Page 66 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand
P. 66
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
56
2.3.2.5 กำรประเมินค่ำปัจจัยกำรปฏิบัติป้องกันกำรชะล้ำงพังทลำยของดิน
ค่าปัจจัยการปฏิบัติป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน (Conservation Practice
factor, P-factor) เป็นปัจจัยแสดงสมรรถนะในการควบคุมการชะล้างพังทลายของดินที่ได้จากอัตราส่วนของ
ปริมาณการสูญเสียดินที่ได้จากแปลงทดลองที่มีการใช้วิธีการอนุรักษ์ประเภทใดประเภทหนึ่ง กับปริมาณ
การสูญเสียดินจากแปลงทดลองที่ไถพรวนดินขึ้นลงตามความลาดชัน ในสภาพการณ์ที่เหมือนกัน
การปฏิบัติป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน แบ่งออกเป็น 4 มาตรการส าคัญ ได้แก่
1) การท าการเกษตรตามแนวระดับ (contouring) รวมถึงวิธีการไถพรวน และ
การปลูกพืช
2) การควบคุมแนวการปลูกพืชและปรับพื้นที่เป็นคันดินเป็นการท าแนวระดับ
ที่แน่นอนและปรับพื้นที่ลาดชันให้สม่ าเสมอและมีแนวการเบนน้ าออกไปจากพื้นที่ โดยคันและคูระบายน้ าไม่ให้ขัง
อยู่ในพื้นที่รวมถึงการใช้เศษวัสดุของพืชในปริมาณสูงไว้ในพื้นที่เป็นแถวตามแนวระดับ
3) การปลูกพืชสลับตามแนวระดับ (contour strip cropping) เป็นการปลูกพืช
สลับเป็นแนว โดยมีความกว้างของแต่ละแถวเท่าๆ กันและพืชที่ปลูกสลับจะครอบคลุมพื้นที่ต่อเนื่องตลอดทั้งปี
4) การท าขั้นบันได (terracing)
วิธีสร้างชั้นข้อมูลปัจจัยการปฏิบัติป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน
1) เตรียมข้อมูลพื้นฐาน
(1) แผนที่สภาพการใช้ที่ดิน (ระดับ 3) ปี พ.ศ. 2561-2562 มาตราส่วน 1:25,000
จากกองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน ซึ่งอยู่ในรูปแบบ GIS
(2) ค่า P ซึ่งก าหนดค่าตามผลการศึกษาของนักวิชาการต่างประเทศ ตามตาราง
ภาคผนวกที่ 2
2) ก าหนดค่า P
(1) พื้นที่นาข้าว จะมีการท าคันนาซึ่งถือว่าเป็นระบบการท าคันดิน ในระบบการ
อนุรักษ์แบบหนึ่งให้ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 0.1
(2) ระบบการอนุรักษ์แบบอื่นในประเทศไทยยังมีน้อยมากไม่สามารถแสดงได้ใน
แผนที่ระดับภาคและระดับประเทศได้ จึงถือว่าพื้นที่เหล่านั้นไม่มีระบบการอนุรักษ์ และก าหนดค่าตามกลุ่ม
ประเภทการใช้ที่ดิน รายละเอียดตามตารางภาคผนวกที่ 2
3) แทนค่า P ตามกลุ่มประเภทการใช้ที่ดิน ได้ผลเป็นแผนที่ ดังแสดงในภาพที่ 2.8
