Page 31 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

22

เป็นกรดเป็นด่างของดินมีค่าต่ํามากเท่ากับ 0.0858 ไม่มีนัยสําคัญทางสถิติ (ตารางที่ 3) อย่างไรก็ตาม
จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 เป็นจุลินทรีย์ที่สามารถเจริญเติบโตและดําเนินกิจกรรมได้ทั้งสภาพกรด
เล็กน้อย กรดปานกลาง กรดจัด และดินเปรี้ยว คือ ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง 6.0 5.5 4.5 และ 3.5
จึงทําให้การเปลี่ยนแปลงค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินระหว่างการเจริญเติบโตของข้าวไม่มีผลต่อ

การเจริญเติบโตและกิจกรรมของจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9
จากที่กล่าวมาข้างต้นแสดงให้เห็นว่าค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน มีแนวโน้มมีผลต่อ
ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน แต่ค่อนข้างมีความสัมพันธ์ต่ํา ขณะที่ปริมาณจุลินทรีย์
ซุปเปอร์ พด.9 มีผลต่อปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินอย่างชัดเจนมากกว่าค่าความเป็นกรด

เป็นด่างของดิน

ตารางที่ 3 สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน ค่าความเป็น
กรดเป็นด่างของดินและผลผลิตข้าว

ปริมาณจุลินทรีย์
ปริมาณฟอสฟอรัสที่ ความเป็นกรด
ละลายอนินทรีย์
เป็นประโยชน์ในดิน เป็นด่างในดิน
ฟอสเฟต
ความเป็นกรดเป็นด่างของดิน 0.2914
ปริมาณจุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต 0.6471** 0.0858
ผลผลิตข้าว 0.8680** -0.4373 0.5329*
หมายเหตุ : * = มีความสัมพันธุ์กันที่ระดับความเชื่อมั่น 95 เปอร์เซ็นต์
** = มีความสัมพันธุ์กันที่ระดับความเชื่อมั่น 99 เปอร์เซ็นต์

2.5 สมบัติทางเคมีดินหลังการเก็บเกี่ยวข้าว
2.5. 1 ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน พบว่าตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ละลาย

อนินทรีย์ฟอสเฟตทุกตํารับทดลองมีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินสูงกว่าตํารับที่ไม่ใส่
จุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตอย่างมีนัยสําคัญยิ่งทางสถิติ โดยเฉพาะตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์
พด.9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินสูงสุด คือ 9.95 มิลลิกรัม

ต่อกิโลกรัม แต่ไม่แตกต่างกันทางสถิติกับตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 150 กิโลกรัมต่อไร่
ตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ พด.9 อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ และตํารับที่ใส่จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 อัตรา 50
กิโลกรัมต่อไร่ ที่มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินเท่ากับ 9.84 8.53 และ 8.42 มิลลิกรัมต่อ
กิโลกรัม ตามลําดับ ขณะที่ตํารับควบคุมที่ไม่ใส่จุลินทรีย์ มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน

เพียง 5.45 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (ตารางที่ 4) สอดคล้องกับ Stephen et al. (2015) ศึกษาการใช้
จุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตในดินที่มีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง 5.0 มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็น
ประโยชน์ในดิน 10.2 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม พบว่าการใส่จุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต
Gluconacetobacter sp. และ Burkholderia sp. สามารถเพิ่มปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์

ในดินได้สูงกว่าการที่ไม่ใส่จุลิทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต โดยจุลินทรีย์ Burkholderia sp. มี
ประสิทธิภาพในการละลายอนินทรีย์ฟอสเฟตสูงกว่าจุลินทรีย์ Gluconacetobacter sp. คือ 24.93
และ 22.99 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลําดับ สอดคล้องกับ Linu et al. (2009) ศึกษาจุลินทรีย์
ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต Gluconacetobacter sp., Burkholderia sp. และ Pseudomonas