Page 19 - ความหลากหลายทางพันธุกรรม มวลชีวภาพและผลผลิตเมล็ดของเชื้อพันธุ์ปอเทืองไทย Genetic Diversity, Biomass and Seed Yield of Thai Sunn Hemp (Crotalaria juncea L.) Germplasm

ห
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

6

การกระทําของยีนหลายตัวและหลายตําแหนงเกี่ยวของกันและมีอิทธิพลของสภาพแวดลอมในการแสดงออกดวย

(Yang and Smale, 1996 อางโดย Mounmeuangxam, 2003 ; ทรายแกว, 2547) การประเมินความหลากหลาย
ทางพันธุกรรมในขั้นตนนั้นสวนมากจะอาศัยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและสรีรวิทยาเปนหลัก เนื่องจากเปน
ลักษณะที่สังเกตไดงาย บันทึกไดสะดวก และใชดัชนีความหลากหลายมาเปรียบเทียบความหลากหลายระหวาง
พันธุ ภายในพืชชนิดเดียวกันหรือพันธุเดียวกัน ซึ่งมีหลายวิธี โดย Shannon Index หรือ Shannon-Weaver
Index (H') เปนดัชนีความหลากหลายทางพันธุกรรมที่ใชกันเปนสวนมาก หากพบวาคา H' = 0 หมายถึงไมมีความ
หลากหลายทางพันธุกรรม และ คา H' สูง หมายถึงมีความหลากหลายทางพันธุกรรมสูง (Power and McSorley,

2000 ; Coffey, 2002) คํานวณจากสูตร

S
H'    piln pi
i  1

โดย s = จํานวนชนิดที่พบ
pi = สัดสวนของชนิดนั้นตอจํานวนทั้งหมด
สิรภัทรและคณะ (2558) ประเมินลักษณะประชากรงาขี้มอนพื้นเมืองจากภาคเหนือตอนบนของประเทศ
ไทย จํานวน 39 ประชากร โดยใชลักษณะทางสัณฐานวิทยา และทางสรีรวิทยาพืชไร 14 ลักษณะ ปริมาณไขมัน
รวม และกรดไขมัน พบวา มีลักษณะทางสัณฐานวิทยาที่ใกลเคียงกันมากแสดงถึงฐานพันธุกรรมที่แคบ มีเพียงสอง
ลักษณะที่แตกตางกัน คือ ปริมาณขนใบซึ่งพบความแตกตางระหวางประชากร (H' ตั้งแต 0 ถึง 0.451) และสีเมล็ด

ซึ่งพบความแตกตางทั้งภายในประชากรและระหวางประชากร (H' ตั้งแต 0.679 ถึง 1.085) สวนลักษณะทาง
สรีรวิทยาพบวามีความแตกตางกันในลักษณะความสูง วันออกดอก น้ําหนัก 1,000 เมล็ด องคประกอบผลผลิต
และปริมาณกรดไขมันในเมล็ด โดยพบความแตกตางทั้งภายในประชากรและระหวางประชากร
ศิริพรและคณะ (2553) ศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรมของกระถิน 45 accessions ในประเทศ

ไทยโดยใชลักษณะทางสัณฐานวิทยา ลักษณะทางการเกษตร และคุณภาพของเนื้อไมทั้งหมด 23 ลักษณะ สามารถ
จัดจําแนกกระถินไดเปน 2 กลุมใหญ คือ กลุมที่ 1 ประกอบดวยกระถินจํานวน 4 accessions สวนกลุมที่ 2
ประกอบดวยกระถินจํานวน 41 accessions โดยกระถินที่ใหผลผลิตน้ําหนักแหงและความหนาแนนของเนื้อไมสูง
ที่สุดจัดอยูในกลุมที่ 2 ซึ่งกระถินในกลุมนี้เหมาะสมสําหรับคัดเลือกไวใชเปนสายพันธุพอหรือแมในการปรับปรุง
พันธุเพื่อใชเปนพืชพลังงานทดแทนตอไป
ทรายแกวและคณะ (2546) ศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรมภายในและระหวางประชากรของเชื้อ

พันธุขาวพื้นเมืองไทย ที่มีชื่อเหมือนกันคือ บือชอมี จํานวน 22 ตัวอยางพันธุ โดยใชลักษณะทางสัณฐานวิทยาและ
สรีรวิทยา แบงเปนลักษณะทางคุณภาพ 14 ลักษณะ และลักษณะทางปริมาณ 4 ลักษณะ พบวา ลักษณะทาง
คุณภาพที่มีความหลากหลายมากภายในประชากรทุกประชากรคือ ลักษณะการมีหางขาวของเมล็ด (H' ตั้งแต
0.1169 ถึง 1.0699) และลักษณะทรงกอ (H' ตั้งแต 0 ถึง 0.6931) สวนลักษณะทางปริมาณที่พบความแตกตาง

ระหวางประชากรคือ อายุออกรวง และความสูงที่ระยะเก็บเกี่ยว สําหรับภายในประชากรมีความหลากหลายมาก
ในลักษณะทางปริมาณทั้ง 4 ลักษณะ คือ จํานวนหนอตอตน จํานวนรวงตอตน อายุออกรวง และความสูงที่ระยะ
เก็บเกี่ยว (%CV สูงที่สุดเทากับ 33.1 39.72 4.2 และ 18.0 ตามลําดับ)