Page 13 - ปัจจัยที่มีผลต่อความรู้ และการปฏิบัติในการใช้ปูนโดโลไมท์เพื่อปรับปรุงดินกรดพื้นที่ทำการเกษตรของหมอดินอาสาจังหวัดแม่ฮ่องสอน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
4

โดยมีลักษณะเป็นการแยกแยะสิ่งที่จะพิจารณาออกเป็นส่วนย่อยที่มีความสัมพันธ์กันเพื่อดูว่าส่วนประกอบ

เหล่านั้นสามารถเข้ากันได้หรือไม่ จะช่วยให้เกิดความเข้าใจต่อสิ่งนั้นได้อย่างแท้จริง การสังเคราะห์
(synthesis) เป็นความสามารถในการรวบรวมส่วนประกอบย่อยเข้าด้วยกันเพื่อให้เป็นเรื่องราวอันหนึ่งอัน

เดียวกัน เพื่อสร้างรูปแบบหรือโครงสร้างที่ยังไม่ชัดเจนขึ้นมาก่อนอันเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความคิด
สร้างสรรค์ภายในขอบเขตของสิ่งที่ก าหนดให้การประเมินผล (evaluation) เป็นความสามารถในการ

ตัดสินเกี่ยวกับความคิด ผลงาน ค าตอบ วิธีการและเนื้อหาสาระเพื่อวัตถุประสงค์บางอย่างโดยมีการ

ก าหนดเกณฑ์เป็นฐานในการพิจารณาตัดสิน การประเมินผล จัดได้ว่าเป็นขั้นตอนที่สูงสุดที่ต้องใช้ความรู้
ความเข้าใจในการน าไปปรับใช้ (นรินทร์ชัย, 2542)

1.2 ความหมายของการปฏิบัติ
นักวิชาการหลายท่าน ได้ให้ความหมายของการปฏิบัติไว้ดังนี้ การปฏิบัติหมายถึง วิธีการ

แสดงออกที่แสดงถึงความรู้ ทัศนคติ ตลอดจนการกระท าต่าง ๆ ซึ่งสอดคล้องกับความหมายที่ว่า

การปฏิบัติคือการกระท าหรือพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับสมอง อารมณ์ ความคิดและความรู้สึกเกี่ยวข้องกับ
ความต้องการและความรู้สึกนึกคิด เป็นผลมาจากการตอบสนองสิ่งเร้า และปฏิกิริยาการกระท าหรือ

พฤติกรรมการสนองตอบต่อสิ่งเร้าที่สามารถมองเห็นได้เมื่อบุคคลอื่นได้รับรู้ซึ่งอาจจะได้รับมาจากการฟัง
การอ่าน หรือการมองเห็นจะท าให้บุคคลพยายามที่จะท าความเข้าใจกับความรู้นั้น และจะน าความรู้ที่ได้

ไปใช้ในการแก้ปัญหาหรือวิเคราะห์ปัญหาหรือสถานการณ์ เพื่อท าความเข้าใจในแต่ละส่วนของ

สถานการณ์เพื่อสามารถมองเห็นความสัมพันธ์อย่างแน่ชัดระหว่างส่วนประกอบแล้วน าส่วนประกอบนั้นมา
รวมกัน โดยน าเอาความรู้ที่มีอยู่เดิมมารวมกับความรู้ใหม่ที่ได้รับแล้วน ามาเป็นแผนปฏิบัติ และความหมาย

ของการปฏิบัติยังรวมไปถึงสิ่งที่มนุษย์รับทราบถึงการปฏิบัติของกิจกรรมต่าง ๆ ต้องเริ่มจากความพยายาม
จะเลียนแบบ (imitation) แล้วควบคุมให้เป็นไปตามแบบที่เห็น (manipulation) ท าให้ถูกต้องให้มาก

(precision) แล้วเชื่อมต่อเข้าด้วยกัน (articulation) จากนั้นก็ฝึกหัดจนปฏิบัติได้อย่างเป็นธรรมชาติ
(naturalization) ซึ่งแบ่งกระบวนการออกเป็น 5 ขั้นตอน คือขั้นรู้ ขั้นสนใจ ขั้นไตร่ตรองตัดสินใจ

ขั้นทดลองปฏิบัติ และขั้นยอมรับไปปฏิบัติอย่างสมบูรณ์ ซึ่งตรงกับกระบวนการยอมรับในการส่งเสริม

การเกษตร 5 ขั้นตอนเหมือนกัน คือตื่นตัว สนใจ ไตร่ตรอง ลองท า น าไปใช้ (ประภาเพ็ญ, 2520)

2. ความรู้เกี่ยวกับการปรับปรุงบ ารุงดิน และปัญหาดินกรด

การปรับปรุงบ ารุงดินเป็นการจัดการดินเพื่อมุ่งท าให้ดินอยู่ในสภาพที่เหมาะสมส าหรับพืชที่
ต้องการปลูก ฉะนั้นในดินเดียวกันหากมีการปลูกพืชต่างชนิดกันอาจมีรายละเอียดในการปรับปรุงบ ารุงดิน

ที่ไม่เหมือนกัน และการปรับปรุงบ ารุงดินแบ่งได้เป็นการปรับปรุงบ ารุงดินทางด้านกายภาพและการ

ปรับปรุงดินทางด้านเคมี และการรักษาดินด้วยระบบการปลูกพืช (กรมพัฒนาที่ดิน, 2554)
ดินกรดเป็นดินที่มีปริมาณธาตุประจุบวกที่แลกเปลี่ยนได้ส่วนใหญ่จะเป็นไฮโดรเจนไอออนหรือ

ไฮเดรตเต็ดอะลูมินัมไอออนในรูปต่าง ๆ ซึ่งเมื่อธาตุประจุบวกที่เป็นกรดเหล่านี้แตกตัวออกมาจากดินที่

ดูดซับไว้ก็จะให้อนุมูลอิสระของไฮโดรเจนออกมาในสารละลายดินท าให้ pH ของดินที่วัดได้มีค่าต่ ากว่า 7
ยิ่งมีการแตกตัวออกมามากปริมาณอนุมูลอิสระของไฮโดรเจนในสารละลายดินก็ยิ่งมีมากค่า pH ของดิน