Page 10 - เอกสารวิชาการ การใช้อินทรียวัตถุปรับปรุงดินเค็มชายทะเล : เอกสารวิชาการสถาบันวิจัยพัฒนาเพื่อป้องกันการเป็นทะเลทรายและการเตือนภัย เลขที่ 30/02/48

2
สภาพปญหา

บริเวณชายฝงทะเลพื้นที่สวนใหญ จะเปนบริเวณที่ไดรับอิทธิพลจากน้ําทะเลที่ทวมถึงหรือ

เคยทวมถึงมากอน ในอดีตที่ผานมาการใชประโยชนที่ดินสวนใหญจะเปนปาชายเลน พื้นที่สวนเหลือบริเวณที่
ลุมและปากน้ําลําคลอง มีการทําการเกษตรกรรม เชน นาขาวทําสวนมะพราวเพื่อทําน้ําตาลและปลูกพืชอายุ

สั้น นอกจากนี้ยังมีการเลี้ยงกุงทะเลและปลาน้ํากรอย บางแหงที่เปนบริเวณอับฝนจะมีการทํานาเกลือ บริเวณ

ที่ดอนจะมีการปลูกยางพารา พืชอุตสาหกรรม ไมผลและผักตางๆ สภาพปจจุบัน การเปลี่ยนแปลงการใช

ประโยชนที่ดินในระยะ 10 ปที่ผานมา ไดกอใหเกิดผลกระทบมากมายในดานสิ่งแวดลอม ดังนี้

1. ลักษณะดินปาชายเลน มีสภาพเปยกอยูเสมอ เพราะไดรับอิทธิพลของน้ําทะเลทวมถึง

(tidal flat) ซึ่งจะมีน้ําแชยังอยูตลอดเวลาหรือเกือบตลอดเวลา เปนดินใหมอายุนอย การพัฒนาชั้นของดิน
นอยการเปลี่ยนแปลงของวัตถุหรือสารประกอบตางๆ ในดินนอย จึงมีดินเพียง 2 ชั้น คือ ชั้น A และ C มี

ลักษณะยังไมเปนดินสุก (Ripening) โดยวัดจากคา N-value บางแหงจะพบสารประกอบไพโรท (FeS ) อยูใน
2
ดินลึก 30-100 ซม. เมื่อดินบริเวณนี้ถูกเปลี่ยนแปลงสภาพเปนนากุงหรือกิจกรรมอื่นๆ ดินมีสภาพแหงและ

สัมผัสกับอากาศ ดินจะมีปฏิกิริยาเปนกรดจัด ธาตุตางๆ เชน อลูมินั่ม เหล็ก ที่เปนพิษจะถูกปลดปลอยออกมา

ทําใหไมสามารถปลูกพืชหรือเลี้ยงสัตวน้ําได นอกจากนี้เมื่อดินปาชายเลนถูกเปลี่ยนแปลงใหอยูในสภาพดิน
สุกแลว เนื้อดินจะแหงและแข็งซึ่งเปนสมบัติทางกายภาพของดินที่ไมเหมาะสมกับปาชายเลน การจะปรับปรุง

เปลี่ยนแปลงใหมีสภาพปาชายเลนเชนเดิมกระทําไดไมงายนัก

2. ขอจํากัดของดินเค็ม ไมเหมาะสมกับการเกษตร ถึงแมวาดินเค็มชายทะเลจะเปนดินที่มี

ความอุดมสมบูรณสูง ซึ่งความอุดมสมบูรณนั้น ประเมินไดจากคา cation exchange capacity (CEC) หรือ

ปริมาณประจุบวกของธาตุตางๆ ที่ดูดซับกับอนุภาคของดิน ดินเค็มชายทะเลจะมีคา CEC ประมาณ 20-40
มิลลิกรัมสมมูลย ตอดิน 100 กรัม แตมีสาเหตุที่ทําใหไมเหมะสมกับการเกษตร ดังนี้

2.1 เปนดินที่มีน้ําทะเลทวมถึงตลอดปน้ําเค็มจึงอยูในระดับเกือบถึงผิวดิน ดิน

บริเวณนี้จึงอิ่มตัวดวยน้ํา การปลูกพืชจึงกระทําไดยากหรือไมได

2.2 เนื้อดินเปนดินเหนียวการระบายน้ําเลวและเปนดินเลน ทําใหไมสามารถใช
เครื่องจักรกลตางๆ ได จึงทําใหยากในการปรับปรุง

2.3 มีความเค็มของดินสูง พืชเศรษฐกิจไมสามารถขึ้นได ถาจะปลูกพืช ตองลางดิน

เสียกอนเพื่อใหเกลือลดลงถึงระดับที่พืชทนเค็มจะเจริญเติบโตและใหผลผลิตได

2.4 ดินบางชุดมีสารประกอบไพโรท (FeS) เมื่อแหงดินไดรับการระบายน้ําและการ
ถายเทอากาศจะแปรสภาพเปนดินกรดจัด ซึ่งตองแกไขปรับปรุงดวยปูนจึงสามารถปลูกพืชได

2.5 บริเวณพื้นที่ดินเค็มทั่วไปมักขาดน้ําจืดในการลางดินเพื่อใชในการปลูกพืช

2.6 ที่ดินมีราคาสูง การนําที่ดินมาทําการเกษตรมักไมคอยคุมทุน ยกเวนการเกษตร

ที่ใหผลตอบแทนสูง