Page 68 - การวิเคราะห์ปัจจัยทางกายภาพและคุณภาพที่ดินสำหรับการวางแผนการใช้ที่ดินระดับลุ่มน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาลำเชิงไกร

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
51

เป็นการชี้แนะในการตัดสินใจเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ในที่ดินนั้นๆ ซึ่งเมื่อใช้แล้วจะได้ประโยชน์มาก
ที่สุด จากทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่รอบๆ ตัว การวางแผนการใช้ที่ดินต้องขึ้นอยู่กับความเข้าใจ
ทั้งธรรมชาติของสิ่งแวดล้อมและชนิดของการใช้ที่ดินจะน้ามาปฏิบัติ
ฉะนั้นการวางแผนการใช้ที่ดินจะต้องมีวัตถุประสงค์ที่จ้าเพาะเจาะจง อาจถูกก้าหนดขึ้น

โดยความต้องการของสังคมหรือนโยบายที่เลี่ยงไม่ได้ ซึ่งจะต้องให้เกิดความเหมาะสมกับสถานการณ์
ปัจจุบัน โดยปกติการวางแผนการใช้ที่ดินที่จะใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจ้ากัดเพื่อให้เกิด
ประโยชน์สูงสุด
3.2.2 หลักการวางแผน

บัณฑิต (2535) กล่าวว่า หลักการวางแผนการใช้ที่ดินต่อไปนี้เป็นการวางแผนเกี่ยวกับ
การพัฒนาชนบทที่เกี่ยวข้องกับการกสิกรรม ป่าไม้ ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ การประมง และการจัดการลุ่มน้้า
ทั้งในระดับท้องถิ่นถึงระดับประเทศ ส่วนแผนการใช้ที่ดินเพื่อชุมชน การอุตสาหกรรมด้านสังคมหรือ
การพัฒนาสิ่งอ้านวยความสะดวก หลักการที่จะกล่าวอาจไม่มีความเกี่ยวข้องโดยตรง แต่สามารถใช้

เป็นแนวทางได้ในระดับหนึ่ง
1) การวางแผนการใช้ที่ดิน คือเรื่องของเหตุผลกรรมวิธีการวางแผนจะเป็นขั้นตอน
ตามล้าดับแห่งเหตุผลและข้อเท็จจริง ซึ่งจะเริ่มต้นจากการวิเคราะห์ประเด็นปัญหาการใช้ที่ดิน

การรวบรวมเก็บข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล และการวางแผนเพื่อแก้ไขปัญหา
2) การวางแผนการใช้ที่ดิน เป็นกรรมวิธียืดหยุ่น การแก้ปัญหาการใช้ที่ดินจึงควรมี
ทางเลือกหลายๆ ทางให้ผู้ใช้ที่ดินได้มีโอกาสเลือก ทางเลือกที่ดีที่สุดซึ่งขึ้นอยู่กับโอกาสหรือเหตุการณ์
ในขณะนั้น
3) การวางแผนการใช้ที่ดิน ต้องท้างานเป็นกลุ่มหรือเป็นทีมการวางแผนการใช้ที่ดิน

จะอาศัยการท้างานร่วมกันระหว่างนักวิชาการจากหลายๆ สาขา ขนาดของกลุ่มจะขึ้นอยู่กับความ
ซับซ้อนของทรัพยากรและปัญหา ลักษณะการท้างานก็จะต้องไปพร้อมๆ กัน
4) การวางแผนการใช้ที่ดินที่เกี่ยวข้องกับหลายๆ สาขา การวางแผนการใช้ที่ดินเป็น

การท้างานที่เกี่ยวข้องกับที่ดินและการใช้ที่ดินทั้งหมด ซึ่งจ้าเป็นต้องเกี่ยวข้องกับหลายสาขา เช่น
ทรัพยากรธรรมชาติต่างๆ ด้านวิศวกรรม ด้านการเกษตร สิ่งแวดล้อม และด้านเศรษฐกิจและสังคม
แห่งชาติ เป็นต้น โดยทั่วไปกระทรวงต่างๆ ที่เกี่ยวข้องจะสนับสนุนกรรมวิธีวางแผนและการปฏิบัติให้
เป็นไปตามแผน

5) ความต้องการของมนุษย์ กระตุ้นให้เกิดการวางแผนจ้านวนของประชากรที่
เพิ่มขึ้นประกอบกับความต้องการการใช้ที่ดินของมนุษย์ที่เพิ่มขึ้นเช่นกัน แต่ทรัพยากรที่ดินมีอยู่อย่าง
จ้ากัดการวางแผนการใช้ที่ดินที่เหมาะสมและการเพิ่มประสิทธิภาพของที่ดิน จะเป็นหนทางหนึ่งที่จะ
ช่วยตอบสนองความต้องการของมนุษย์ที่เพิ่มขึ้นได้

6) แผนการใช้ที่ดินเป็นการวางล้าดับชั้นการวางแผนการใช้ที่ดินอาจท้าได้โดยการ
วางแผนจากเบื้องบนมาสู่ระดับล่าง โดยผู้บริหารระดับสูงเป็นผู้ก้าหนดแผน หรือการวางแผนจาก
ระดับล่างไปสู่ระดับบน ซึ่งผู้ใช้ที่ดินและเจ้าหน้าที่ของรัฐในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการท้าแผน โดยเป็น
ผู้ศึกษาข้อมูลและปัญหาท้องถิ่น แล้วน้าแผนเสนอต่อผู้บริหารระดับสูง