Page 32 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

23

striata ต่อการเจริญเติบโตของถั่วพุ่ม ในดินที่มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ 1.76 มิลลิกรัม
ต่อลิตร มีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง 6.1 พบว่าการใส่จุลินทรีย์ Burkholderia sp. และ
Pseudomonas striata มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินสูงสุดคือ 3.40 กิโลกรัมต่อไร่
ขณะที่ไม่ใส่จุลินทรีย์ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินเท่ากับ 1.65 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งจุลินทรีย์

ในผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ก็จัดอยู่ในจีนัส Burkholderia sp. เช่นกัน คือ Burkholderia
fungorum และจากผลงานวิจัยหลายฉบับระบุว่าจุลินทรีย์ในจีนัส Burkholderia sp. มีความโดด
เด่นทั้งปริมาณและประสิทธิภาพการละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตในบริเวณรากอ้อย ข้าว และข้าวโพด
(Han et al., 2009; Luvizotto et al., 2010; Perin et al., 2006; Singh et al., 2011) และ

Pandey et al. (2008) กล่าวว่าจุลินทรีย์ในกลุ่ม Burkholderia sp. สามารถใช้เป็นปุ๋ยชีวภาพเพิ่ม
ความเป็นประโยชน์ฟอสฟอรัสในดิน ช่วยลดการใช้ปุ๋ยเคมีและมลพิษต่างจากการใช้ปุ๋ยเคมีได้
2.5.2 ปริมาณอินทรียวัตถุในดิน พบว่าทุกตํารับทดลองมีปริมาณอินทรียวัตถุในดินไม่
แตกต่างกันทางสถิติ พบว่าตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 150 กิโลกรัมต่อไร่ มีมีปริมาณ

อินทรียวัตถุในดินสูงสุด คือ 0.28 เปอร์เซ็นต์ รองลงมาคือ ตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา
100 กิโลกรัมต่อไร่ ตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ พด.9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ มีปริมาณอินทรียวัตถุในดิน
เท่ากับ 0.26 และ 0.25 เปอร์เซ็นต์ ตามลําดับ ขณะที่ตํารับควบคุมที่ไม่ใส่จุลินทรีย์ และตํารับที่ใส่

จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่ มีปริมาณอินทรียวัตถุในดิน เท่ากับ 0.21 และ 0.23
เปอร์เซ็นต์ ตามลําดับ (ตารางที่ 4)
2.5.3 ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในดิน พบว่าทุกตํารับทดลองมีปริมาณ
โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในดินไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่มีแนวโน้มว่าตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ละลายอ
นินทรีย์ฟอสเฟตมีปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดินสูงกว่าตํารับที่ไม่ใส่จุลินทรีย์ โดยตํารับที่

ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ มีปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในดิน
สูงสุด คือ 31.33 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม รองลงมาคือ ตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 150
กิโลกรัมต่อไร่ ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในดินสูงสุด คือ 30.67 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และ

ตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ พด.9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ ตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 50
กิโลกรัมต่อไร่ และตํารับควบคุมซึ่งไม่ใส่จุลินทรีย์ โดยมีปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ในดิน
เท่ากับ 30.67.33 23.33 22.33 และ16.67 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลําดับ (ตารางที่ 4) แสดงให้เห็น
ว่าจุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตอาจจะมีผลต่อการละลายอนินทรีย์โพแทสเซียมในดิน ซึ่งจาก

กลไกการละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตและอนินทรีย์โพแทสเซียม พบว่ามีกลไกคล้ายกันคือ โดยเกิดจาก
การสร้างและปลดปล่อยกรดอินทรีย์ของจุลินทรีย์ออกมาละลายอนินทรียสารในดิน ซึ่งสอดคล้องกับ
การศึกษาของ Cao Ngoc Diep and Thanngochieu (2013) ได้คัดเลือกและทดสอบประสิทธิภาพการ
ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตและอนินทรีย์โพแทสเซียมของแบคทีเรียจํานวน7 ไอโซเลท ที่คัดแยกได้จาก

เทือกเขาห่าเทียน (Ha Tien) ประเทศเวียดนาม พบว่าแบคทีเรียทั้ง 7 ไอโซเลท มีประสิทธิภาพในการ
ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตได้มากกว่า 10 มิลลิกรัมต่อลิตร และละลายอนินทรีย์โพแทสเซียมได้
มากกว่า 50 มิลลิกรัมต่อลิตร
2.5.4 ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน พบว่า ทุกตํารับทดลองดินมีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง

ไม่แตกต่างกันทางสถิติ โดยมีค่าอยู่ในช่วง 6.17-6.47 ซึ่งถือว่าเป็นกรดเล็กน้อย แต่มีแนวโน้มว่าตํารับ