Page 17 - ความหลากหลายทางพันธุกรรม มวลชีวภาพและผลผลิตเมล็ดของเชื้อพันธุ์ปอเทืองไทย Genetic Diversity, Biomass and Seed Yield of Thai Sunn Hemp (Crotalaria juncea L.) Germplasm

ห
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

4

หลักการและเหตุผล

ปอเทือง เปนพืชตระกูลถั่วที่เกษตรกรนิยมปลูกมากขึ้น เนื่องจากเห็นถึงความสําคัญของการปรับปรุงบํารุง
ดิน ลดตนทุนการผลิตดานการใชปุยเคมี สะดวกแกการนําไปใชในไรนาที่มีพื้นที่กวางใหญ และเปนการสนับสนุน
นโยบายของรัฐบาลที่ตองการใหเกษตรกรลดพื้นที่การปลูกขาวเพื่อแกปญหาสถานการณผลผลิตขาวไมสมดุลกับ
ความตองการของตลาด และแกปญหาภัยแลง กรมพัฒนาที่ดินจึงแนะนําใหเกษตรกรหันมาปลูกพืชปุยสดซึ่งเปน
พืชที่ใชน้ํานอยทดแทนการทํานาปรังสามารถสรางรายไดเสริมใหกับเกษตรกรได นอกจากนี้ยังมีผลพลอยไดคือเมื่อ
ปอเทืองออกดอกสีเหลืองสวยงามทั่วทั้งทุงจะชวยสงเสริมดานการทองเที่ยว เพิ่มรายไดใหเกษตรกรในพื้นที่อีกทาง

หนึ่ง
แตในดานการปรับปรุงบํารุงดินและการผลิตเมล็ดพันธุ ยังพบปญหาในหลายพื้นที่คือ เมล็ดเชื้อพันธุที่
ไดมา เมื่อนําไปปลูกในพื้นที่เดียวกัน ลักษณะดินเหมือนกัน ตนปอเทืองมีเจริญเติบโตที่แตกตางกันไป บางตน
สามารถเจริญเติบโตไดดี ตนสูง แตกกิ่งกานมาก ทรงพุมกวาง แตบางตนกลับแคระแกร็น ตนเตี้ย ไมแตกกิ่งกาน

แสดงถึงความไมสม่ําเสมอของลักษณะทางพันธุกรรมในประชากรของเชื้อพันธุปอเทือง ซึ่งมีผลตอการเจริญเติบโต
มวลชีวภาพ และผลผลิตเมล็ด และจากการรวบรวมขอมูลทางวิชาการพบวา ปอเทืองมีน้ําหนักสดประมาณ 1.5-5
ตันตอไร ธาตุไนโตรเจนประมาณ 8.7-28.9 กิโลกรัมตอไร อายุเก็บเกี่ยว 120-150 วัน ผลผลิตเมล็ดประมาณ 50-
150 กิโลกรัมตอไร (กรมพัฒนาที่ดิน, 2554 ; ประชา, 2546) ซึ่งเปนชวงขอมูลที่กวาง ทําใหเห็นปญหาในการนํา
ปอเทืองไปใชในการปรับปรุงบํารุงดินและผลิตเมล็ดพันธุไมมีประสิทธิภาพ เกษตรกรไมมั่นใจ ไมคุมคากับการ
ลงทุน เมื่อปลูกแลวไดมวลชีวภาพและผลผลิตเมล็ดต่ํา จึงเกิดคําถามจากเกษตรกรคือ มีขอมูลเบื้องตนหรือไมที่เรา

จะสามารถสังเกตไดวาเมล็ดพันธุลักษณะใดจะใหตนปอเทืองที่สมบูรณ ตนใหญ แตกกิ่งกานมาก มวลชีวภาพ และ
ผลผลิตสูง การศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรมสามารถศึกษาไดจากความหลากหลายภายในประชากรของ
แตละพันธุและความหลากหลายระหวางประชากร (Brush, 2000) ซึ่งการประเมินความหลากหลายทางพันธุกรรม
ในขั้นตนสวนมากจะอาศัยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและสรีรวิทยาเปนหลัก เนื่องจากเปนลักษณะที่สังเกตไดงาย

ดังนั้นโครงการวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อประเมินความหลากหลายทางพันธุกรรมภายในและระหวาง
ประชากรของเชื้อพันธุปอเทืองไทยดวยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและสรีรวิทยา ศึกษาความสัมพันธของสีเมล็ด
พันธุ ขนาดเมล็ดพันธุ และเนื้อดินตอการเจริญเติบโต มวลชีวภาพ และผลผลิตเมล็ดของเชื้อพันธุปอเทืองไทย ซึ่ง
เปนขอมูลที่ยังไมมีรายงานในประเทศไทย สามารถสรางองคความรูและความเขาใจพื้นฐานเกี่ยวกับความ
หลากหลายทางพันธุกรรมภายในประชากรและระหวางประชากรของเชื้อพันธุปอเทืองไทยใหกับเกษตรกร
เจาหนาที่ของรัฐ สวนราชการที่เกี่ยวของ และบุคคลที่สนใจ สามารถนําผลวิจัยเกี่ยวกับลักษณะเมล็ดพันธุและผล

ของเนื้อดินที่มีความสัมพันธกับการเจริญเติบโต มวลชีวภาพ และผลผลิตเมล็ด ไปเปนแนวทางเบื้องตนใหเกษตรกร
ในการจัดการที่เหมาะสมสําหรับการใชปอเทืองเพื่อการปรับปรุงบํารุงดินและการผลิตเมล็ดพันธุที่มีประสิทธิภาพ
และทําใหทราบถึงขอมูลลักษณะที่ดีในประชากรของแตละเชื้อพันธุ เชน ความสูง ทรงพุม การแตกกิ่งกาน มวล
ชีวภาพ ปริมาณธาตุอาหารที่สําคัญ และผลผลิตเมล็ด ซึ่งสามารถใชเปนแหลงพันธุกรรมในการคัดเลือกพันธุ

ปอเทืองของไทยใหมีลักษณะตามตองการตอไป