Page 83 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน
P. 83
78
ค. ในที่ที่เกือบอยูในแนวระดับหรืออยูในแนวระดับการเกิดการชะลางพังทลายเกือบจะ
ไมมีเลย บริเวณดินบนที่ถูกชะลางะลาย (A2) จะลึก ธาตุอาหารพืชและอนุภาคดินเหนียวสวนมากถูกชะ
ละลายออกไปจากบริเวณรากพืช ดังนั้นโดยปกติแลวดินนี้จะมีความอุดมสมบูรณต่ําและมีโครงสรางไมดี
9.3.2. การชะลางพังทลายโดยมีตัวเรง
การชะลางพังทลายที่มีตัวเรง หมายถึงการชะลางพังทลายที่มนุษยหรือสัตวเลี้ยงเขามาชวยเรงใหมี
การกัดกรอนเพิ่มขึ้นจากการชะลางพังทลายโดยธรรมชาติ ซึ่งเกิดขึ้นเปนประจําอยูแลว เชน การหักลางถาง
ปาทําการเพาะปลูกอยางขาดหลักวิชา ทําใหพื้นดินปราศจากสิ่งปกคลุม ทําใหการกัดกรอนโดยลมและฝน
เกิดขึ้นและพัดพาดินสูญเสียไปไดเพิ่มขึ้น การสูญเสียดินจะมากนอยเพียงใดขึ้นอยูกับวิธีการที่ใชทํา
การเกษตร
การชะลางพังทลายโดยน้ํา คือ การแตกกระจายและพัดพาดินไปโดยน้ํา อาจจะพิจารณาจากอัตรา
การแตกกระจายของดิน (Rate of detachment) มีหนวยวัดเปนน้ําหนักตอพื้นที่ตอเวลา เชน ตันตอไรตอป
และอัตราของการพัดพาตะกอนดิน (Rate of transportation) มีหนวยวัดเปนน้ําหนักตอระยะทางตอพื้นที่ตอ
เวลา เชน ตันตอไมลตอไรตอป ดินที่มีความยากงายในการที่จะเกิดการชะลางพังทลายของดินแตกตางกัน
ออกไป ขึ้นอยูกับสมบัติของดินที่ไดรับมาจากวัตถุตนกําเนิด การใชที่ดิน และการจัดการ
9.4. การประเมินการสูญเสียดิน
การศึกษาสมการสูญเสียดินสากล (The Universal Soil Loss Equation-USLE) มีการศึกษาและ
พัฒนาขึ้นในสหรัฐอเมริกา เพื่อใชประเมินการสูญเสียดินในแปลงปลูกพืช มีการปรับปรุงและพัฒนาครั้ง
สุดทายในป 1978 (Wischmeier and Smith, 1978 และ Morgan, 1980) มีรูปสมการดังนี้ คือ
A = RKLSCP
โดย A = คาปริมาณการสูญเสียดินที่คํานวณไดตอพื้นที่ มีหนวยผันแปรไปตามการประเมิน
(ตันตอเฮกตารตอป)
R = คาปจจัยเกี่ยวกับน้ําฝน เปนคาดัชนีการชะลางพังทลายของดินที่เกิดจากฝน (ตัน-เมตร
ตอเฮกตารตอป)
K = คาปจจัยความยากงายตอการถูกชะลางของดินเปนคาอัตราการสูญเสียดินตอหนึ่ง
หนวยของคาดัชนีการชะลางพังทลายของดินโดยฝน จากแปลงมาตรฐาน ที่มีขนาดความยาวของแปลง
72.6 ฟุต และมีความลาดชัน 9 เปอรเซ็นต มีการไถพรวนขึ้นลงตามความลาดเท และปลอยใหวางเปลาไมมี
การปลูกพืช
L = คาปจจัยความยาวของความลาดเท เปนคาอัตราสวนของการสูญเสียดินจากแปลงที่มี
ความยาวของความลาดเทใดๆ กับแปลงที่มีความยาวของความลาดเท 72.6 ฟุตโดยมีสภาพอื่นๆเหมือนกัน
S = คาปจจัยความลาดเท เปนคาอัตราสวนของการสูญเสียดินจากแปลงที่มีความลาดชัน
ใดๆกับแปลงที่มีความลาดชัน 9 เปอรเซ็นต โดยมีสภาพอื่นๆเหมือนกัน