Page 138 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

133

ประเภทและชนิดของวัตถุคลุมดิน แบงออกไดเปน 2 ชนิดใหญ คือ

(1) อินทรียวัตถุซึ่งเรียกวา Organic mulch ไดแกวัตถุดังตอไปนี้
1) เศษเหลือของพืช เชน ตอซัง ฟางขาว หญาแหง ลําตนแหงของพืช ปุยหมัก เปลือกถั่ว

เปนตน

2) Peat ไดแกซากอินทรียวัตถุที่สะสมอยูในที่น้ําขัง เชน ดินพรุ

3) เศษเหลือของไม เชน ขี้กบ ขี้เลื่อย ขุยมะพราว เปนตน
4) เศษวัตถุเหลือจากโรงงานอุตสาหกรรม เชน กากออย กากมันสําปะหลัง เปนตน

5) Sludges ที่ไดจากโรงงานกําจัดน้ําเสีย โรงงานอุตสาหกรรม และจากบานเรือนเปนตน

6) ปุยคอก เชน มูลวัว มูลไก มูลเปด เปนตน
ในบรรดาอินทรียวัตถุที่ใชในการคลุมดินนั้น เศษเหลือของพืชเปนวัตถุคลุมดินที่ใชกันมากที่สุด

และเรียกการคลุมดินแบบนี้วา Stubble mulching ปริมาณเศษเหลือของพืชที่ไดจากขาวโพดและธัญพืชจะมี

มากกวาที่ไดจากถั่วเหลือง ฝาย และยาสูบ ดังนั้นจึงชวยลดการชะลางพังทลายของดินไดดีกวาเศษเหลือของ

พืชที่ไดจากพืชอื่นๆ
ความคงทนของเศษเหลือของพืชในการผุพังและสลายตัวไดงายหรือยาก ขึ้นอยูกับอัตราสวน

ระหวางคารบอนตอไนโตรเจน (C/N ratio) ถามีอัตราสวนระหวางคารบอนกับไนโตรเจนต่ํา เชน เศษเหลือ

ของพืชตระกูลถั่วตางๆ จะผุพัง เนาเปอย และสลายตัวไดงาย จึงชวยปองกันการชะลางพังทลายของดินได
นอย แตเศษเหลือของพืชที่มีอัตราสวนระหวางคารบอนกับไนโตรเจนสูง เชน ฟางขาว ลําตนขาวโพด วัชพืช

และขี้เลื่อย เปนตน จะมีความคงทนตอการผุพัง เนาเปอย และสลายตัวไดชากวา จึงชวยปองกันการชะลาง

พังทลายของดินไดดีกวา ตัวอยางผลการวิเคราะหคา C/N ratio และคุณสมบัติทางเคมีของวัตถุคลุมดินชนิด
ตางๆ แสดงไวในตารางที่ 12

(2) วัตถุคลุมดินที่ไดจากการสังเคราะห ซึ่งเรียกวา Synthetic mulch สวนมากจะใชเพื่อดัดแปลง

และควบคุมอุณหภูมิของดิน วัตถุคลุมดินที่ไดจากการสังเคราะหไดแก
1) กระดาษ โดยมากใชกระดาษเหนียว ซึ่งมีความทนทานตอเชื้อรา เหนียวเมื่อเปยกและ

ยืดหยุนไดเมื่อนําไปคลุมดินไรนา ตามปกติจะมีสีน้ําตาลหรือดํา

2) พลาสติก ซึ่งมีความหนา 1 มิลลิเมตร และมีสีเทาหรือดํา สามารถคลุมดินไดเปน

เวลานานแตมีขอเสียที่แผนพลาสติกไมเนาเปอยและตองขนยายออกจากแปลงเมื่อสิ้นฤดูปลูกพืช
3) กระดาษฉาบดวยพลาสติก หรือฉาบดวยขี้ผึ้ง ซึ่งดีกวากระดาษอยางเดียว กลาวคือ เนา

เปอยผุพัง ไดชากวากระดาษ

4) แผนอลูมินั่ม ซึ่งสะทอนแสงทําใหอุณหภูมิของดินลดลง และขับไลแมลงบางชนิดดวย

ปจจุบันนิยมใชกับสวนผัก
5) แผนเหล็ก นิยมใชกับสวนผักในเขตหนาวและอบอุน