Page 25 - การใช้ผลิตภัณฑ์กรมพัฒนาที่ดินเพื่อการจัดการดินที่เหมาะสมเพื่อปลูกลำไยในกลุ่มชุดดินที่ 55 ชุดดินวังสะพุง ในพื้นที่ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร อำเภอเชียงกลาง จังหวัดน่าน ภายใต้โครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
16

ในการส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกร ครอบครัวเกษตรกร องค์กรเกษตรกร และวิสาหกิจชุมชนให้มี
ความเข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ จัดตั้งศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ในระดับ
ชุมชนอ าเภอละ 1 ศูนย์ รวม 882 ศูนย์ การคัดเลือกศูนย์เรียนรู้ใช้หลักการ Zoning ซึ่งมีการจ าแนกพื้นที่
ที่มีความเหมาะสมมาก เหมาะสมปานกลาง เหมาะสมน้อยและไม่เหมาะสม ร่วมกับความต้องการของ

เกษตรกร จึงมีประเด็นการเรียนรู้ทั้งจากการพัฒนาและการเปลี่ยนกิจกรรมตามหลักของ Zoning
เพื่อเป็นแหล่งศึกษาและเรียนรู้ของเกษตรกรและประชาชนที่สนใจในด้านการเกษตรจากสถานที่จริง เรียนรู้
จากเกษตรกรต้นแบบที่ท าอาชีพการเกษตรและประสบความส าเร็จ สามารถลดต้นทุนการผลิต ผลผลิตที่ได้
เพิ่มขึ้นและมีคุณภาพมากยิ่งขึ้น โดยเน้นการใช้เทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสม การปรับปรุงบ ารุงดิน

พร้อมทั้งการน้อมน าหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อน าไปสู่
กระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
การด าเนินงานของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร ภายใต้หลักคิด
“เกษตรกรพัฒนาเกษตรกรด้วยกันเองจึงจะเกิดความเข้มแข็งและยั่งยืน” ดังนั้น ศูนย์เรียนรู้การเพิ่ม

ประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรจึงเป็นศูนย์ของเกษตรกรและชุมชนในระดับอ าเภอ มีการด าเนินงานที่
ส าคัญคือ 1) การพัฒนาศักยภาพของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร ให้พร้อมที่จะ
ปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2) การให้บริการต่างๆ รวมถึงการแก้ไขปัญหาด้านการเกษตร

แก่เกษตรกรและชุมชน และ 3) การพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่และการประกอบอาชีพของเกษตรกรตามแนว
ทางการพัฒนาที่เหมาะสมและสอดคล้องกับความต้องการและสถานการณ์ในพื้นที่ รวมถึงการประสาน
เชื่อมโยงภาครัฐ เอกชน และชุมชน ตามแนวทางประชารัฐ (กรมส่งเสริมการเกษตร, 2560)

3.3 ล าไย

ข้อมูลจากกรมวิชาการเกษตร (2547) ล าไยเป็นไม้ผลเขตร้อนและกึ่งร้อน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า
Dimocarpus longan Lour. เป็นไม้ยืนต้นทรงพุ่มแผ่กว้าง มีตั้งแต่ขนาดกลางจนถึงขนาดใหญ่ เมื่อ

เจริญเติบโตเต็มที่สูง 10-12 เมตร เปลือกล าต้น สีน้ าตาลหรือสีเทาปนน้ าตาล ใบล าไยเป็นใบรวม ที่มีใบ
ย่อยอยู่บนก้านใบร่วมกัน จ านวน 3-5 คู่ ใบย่อยเป็นรูปรีหรือรูปหอก ล าไยออกดอกที่ปลายยอด
ที่เจริญเติบโตเต็มที่แล้ว โดยเปลี่ยนจากตาใบเป็นตาดอก ผลล าไยเป็นผลเดี่ยว มีร่างค่อนข้างกลมหรือกลม

แป้น จากเริ่มติดผลจนเก็บเกี่ยวผลได้ใช้เวลาพัฒนาประมาณ 4-6 เดือนขึ้นกับพันธุ์และสภาพแวดล้อม
ในพื้นที่แปลงใหญ่ล าไย ต าบลพญาแก้ว อ าเภอเชียงกลาง จังหวัดน่าน ปลูกล าไยพันธุ์ดอหรือ
อีดอก้านแข็งซึ่งมีเปลือกผลหนา เป็นพันธุ์ที่เจริญเติบโตได้ดี ทนแล้งและทนน้ าได้ดีปานกลาง ทรงพุ่มกว้าง
พอสมควร ล าต้นแข็งแรง กิ่งไม่ฉีกหักง่าย เปลือกล าต้นสีน้ าตาลปนแดง เป็นล าไยพันธุ์เบาที่ออกดอกและ
เก็บเกี่ยวได้ก่อนพันธุ์อื่น กล่าวคือ ออกดอกธันวาคมและเก็บเกี่ยวได้ปลายมิถุนายนหรือกรกฎาคม

เนื่องจากเก็บเกี่ยวเร็วและจ าหน่ายได้ทั้งผลสดและแปรรูปเป็นล าไยกระป๋องและล าไยอบแห้ง ท าให้
จ าหน่ายได้ราคาดี ชาวสวนนิยมปลูกมากที่สุด รสหวานปานกลาง เมล็ดค่อนข้างใหญ่และแบนเล็กน้อย
ผลผลิตเฉลี่ยของเกษตรกร 793 กิโลกรัมต่อไร่ (16 ต้นต่อไร่) (กรมวิชาการเกษตร, 2547)