Page 137 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

132

ดินเปนกอนดินเล็กละเอียดซึ่งเรียกวา Soil mulch จะชวยลดการระเหยน้ําจากดิน แตในที่นี้จะกลาวถึง

รายละเอียดการคลุมดินดวยเศษเหลือของพืช อินทรียวัตถุและมูลสัตวตางๆ ซึ่งสามารถจะปฏิบัติไดในไรนา
ทั่วๆ ไป และเปนการปฏิบัติที่ลงทุนนอยที่สุด และเกษตรกรสามารถปฏิบัติไดเอง

ความสําคัญของการคลุมดินที่มีตอการอนุรักษดินและน้ํา

(1) เพื่อปกคลุมผิวดิน ชวยลดแรงกระแทกของเม็ดฝนที่จะกระทบดินโดยตรง ซึ่งจะชวยปองกัน

การชะลางพังทลายของดินที่เกิดจากฝน น้ําที่ไหลบา หรือที่เกิดจากลม ในกรณีที่มีน้ําไหลบาบนผิวดินมาก
เชน บนทางน้ําไหลที่เพิ่งปลูกหญาหรือบนพื้นที่ที่มีความลาดเทมาก จําเปนตองตรึงเศษเหลือของพืชใหอยู

กับที่โดยใชเชือกสานเปนตาขาย แลวผูกตรึงทับเศษเหลือของพืชบนผิวดินอีกที เรียกการคลุมดินวิธีนี้วา

Mulch net และเรียกวัตถุคลุมดินนั้นวา Erosion net
(2) เพื่อเปนการอนุรักษน้ําในดิน เพราะวาการคลุมดินนั้นเปนการลดการระเหยของน้ําจากดิน

โดยตรง ปองกันมิใหแสงแดดสองถึงพื้นดิน จากการศึกษาพบวาการคลุมดินจะลดการระเหยของน้ําจากดิน

ได 10-50 เปอรเซ็นตหรือมากกวา นอกจากนี้การคลุมดินดวยเศษพืชยังเปนการเพิ่มความสามารถในการซึม

น้ําของดิน ซึ่งทําใหปริมาณน้ําที่ไหลบาบนผิวดินลดลงและเพิ่มการกักเก็บน้ําบนผิวดิน
(3) ในประเทศที่มีอากาศหนาวหรืออบอุน การคลุมดินดวยวัสดุตางๆ เชนอินทรียวัตถุหรือ

พลาสติกสีดํา จะเปนการเพิ่มอุณหภูมิของดินหรือรักษาอุณหภูมิของดินไมใหลดต่ําลงมากจนเปนอันตรายตอ

รากพืชวัตถุคลุมดินที่ชวยลดอุณหภูมิของดินไดแก อินทรียวัตถุ วัตถุคลุมดินที่มีสีออน และวัตถุที่สะทอน
แสง สําหรับวัตถุคลุมดินที่ชวยเพิ่มอุณหภูมิของดินไดแก วัตถุคลุมดินที่มีสีดํา เทา และโปรงแสง

(4) เพื่อการควบคุมและลดการเจริญเติบโตของวัชพืช ซึ่งเปนการลดการแขงขันของการแยงน้ํา ธาตุ

อาหารและแสงสวาง ระหวางพืชที่ปลูกและวัชพืช
(5) เพื่อเปนการรักษาโครงสรางของดินและปองกันการจับตัวเปนแผนแข็งของดิน (Soil crust) และ

ดินแนน (Compaction) เพราะการคลุมดินจะเปนการสกัดกั้นไมใหเม็ดฝนตกลงมาปะทะกับผิวดินโดยตรงทํา

ใหกอนดินไมถูกทําลาย จึงทําใหดินมีสภาพทางกายภาพเหมาะแกการเจริญเติบโตของพืช
(6) วัตถุคลุมดินที่เปนเศษพืช มูลสัตวตางๆจะผุพังเนาเปอยและสลายตัวเพิ่มอินทรียวัตถุและแรธาตุ

แกดิน ซึ่งเปนประโยชนกับพืชที่ปลูก

(7) การคลุมดินนี้ นิยมปฏิบัติบนพื้นที่ที่ไมสามารถทําการไถพรวนไดหรือไมสามารถจะทํา

ขั้นบันไดดินได เนื่องจากความลาดเทไมสม่ําเสมอ พื้นที่บริเวณแคบๆหรือชันมากหรือเปนพื้นที่ที่ไดรับการ
รบกวนจากการกอสรางตางๆ เชน ไหลถนน ฝงคลอง ฝงคูและคลองชลประทานเปนตน ที่ไมสามารถปลูก

พืชคลุมดินได หรือใชวิธีการอนุรักษดินอยางอื่นมาปฏิบัติได การคลุมดินจะเปนวิธีการเดียวที่จะชวยปองกัน

การชะลางพังทลายของดินในพื้นที่ดังกลาวได และใชเวลาในการปฏิบัติสั้นที่สุด

(8) การคลุมดินชวยทําใหดินมีสภาพความชื้น และอุณหภูมิสม่ําเสมอ ทําใหจุลินทรียที่อาศัยอยูที่
ผิวดินมีกิจกรรมเพิ่มขึ้น ซึ่งจะทําใหดินมีสภาพที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืช