Page 14 - การศึกษาการผลิตถ่านชีวภาพและทดลองใช้ปรับปรุงดินสำหรับการปลูกพืชสมุนไพรฟ้าทะลายโจรในระบบเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม Study of Biochar Production and Sol Amendment Trial for Andrographis Herb in Participatory Guarantee Systems far Organic Agriculture

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

7

ผลการทดลองและวิจารณ์
สมบัติของถ่านชีวภาพ

ผลวิเคราะห์ทางเคมีของถ่านชีวภาพ พบว่า ถ่านชีวภาพที่ผลิตได้มีสภาพเป็นด่างจัดมาก มีปริมาณ
อินทรีย์คาร์บอน 2.53 เปอร์เซ็นต์และอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C/N ratio) เท่ากับ 4.22 ซึ่งจุลินทรีย์

จะย่อยสลายได้ง่าย แต่ปริมาณอินทรีย์คาร์บอนรวมสูงมาก คือ 81.01 เปอร์เซ็นต์ มีอัตราส่วนคาร์บอนต่อ

ไนโตรเจน เท่ากับ 135 ซึ่งมีค่าสูงมากเช่นเดียวกัน จากค่ามาตรฐานอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจนต้องไม่เกิน
20 ทำให้จุลินทรีย์ย่อยสลายได้ โดยไม่ต้องไปดึงไนโตรเจนในดินมาใช้ทำให้ดินสูญเสียไนโตรเจน เรียกว่า

ขบวนการ immobilization (สำนักเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน, 2551) แต่ถ่านชีวภาพมีความคงทนต่อการย่อย

สลายอาจไม่เกิดกรณีเช่นนี้ สำหรับปริมาณไนโตรเจน ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมมีปริมาณน้อย แสดงให้เห็น
ว่าปริมาณธาตุอาหารในถ่านชีวภาพมีปริมาณน้อยมาก เมื่อเทียบกับปุ๋ยเคมี (ตารางที่ 1) สำหรับปริมาณโลหะ

หนักในถ่านชีวภาพที่ใช้ทดลองไม่ได้วิเคราะห์ แต่จากการศึกษาของ ประไพพิศและคณะ (2557) ได้วิเคราะห์

ปริมาณโลหะหนักในถ่านชีวภาพที่ผลิตจากวัสดุอินทรีย์หลายชนิด พบว่า ปริมาณโลหะหนักมีค่าไม่เกิน
มาตรฐาน และไม่พบการปนเปื้อนของสารหนูและแคดเมียมในถ่านชีวภาพทุกชนิด

ตารางที่ 1 ผลการวิเคราะห์ทางเคมีของถ่านชีวภาพ

รายการ pH OC Total OC N P O K O
1
2
2 5
2
วิเคราะห์ถ่าน (1:1) (%) (%) (%) (%) (%)
ชีวภาพ
ไม้ยูคาลิปตัส 9.7 2.53 81.01 0.60 0.26 1.09

ที่มา: สำนักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน
1: โดยวิธี Walkey-Black (Walkey and Black, 1947)

2: โดยใช้เครื่องวิเคราะห์หาคาร์บอนและไนโตรเจนอัตโนมัติ (NCS analyzer)

สมบัติของปุ๋ยอินทรีย์

ผลวิเคราะห์ทางเคมีของปุ๋ยอินทรีย์ พบว่ามีสภาพเป็นกลาง มีอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C/N

ratio) เท่ากับ 12.69 โดยค่ามาตรฐานอัตราส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจนต้องไม่เกิน 20 ซึ่งเมื่อใส่ลงไปในดินก็จะ
เกิดขบวนการ mineralization ทำให้ธาตุอาหารพืชในปุ๋ยอินทรีย์ปลดปล่อยมาเป็นประโยชน์ต่อพืช (สำนัก

เทคโนโลยีชีวภาพทางดิน, 2551) เมื่อเทียบกับถ่านชีวภาพ ปุ๋ยอินทรีย์จะย่อยสลายได้ง่ายกว่าคิดเป็น 80

เปอร์เซ็นต์ของอินทรีย์คาร์บอนของพืชแห้ง ( คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2526) สำหรับปริมาณไนโตรเจน
ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมมีน้อย แสดงให้เห็นว่าปริมาณธาตุอาหารในปุ๋ยอินทรีย์มีปริมาณน้อยมาก เมื่อเทียบ

กับปุ๋ยเคมี (ตารางที่ 2)