Page 85 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

80

เหลืออยูแตถูกไถปนกับดินลางไปแลว แตถาบริเวณนั้นมีชั้น A/E ลึก จะยังคงเห็นชั้น A/E

ไดบาง
ชั้น 3 : การสูญเสียดินชั้นบนมากกวา 75 เปอรเซ็นต ของความหนาชั้น A/E เดิม (หรือของความ

หนา 20 เซนติเมตร ถา A/E หนานอยกวา 20 เซนติเมตร) พื้นที่เกษตรสวนใหญมีดินลางใต

ชั้น A/E โผลขึ้นมา บริเวณที่มีชั้น A/E ลึก อาจมีดินบนเหลืออยูบางแตถูกไถปนกับดินชั้น
ลางไปแลว

ชั้น 4 : ทั่วพื้นที่มีการสูญเสียดินทั้งหมดของชั้น A/E (หรือดินบน 20 เซนติเมตร ถาชั้น A/E หนา

นอยกวา 20 เซนติเมตร) พบเห็นรองลึก (Gully) จํานวนมาก

(4) การสํารวจลักษณะหนาตัดดินและความลึกของชั้น A/E ของชุดดินตางๆ ในประเทศ

ไทย โดยกองสํารวจและจําแนกดิน กรมพัฒนาที่ดิน พบวาดินในประเทศไทยในสภาพปกคลุมดวยพืชพรรณ

ธรรมชาติ มีความหนาเฉลี่ยของชั้น A/E อยูที่ 24 เซนติเมตร

(5) การวิเคราะหความหนาแนนรวม (Bulk density) ของชุดดินตางๆในประเทศไทย โดย
กองวิเคราะหดิน กรมพัฒนาที่ดิน พบวาดินในสภาพธรรมชาติมีคาความหนาแนนรวมเฉลี่ยอยูที่ 1.3 กรัมตอ

ลูกบาศกเซนติเมตร

(6) การศึกษาการสูญเสียดินในแปลงทดลองของกองอนุรักษดินและน้ํา กรมพัฒนาที่ดิน
จากขอพิจารณาทั้งหมดขางตนสามารถกําหนดปริมาณการสูญเสียดินสูงสุดที่ยอมรับได (Soil loss

tolerance หรือ Permissible soil loss) สําหรับดินในประเทศไทยเปน 2 ตันตอไรตอป หรือเทียบเทากับ 0.96

มิลลิเมตรตอป การสูญเสียในระดับนี้ไมทําใหสมรรถนะของดินสําหรับการเกษตรเปลี่ยนแปลงตลอด
ระยะเวลา 25 ป คาการสูญเสียดินที่สูงกวาระดับนี้จะมีผลเสียหายตอคุณภาพดินและผลผลิตพืชในระยะยาว ไม

มีความมั่นคงทางเศรษฐกิจ และจําเปนตองมีการอนุรักษดินและน้ําที่เหมาะสม

การจัดชั้นความรุนแรงของการสูญเสียดิน จําแนกเปน 5 ระดับ ดังตารางที่ 8 คือ

ชั้น 1 นอย (Slight) อัตราการสูญเสียดิน 0-2 ตันตอไรตอป (0-0.96 มิลลิเมตรตอป)

ชั้น 2 ปานกลาง (Moderate) อัตราการสูญเสียดิน 2-5 ตันตอไรตอป (0.96-2.4 มิลลิเมตรตอ
ป) การสูญเสียดินทําใหผลผลิตพืชลดลง

ชั้น 3 รุนแรง (Severe) อัตราการสูญเสียดิน 5-15 ตันตอไรตอป (2.4-7.2 มิลลิเมตรตอป)

การสูญเสียดินมีผลทําใหความตองการในการจัดการดินผิดไปจากเดิม หรือตองเสียคาใชจายเพิ่มมากขึ้น แต
ดินยังมีขีดความสามารถใชปลูกพืชไดเหมือนเดิม

ชั้น 4 รุนแรงมาก (Very severe) อัตราการสูญเสียดิน 15-20 ตันตอไรตอป (7.2-9.6

มิลลิเมตรตอป) การสูญเสียดินทําใหขีดความสามารถของดินสําหรับปลูกพืชเปลี่ยนเลวลงกวาเดิม เชน ดิน
ไมสามารถใชปลูกขาวโพดไดอีกตอไป ตองเปลี่ยนไปทําทุงหญาเลี้ยงสัตวแทน และตองเสียคาใชจายในการ