Page 6 - เทคโนโลยีการจัดการดินเพื่อการผลิตเมล็ดพันธุ์มันแกวที่มีปริมาณและคุณภาพที่ดีที่เหมาะสมในดินทราย จังหวัดมหาสารคาม

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

4

หลักการและเหตุผล
มันแกว เปนพืชเศรษฐกิจที่คนไทยรูจักมานาน มีลักษณะเปนพืชหัว เปลือกสีขาวนวล เนื้อในสีขาว สวน

ใหญกินแบบหัวมันแกวสดเหมือนผลไม มีรสหวาน มัน เนื้อกรอบ แลวยังมีการนํามาแปรรูปเปนผลิตภัณฑเพื่อ
บริโภคในหลายรูปแบบ เชน ทับทิมกรอบ ไสขนม ประกอบอาหาร เปนตน มันแกวมีวิตามินซี และเสนใยสูง มี
ประโยชนตอระบบขับถาย และปองกันไขหวัด
มันแกว เปนพืชทนสภาวะแลงไดดี ดูแลงาย เหมาะที่จะปลูกในพื้นที่ดินรวนปนทราย ที่มีการระบาย
น้ําดี ถามีโพแทสเซียมในดินมาก หัวมันแกวจะมีรสหวาน ทําการปลูกเพื่อเก็บผลผลิตหัวสดไดในระยะเวลาสั้น

ประมาณ 3-4 เดือน
จังหวัดมหาสารคามปลูกมันแกวและผลิตหัวมันแกวสดเพื่อจําหนายไดมากเปนอันดับหนึ่งของประเทศ
ไทย แตเกษตรกรในจังหวัดมหาสารคามไมสามารถผลิตเมล็ดพันธุมันแกวใชเองหรือเพื่อจําหนายเมล็ดพันธุมันแกว

ได จึงไดสั่งซื้อเมล็ดพันธุมันแกวมาจากแหลงอื่นนอกจังหวัดมหาสารคาม ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากสภาพดิน
ความชื้นในอากาศ การจัดการน้ํา การจัดการดิน หรือสภาพแวดลอมอื่นๆ ที่แตกตางกัน ทําใหเกิดปญหาในการ
ผลิตเมล็ดมันแกว
ดังนั้นการผลิตเมล็ดพันธุมันแกวในจังหวัดมหาสารคามจึงนาที่ตองมีการจัดการดิน น้ํา พืช เปนอยางดี

แตถามีการใชปุยเคมีเพียงอยางเดียวติดตอกันเปนเวลานานจะสงผลใหสมบัติทางเคมี กายภาพ และชีวภาพของ
ดินเสื่อมโทรมลงได การพิจารณาในดานการใชปุยอยางมีประสิทธิภาพ โดยการนําเทคโนโลยีผลิตปุยหมักจากสาร
เรง พด 1 ที่สงเสริมโดยกรมพัฒนาที่ดินโดยใชรวมกับปุยเคมีในการเพิ่มผลผลิตพืช เพื่อชวยปรับปรุงสมบัติตางๆ
ของดินใหเหมาะสมตอการผลิตพืช เกิดสภาวะสมดุลของดิน ทําใหดินเกิดความยั่งยืนในกระบวนการผลิตพืช

การเปดเศรษฐกิจเสรี ทําใหตลาดการสงออกของไทยสามารถขยายพื้นที่ออกไปไดไกลในภูมิภาค
อาเซียน อีกทั้งความทาทายของเทคโนโลยีใหมๆ เปนแรงกระตุนใหประเทศไทยตองพัฒนาสินคาเกษตรใหมี
คุณภาพตอไป และสามารถสงออกสินคาที่มีคุณภาพนั้นไปขายยังภูมิภาคอาเซียน ซึ่งในการผลิตเมล็ดพันธุมันแกว
นั้น ในอดีตเกษตรกรในจังหวัดมหาสารคามจะผลิตเมล็ดมันแกวใชภายในครัวเรือนเทานั้น แตปจจุบันจะสั่งเมล็ด

พันธุมันแกวจากแหลงอื่นเขามาปลูกภายในจังหวัด ดังนั้นการพัฒนาระบบการปลูกมันแกวเพื่อผลิตเมล็ดพันธุใน
จังหวัดมหาสารคามนาจะมีหนทางที่เปนไปได และไดคุณภาพและปริมาณที่ทัดเทียมกับที่ปลูกจากแหลงอื่น ซึ่ง
นอกจากจะสงขายภายในภาคตะวันออกเฉียงเหนือแลวยังสามารถสงสินคาไปขายยังประเทศในภูมิภาคอาเซียนได
ดังนั้นในการศึกษาครั้งนี้เพื่อหาวิธีการจัดการดินทรายที่เหมาะสมเพื่อการผลิตเมล็ดพันธุมันแกวใหมี

ปริมาณและคุณภาพที่ดี ตามศักยภาพดินของจังหวัดมหาสารคาม ซึ่งสวนใหญจะมีเนื้อดินเปนดินทราย ดินรวนปน
ทราย หรือดินทรายปนรวน การระบายน้ําดี และประสบปญหาขาดแคลนน้ํา ในพื้นที่ที่มีความลาดชัน ดินงายตอ
การถูกชะลางพังทลายสูญเสียหนาดิน ในการปลูกพืชจึงจําเปนตองมีการปรับปรุงบํารุงดินในรูปของการใสปุยเคมี
รวมกับปุยอินทรีย ซึ่งเปนการเพิ่มอินทรียวัตถุทําใหเม็ดดินเกาะตัวกันเปนกอน ดินรวนซุย ดูดซับความชื้นไวไดสูง

ลดการชะลางพังทลายของหนาดิน และยกระดับความอุดมสมบูรณของดินใหเหมาะสมตอการผลิตพืชและเมล็ด
พันธุพืช
การผลิตเมล็ดพันธุมันแกวในจังหวัดมหาสารคามยังขาดขอมูลงานวิจัยสนับสนุนในเรื่องดังกลาว ไมวา

จะเปนเรื่องการปรับปรุงพันธุ เทคโนโลยีการผลิต ปญหาทางดานสภาพแวดลอม เชน ดิน โรค และแมลง ความรู
การเก็บเมล็ดพันธุ และการแปรรูปผลผลิต เปนตน การศึกษาครั้งนี้มุงศึกษาการผลิตเมล็ดพันธุมันแกว โดยการยก
รองและไมยกรอง เพื่อเปรียบเทียบผลผลิต และการศึกษายังมุงเนนการใชปุยอินทรียรวมกับปุยเคมี และฉีดพนน้ํา