Page 8 - เทคโนโลยีการจัดการดินเพื่อการผลิตเมล็ดพันธุ์มันแกวที่มีปริมาณและคุณภาพที่ดีที่เหมาะสมในดินทราย จังหวัดมหาสารคาม

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

6

ปุยอินทรีย (organic fertilizer) เปนปุยที่กําเนิดจากอินทรียสารตางๆ ที่ใหธาตุอาหารแกพืชบํารุงดิน
และ/หรือปรับปรุงสภาพทางกายภาพของดิน ปุยอินทรียสามารถทําไดหลายชนิดขึ้นอยูกับวัสดุเริ่มตน และ

กิจกรรมในกระบวนการผลิต ไดแก
ปุยคอก เปนปุยอินทรียที่ไดจากการนําเศษซากพืชตางๆ ไปใสในคอกสัตวเพื่อใหผสมกับมูลสัตวที่ปลอย
มาในคอก เปนวิธีการทําปุยที่งายกวาการหมัก แตคุณภาพดอยกวา
ปุยมูลสัตว คือปุยอินทรียที่ไดจากมูลสัตวตางๆ ไดแก
มูลไกสด มูลเปด เปนมูลที่มีธาตุอาหารคอนขางสูง มูลไกสดไมควรนําไปใชโดยตรงกับสวนผลไม

และพืชผัก ควรผานการหมักกอนนําไปใช
มูลหมู เปนมูลที่มีธาตุอาหารสูง แตการใชบอยๆ จะมีปริมาณทองแดงสะสม ทําใหเกิดอันตราย
กับพืชได

มูลโค มูลกระบือ เปนมูลที่มีธาตุอาหารต่ําไมควรใสกับพืชโดยตรงเนื่องจากจะมีปญหาเรื่อง
วัชพืชที่ปนอยู ฉะนั้นควรผานการหมักกอนนําไปใช
ประโยชนของปุยคอกและปุยมูลสัตว
1. ใหอินทรียวัตถุ ธาตุอาหารหลัก และธาตุอาหารรองที่จําเปนตอการเจริญเติบโตของพืช (ดังตารางที่ 1)

2. ชวยปรับปรุงโครงสรางของดินใหเหมาะสมตอการเจริญเติบโตของพืช ทําใหดินมีการระบายน้ําและอากาศที่ดี
3. ชวยเพิ่มความคงทนใหแกเม็ดดิน เปนการลดการชะลางพังทลายของดิน และชวยรักษาหนาดินไว
4. ใหธาตุอาหารพืชในลักษณะตอเนื่อง มีผลตกคางระยะยาวกวาปุยเคมี
5. ชวยเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุใหกับดินและปรับปรุงบํารุงดิน

ตารางที่ 1 แสดงผลการวิเคราะหธาตุอาหารในปุยคอก
ปริมาณธาตุอาหาร (%)
ชนิดปุยคอก
ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม

มูลโค 1.91 0.56 1.40
มูลกระบือ 1.23 0.55 0.69
มูลไก 3.77 1.89 1.76

มูลเปด 2.15 1.13 1.15
มูลแกะ 1.87 0.79 0.92
มูลมา 2.33 0.83 1.31
มูลหมู 2.80 1.36 1.18

มูลคางคาว 1.05 14.82 1.84
ที่มา: สํานักวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน (2548)
ปุยหมัก เปนปุยอินทรียชนิดหนึ่ง เกิดจากกิจกรรมของจุลินทรียหลายชนิดในการยอยสลายสารอินทรีย

ซึ่งเปนองคประกอบของเศษพืชหรือวัสดุเหลือใชชนิดตาง ๆ จนกระทั่งไดสารอินทรียวัตถุที่มีความคงทนไมมีกลิ่น
มีสีน้ําตาลปนดํา
การผลิตปุยหมัก ซึ่งเปนปุยอินทรียที่ไดจากการนําวัสดุอินทรียและหรืออนินทรียธรรมชาติทาง
การเกษตรที่มีธาตุอาหารสูงมาผานการหมักจนสลายตัวสมบูรณ โดยใชสารเรงพด.1 เปนกลุมจุลินทรียที่มี