Page 129 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

ธาตุไนโตรเจนวาถูกตองตามที่ระบุมาหรือไม นอกจากนั้น เปนปุยอินทรียที่ไดจากการนําขยะหรือผักตบชวาเอามา
หมักและยังอยูในขั้นทดลองสงมาจาก กทม. วิเคราะหทีหนึ่งก็เหม็นไปทั้งหองปฏิบัติการเล็กๆ ที่มีเจาหนาที่อยู

ไมถึง 10 คนในหองปฏิบัติการวิเคราะหดินที่บางเขนนี้ ตองถือวามีของใชจํากัด ตํารับตําราก็มีนอย มีตํารา
ที่นักเกษตรสวนใหญนาจะรูจักดี เพราะถือเปนประหนึ่งคัมภีรทางดานเกษตร คือ AOAC ไมวาจะมีปญหาอะไร
ก็หาคําตอบจาก AOAC นี่แหละ ยิ่งสําหรับมือใหมเพิ่งบรรจุดวยแลว งานตรวจสอบดินก็ดี ปุยก็ดี ไมเคยเจอ
ตัวอยางพวกนี้มากอน จะทําอยางไรจึงจะวิเคราะหได ตองเริ่มเรียนรูตั้งแตวิธีเตรียมตัวอยางโนนเทียว แลวก็ไม

รูจะถามใครกลัวเสียหนา ก็ไดอาศัย AOAC นี่แหละเปนอาจารยใหญ ลองผิดลองถูกกันไปจนกวาจะชํานาญ ไม
ตองการตํารา
ในป 2499 มีการปรับปรุงสวนราชการภายในของกรมกสิกรรมอีกครั้งหนึ่ง มีกองใหม

เกิดเพิ่มขึ้นมา ไดแก กองพืชพันธุ กองสงเสริมและเผยแพร กองการยาง กองคนควาและทดลอง
สวนกองการกสิกรรมเคมียังคงอยูเหมือนเดิม แผนกวิเคราะหทั้งหลายก็ยังมีอยูตามเดิม เครื่องไมเครื่องมือ
มีนับชิ้นได ที่เปนพระเอกสมัยนั้นก็คือ Flame photometer (เครื่องวัดการเปลงแสงโดยเปลวไฟ) ที่ทันสมัยกวา
นั้นยังไมมี
ในป 2506 รัฐบาลจัดสวนราชการใหม มีการตั้งกระทรวงใหมเกิดขึ้น ที่รัฐบาลหมายมั่น

ปนมือวากระทรวงนี้จะเปนผูนําดานการพัฒนาประเทศสาขาตางๆ ใหประเทศพัฒนากาวหนาเทียบเทาประเทศ
ตะวันตก กระทรวงที่วานี้คือ กระทรวงพัฒนาการแหงชาติ มีการดึงเอาหนวยงานสําคัญๆ ออกจากสังกัดเดิมมา
อยูในกระทรวงใหมนี้หลายสวนดวยกัน กรมกสิกรรม แมวาจะไมถูกยกไปไวในกระทรวงใหมทั้งหมด แตก็ถูก

แยกงานออกไปหลายงาน ตั้งเปนกรมใหมคือ กรมพัฒนาที่ดิน งานที่ถูกดึงมาจาก กรมกสิกรรม เอามาจัดอยูใน
กรมพัฒนาที่ดิน ก็เชน งานสํารวจดิน งานวิเคราะหดิน พืช ปุย งานคนควาทดลอง งานบริรักษที่ดิน และยังได
ดึงเอางานรังวัดที่ดินมาเปนงานจําแนกที่ดินในกรมใหมนี้อีกดวย ดังนั้น เมื่อเริ่มตั้งกรมพัฒนาที่ดินในป 2506
กรมพัฒนาที่ดินจึงมี 1 สํานักงาน และ 4 กอง คือ

1. สํานักงานเลขานุการกรม

2. กองจําแนกที่ดิน (มาจากงานรังวัดที่ดิน กรมที่ดิน)
3. กองบริรักษที่ดิน
4. กองสํารวจที่ดิน
5. กองนโยบายที่ดิน

ถึงตอนนี้ อาจจะมีผูสงสัยอยากถามวา แลวแผนกวิเคราะหดินทั้งหลาย เชน งานวิเคราะหดิน งานวิเคราะหพืช

และปุยนั้นหายไปไหน ไมไดหายคะ ในตอนเริ่มตนไดเลาไวแลว ตัวอยางดินเปนตัวอยางที่มาจากแปลงทดลอง
หรือจากไรนาเกษตรกร งานวิเคราะหสวนนี้จึงไปรวมอยูในกองบริรักษที่ดิน รวมทั้งงานวิเคราะหพืชและปุย
อินทรียดวย เรียกวา อะไรก็ตามที่เกี่ยวของกับความอุดมสมบูรณของดินจะถูกจัดไปรวมไวในกองบริรักษที่ดิน
ทั้งหมดสําหรับงานวิเคราะหดินอีกสวนหนึ่ง เปนฐานวิเคราะหตัวอยางที่ไดจากงานสํารวจดิน จึงตองถูกจัดใหไป

รวมอยูกับกองสํารวจดิน มีชื่อเรียกวาหองปฏิบัติการสําหรับงานสํารวจดิน (โดยเฉพาะ) งานนี้จึงเนนการ
วิเคราะหไปที่สมบัติทั้งทางเคมีและกายภาพที่เกี่ยวของกับการสํารวจดิน ดังนั้นหองปฏิบัติการสําหรับงาน
สํารวจดินในระยะเริ่มแรก จึงมี 2 งานคืองานเคมีดินและงานกายภาพดิน ในกรมพัฒนาที่ดินจึงมีสองงาน

วิเคราะหแยกจากกันดวยวัตถุประสงคของงาน งานหนึ่งคือวิเคราะหเพื่อตรวจสอบความอุดมสมบูรณของดิน
สังกัดอยูกับกองบริรักษที่ดิน และอีกงานหนึ่งวิเคราะหเพื่อสนับสนุนงานสํารวจดิน สังกัดอยูกับกองสํารวจดิน
สวนงานวิเคราะหดินอื่นๆ เชน งานจุลินทรียดิน งานวิเคราะหพืช ในระยะแรก ยังไมคอยมีงานทํามากนัก
สวนใหญจะเปนตัวอยางพืชจากแปลงทดลอง สวนงานจุลินทรียดินยังไมไดมีการเริ่มตนอยางจริงจัง

126 องคความรูสูปดินสากล 2558