Page 86 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

81

จัดการดินสูงมากเกินกวาระดับที่ยอมรับได หรือใชเวลานานมากในการปรับปรุงคุณภาพดินใหใชปลูกพืชได

เชนเดิม
ชั้น 5 รุนแรงมากที่สุด (Extremely severe) อัตราการสูญเสียดินมากกวา 20 ตันตอไรตอป

(มากกวา 9.6 มิลลิเมตรตอป) มีการชะลางพังทลายของดินเปนรองลึก (Gully) เกิดขึ้นทั่วไป

ตารางที่ 8 การจัดชั้นความรุนแรงของการสูญเสียดินในประเทศไทย

อัตราการสูญเสียดิน
ระดับการสูญเสียดิน
ตันตอไรตอป มิลลิเมตรตอป

1 : นอย 0 – 2 0 - 0.96

2 : ปานกลาง 2 – 5 0.96 - 2.4

3 : รุนแรง 5 – 15 2.4 - 7.2
4 : รุนแรงมาก 15 – 20 7.2 - 9.6

5 : รุนแรงมากที่สุด มากกวา 20 มากกวา 9.6

9.5. มาตรการอนุรักษดินและน้ํา
การอนุรักษดินและน้ํา เปนการปองกันและรักษา ตลอดจนการปรับปรุงความอุดมสมบูรณของดิน

และน้ําเพื่อใหผลผลิตการเกษตรดีขึ้น เปนการรูจักใชพื้นที่ดินภายในขอบเขตจํากัดของเศรษฐกิจ วิธีใดๆ ก็

ตามเพื่อที่จะรักษาความสามารถในการใหผลผลิตสูง และสามารถใชที่ดินนั้นในการเกษตรกรรมไดนาน
ที่สุดที่จะทําได ซึ่งอาจจะทําไดโดยการมีเกษตรกรรมอยางถูกตองและเหมาะสมหรือใชวิธีการพิเศษเพื่อ

อนุรักษดินและน้ําโดยเฉพาะก็ได ถือวาเปนเครื่องมือ หรือวิธีการอนุรักษดินและน้ําทั้งสิ้น เพื่อที่จะทําให

บรรลุถึงจุดหมายของการอนุรักษดินและน้ําไดนั้น จะตองอาศัยหลักการตางๆ ที่สําคัญ 4 ประการ ดังตอไปนี้

คือ (สมเจตน, 2522)
9.5.1. การปรับปรุงบํารุงดิน การปรับสภาพดินนั้นสามารถทําไดโดยการปรับปรุงใหดินใหสามารถ

ทนทานตอการแตกกระจายและการพัดพา และใหน้ําซึมผานไดดีขึ้น เชน ทําใหโครงสรางของดินรวนซุย

ทนทานตอการชะลางพังทลายและสามารถรักษาความชื้นใหคงอยูในดินไดในระดับพอเหมาะ รวมทั้งการ
รักษาปริมาณอากาศในบริเวณรากพืชใหอยูในอัตราสวนที่เหมาะสม

9.5.2 การคลุมดิน (Cover the soil) จุดมุงหมายเพื่อปองกันการกระทบของเม็ดฝน เชน การคลุมดิน

ดวยพืชหรือเศษเหลือของพืช เพื่อชวยปองกันดินจากแรงกระทบของเม็ดฝน ลดความเร็วของลมที่ผิวหนาดิน

และชวยปรุงแตงสมบัติของฟสิกส ของดินใหเหมาะสมตอการเจริญเติบโตของพืช
9.5.3. การลดความเร็วของน้ําไหลบา (Decrease runoff velocity) จุดมุงหมายเพื่อลดการแตกกระจาย

และการพัดพาของอนุภาคของดิน โดยเพิ่มความสามารถในการเกาะตัวของดิน (Soil aggregation) และใหน้ํา