Page 12 - การเปรียบเทียบชนิดปุ๋ยที่เหมาะสมต่อการปลูกข้าวสังข์หยดในกลุ่มชุดดินที่ 6 จังหวัดพัทลุง

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

หลักการและเหตุผล

จังหวัดพัทลุงเป็นแหล่งผลิตข้าวที่ส าคัญของภาคใต้ สามารถปลูกและผลิตข้าวได้มากเป็น
อันดับที่ 3 รองจากจังหวัดนครศรีธรรมราชและสงขลา (ส านักงานสถิติจังหวัดพัทลุง, 2558) จังหวัด
พัทลุงมีพื้นที่ดินนาที่สามารถปลูกข้าวได้ จ านวน 684,432 ไร่ เป็นพื้นที่กลุ่มชุดดินที่ 6 จ านวน 180,737

ไร่ คิดเป็น 26.41 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ดินนาในจังหวัดพัทลุง (ส านักส ารวจและวิจัยทรัพยากรดิน, 2553)
แต่มีแนวโน้มของพื้นที่ปลูกข้าวในปี 2553 จ านวน 359,402.70 ไร่ และคงเหลือในปี 2557 จ านวน
208,753 ไร่ (ลดลง 41.92 เปอร์เซ็นต์) (ส านักงานเกษตรจังหวัดพัทลุง, 2560) ปัญหาที่ท าให้พื้นที่นาข้าว

และจ านวนผลผลิตของข้าวเริ่มลดลงเพราะเกษตรกรประสบปัญหาในเรื่องการจัดการดิน เนื่องจากดินใน
กลุ่มชุดดินที่ 6 มีลักษณะดินเป็นดินเหนียว ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงกรดรุนแรงมาก (pH 4.5-5.5) ดินมี
ความอุดมสมบูรณ์อยู่ในระดับต่ าถึงค่อนข้างต่ า (กรมพัฒนาที่ดิน, 2548) เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้วิธีการใส่
ปุ๋ยเคมีในนาข้าวในอัตราที่เพิ่มมากขึ้น แต่ไม่ได้มีการปรับปรุงบ ารุงดิน ส่งผลให้ผลผลิตต่ าและต้นทุนการ

ผลิตสูง
ข้าวสังข์หยด เป็นข้าวพื้นเมืองของจังหวัดพัทลุง มีการปลูกและเป็นที่นิยมมานาน เป็นข้าวไวต่อ
ช่วงแสง ไม่ตอบสนองต่อปุ๋ยเคมี มีคุณค่าทางโภชนาการสูง เหมาะส าหรับผู้นิยมบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ
และได้รับการรับรองให้เป็นสินค้าข้าวสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication : GI) สินค้าแรกของ

ไทย (ศูนย์วิจัยข้าวพัทลุง, 2549) จังหวัดพัทลุงมีพื้นที่ปลูกข้าวสังข์หยดในปี 2556/57 จ านวน 11,245.25
ไร่ และปี 2559/60 จ านวน 19,142 ไร่ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเกษตรกรมีความสนใจปลูกมากขึ้น เนื่องจาก
ข้าวสังข์หยดขายได้ราคาสูง แต่เมื่อเปรียบเทียบกับจ านวนพื้นที่ปลูกข้าวนาปีในปี 2559/60 จ านวน
131,716 ไร่ (ส านักงานเกษตรจังหวัดพัทลุง, 2560) พบว่าเกษตรกรปลูกข้าวสังข์หยดเพียงร้อยละ 14.53

ของพื้นที่นาปี ดังนั้นการศึกษาเพื่อเปรียบเทียบชนิดของปุ๋ยที่เหมาะสมส าหรับการปลูกข้าวสังข์หยด โดย
วิธีการใช้ปุ๋ยต่างๆ คือ การใช้ปุ๋ยตามวิธีเกษตรกร การใช้ปุ๋ยเคมีตามค าแนะน าจากโปรแกรมปุ๋ยรายแปลง
และการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ต่างๆ เช่น ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง ปุ๋ยชีวภาพ พด.12 น้ าหมักชีวภาพซุปเปอร์ พด.2

และปุ๋ยพืชสด น่าจะเป็นแนวทางในการจัดการดินส าหรับการปลูกข้าวสังข์หยด ในกลุ่มชุดดินที่ 6 ที่สามารถ
ขยายผลการศึกษาไปสู่เกษตรกรที่ปลูกข้าวสังข์หยดในจังหวัดพัทลุง เพื่อช่วยลดต้นทุนให้แก่เกษตรกรที่ใช้
ปุ๋ยเคมี โดยไม่ท าให้ผลผลิตของข้าวลดลง เป็นแนวทางให้แก่เกษตรกรในการท านาข้าวสังข์หยดอินทรีย์
ทั้งยังเป็นการเพิ่มความสนใจให้แก่เกษตรกรท านาปีซึ่งปลูกข้าวพันธุ์อื่นมาปลูกข้าวสังข์หยด เป็นการเพิ่ม
พื้นที่ปลูกและเพิ่มปริมาณผลผลิต “ข้าวสังข์หยด” ซึ่งเป็นข้าว GI พันธุ์แรกของไทยและยังสามารถอนุรักษ์
พันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงให้คงอยู่ต่อไปได้ยั่งยืนอีกด้วย

วัตถุประสงค์

1. ศึกษาการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีของดินก่อนและหลังการใช้ปุ๋ยต่างๆ
2. ศึกษาการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวสังข์หยด เมื่อมีการใช้ปุ๋ยต่างๆ ในกลุ่มชุดดินที่ 6
3. ศึกษาผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของข้าวสังข์หยด เมื่อมีการใช้ปุ๋ยต่างๆ