Page 7 - ผลของการใช้ระบบน้ำหยดต่อผลผลิตและคุณภาพของอ้อยในดินด่างจังหวัดนครสวรรค์ Effects of drip irrigation on sugarcane yield and qualityon calcareous soil in Nakhonsawan province

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

การตรวจเอกสาร

1.อ้อย

กรมวิชาการเกษตร (2547) ได้รายงานว่า อ้อย (Sugarcane) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า
Saccharum officinarum L. เป็นพืชวงศ์ Poaceae วงศ์เดียวกับ ไผ่ หญ้าและธัญพืช เช่น ข้าว
สาลี ข้าว ข้าวโพด และ ข้าวบาร์เลย์ มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปเอเชีย ในลำต้นอ้อยที่นำมาใช้ทำ

น้ำตาลมีปริมาณซูโครสประมาณ 17-35% ชานอ้อย (bagasse) ที่ถูกบีบเอาน้ำอ้อยออกไปแล้ว
สามารถนำมาใช้ทำกระดาษ พลาสติก เป็นเชื้อเพลิง และอาหารสัตว์ ส่วนกากน้ำตาล (molasses) ที่
แยกออกจากน้ำตาลในระหว่างการผลิต สามารถนำไปหมักเป็นเหล้ารัม (rum) ได้อีกด้วย
1.1 ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

1.1.1 ราก อ้อยมีระบบรากฝอย แผ่กระจายออกโดยรอบลำต้นในรัศมี ประมาณ
50 - 100 เซนติเมตร ลึก 100 - 150 เซนติเมตร ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับพันธุ์และสภาพแวดล้อม อ้อยไม่มีราก
แก้วนอกจากเมือปลูกด้วยเมล็ดซึ่งดูคล้ายมีรากแก้ว เรียกว่า ไพรมาริรูท หรือเซมินัลรูท ปกติอ้อย
ขยายพันธุ์โดยใช้ลำต้นดัดเป็นท่อน ๆ ละ 2 - 3 ตา แต่ละท่อนเรียกว่า ท่อนพันธุ์ ปรากฏราก 2 ชุด

คือ
1) รากของท่อนพันธุ์ อาจเรียกว่า รากชั่วคราว เป็นรากที่ เกิดจากปมราก
ในบริเวณเกิดรากของท่อนพันธุ์ รากพวกนี้มีลักษณะผอมแตกแขนงมาก
2) รากของหน่อ อาจเรียกว่า รากถาวร เป็นรากที่เกิดจากปมรากของหน่อ

ที่ เกิดจากท่อนพันธุ์นั้น รากนี้มีขนาดใหญ่กว่ารากชนิดแรกเมื่อเกิดใหม่ ๆ มีลักษณะอวบ ไม่มีแขนง
สีขาว และจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มเมื่ออายุมากขึ้น
1.1.2 เมล็ด เมล็ดอ้อยเป็นผลชนิดคาริออพซิส คล้ายเมล็ดข้าวแต่มีขนาดเล็กกว่า

มาก ตามปกติเมล็ดอ้อยมักจะติดแน่นอยู่กับส่วนของดอก จึงมีชื่อเรียกโดยเฉพาะว่า ฟัซซ์ หรือ
ฟลัฟฟเมล็ดเหล่านี้ถ้าเพาะในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมก็จะงอกเป็นอ้อยต้นใหม่ได้
1.1.3 ลำต้น อ้อยได้ชื่อว่า “หญ้ายักษ์” (giant grass) ทั้งนี้เพราะมีลำต้นสูงใหญ่
อ้อยที่ เก็บเกี่ยว เมื่ออายุ 12 เดือน อาจมีลำต้นสูงประมาณ 2 - 3 เมตร และมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 2.5
- 5.0 เซนติเมตร ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับพันธุ์ สภาพแวดล้อม และการปฏิบัติรักษาของซาวไร่ ลำต้น

ประกอบด้วย ข้อและปล้องจำนวนมาก ทั้งข้อและปล้องรวมเรียกว่า จอยต์ (joint) ซึ่งอาจเรียกง่าย
ๆ ว่า “ปล้อง” อ้อยที่ตัดเมื่ออายุ 12 เดือน จะมีปล้อง 20 - 30 ปล้อง อ้อยจะมีปล้องเพิ่มขึ้นโดย
เฉลี่ยประมาณ เดือนละ 3 ปล้อง แต่ละปล้องเมื่อโตเต็มที่จะยาวประมาณ 10 - 15 เซนติเมตร ความ

ยาวของปล้องขึ้นอยู่กับพันธุ์และสภาพแวดล้อมโดยเฉพาะน้ำ ปล้องที่เกิดในช่วงที่มีน้ำพอเหมาะจะ
ยาวกว่าปล้องที่เกิดในช่วงที่มีน้ำมากหรือน้อยเกินไป อย่างไรก็ดี แม้ว่าจะได้รับน้ำอย่างเหมาะสม
ความยาวของปล้องก็จะแตกต่างกัน คือ ปล้องที่อยู่ตอนโคนต้นจะสั้นมากและค่อย ๆ ยาวขึ้นแล้วก็
จะสั้นลงอีกเมื่อใกล้ยอด ลักษณะดังกล่าวปรากฏในอ้อยที่ไม่มีดอก ส่วนอ้อยที่มีดอกปล้องที่รองรับ

ช่อดอก จะมีความยาวที่สุดแล้วลดลงตามลำดับจนกระทั่งถึงส่วนที่ปล้องมีความยาวไล่เลี่ยกัน สีของ
ลำต้น แตกต่างกันตามพันธุ์และสภาพแวดล้อม มีตั้งแต่สีม่วงแดง เขียวอ่อน และเหลือง เป็นต้น ลำ
ต้น เป็นส่วนสำคัญที่ใช้ในการขยายพันธุ์และสะสมน้ำตาล อ้อยแต่ละพันธุ์มีปล้องแตกต่างกัน บาง