลาง โดยพัชรี (2541) กล่าวว่าเมื่อมีการขังน้ําใน
ดินนาประมาณ 2-3 สัปดาห์ จะทําให้ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินมีแนวโน้มเข้าใกล้ค่าความเป็น
กลางและจะค่อนข้างคงที่ สอดคล้องกับ วิภาวรรณ (2558) กล่าวว่าดินกรดที่มีค่าความเป็นกรดเป็น
ด่างเท่ากับ 4.5-5.0 เมื่อมีการขังน้ําค่าความเป็นกรดเป็นด่างจะเพิ่มขึ้นเป็น 6.0-7.0 ภายใน 2 สัปดาห์
