Page 19 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

14

พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1A, ไดแก พื้นที่ตนน้ําลําธารที่ยังมีสภาพปาสมบูรณ ในป พ.ศ. 2525 สําหรับลุมน้ํา

ปง วัง ยม นาน ชี มูล และลุมน้ําภาคใต ป พ.ศ. 2528 สําหรับลุมน้ําภาคตะวันออก และป พ.ศ. 2531 สําหรับ
ลุมน้ําตะวันตก ภาคกลาง ลุมน้ําปาสัก ลุมน้ําภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือ และสวนอื่นๆ

พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1B, เปนพื้นที่ที่สภาพปาสวนใหญไดถูกทําลาย ดัดแปลง หรือเปลี่ยนแปลงเพื่อการ

พัฒนาหรือการใชที่ดินรูปแบบอื่นกอน พ.ศ.2525
3.3.2. พื้นที่ชั้นคุณภาพลุมน้ําที่ 2 เปนพื้นที่เหมาะสมตอการเปนตนน้ําลําธารรองลงมา มักเปนภูเขา

สูง สันเขามน ไหลเขาที่มีแนวลาดเทปานกลาง ความลาดชันอยูระหวาง 30-50 เปอรเซ็นต ลักษะดินดินงาย

ตอการชะลางพังทลาย ความอุดมสมบูรณต่ํา สามารถนํามาใชประโยชนเพื่อกิจการที่สําคัญเชน การทําไม

และเหมืองแรได แตตองปฏิบัติตามมาตรการควบคุมอยางเขมงวดรัดกุม
3.3.3. พื้นที่ชั้นคุณภาพลุมน้ําชั้นที่ 3 มักมีลักษณะเปนที่ลาดเขา ตีนเขา ที่ราบขั้นบันไดสลับเนินเขา

และพื้นที่ริมรองน้ํา มีความลาดชันอยูระหวาง 25-35 เปอรเซ็นต ดินพังทลายงายถึงปานกลาง สามารถ

นํามาใชประโยชนไดทั้งการทําไม เหมืองแร ปลูกพืชกสิกรรมประเภทไมยืนตนได แตตองใชมาตรการ

อนุรักษดินและน้ําที่เขมงวด เชน การทําขั้นบันไดดิน เปนตน
3.3.4. พื้นที่ชั้นคุณภาพลุมน้ําชั้นที่ 4 เปนพื้นที่เชิงเขา เนินเขาเตี้ย ที่ราบขั้นบันได พื้นที่สองฝงลําน้ํา

มีความลาดชันอยูระหวาง 6-25 เปอรเซ็นต ดินคอนขางลึก ความอุดมสมบูรณคอนขางสูง และมีสมรรถนะ

การชะลางพังทลายต่ํา สภาพปาถูกบุกรุกแผวถาง นํามาใชประโยชนในกิจการพืชไร แตตองมีมาตรการอนุ
รักรักษดินและน้ําพอสมควร

3.3.5. พื้นที่ชั้นคุณภาพลุมน้ําชั้นที่ 5 เปนพื้นที่ราบลุม หรือเนินลาดเอียงเล็กนอย ต่ํากวา 5

เปอรเซ็นตดินลึกถึงลึกมาก ความอุดมสมบูรณสูง มีความคงทนตอการชะลางพังทลาย สวนใหญปาถูกแผว
ถางนํามาใชประโยชนเพื่อการเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทํานา และกิจกรรมอื่น ๆ

ตารางที่ 1 พื้นที่ชั้นคุณภาพลุมน้ําตาง ๆ ของประเทศไทย

ชั้นคุณภาพลุมน้ํา พื้นที่
ตารางกิโลเมตร รอยละ

1A 85,463.70 16.66
1B 7,626.66 1.48
2 42,768.62 8.33

3 39,283.77 7.66
4 81,283.77 15.80

5 251,483.62 49.01
อางเก็บน้ํา 5,454.96 1.06

รวม 531,115.02 100.00