Page 17 - การศึกษาลักษณะและสมบัติของดินเพื่อวินิฉัยคุณภาพดินด้านปฐพีกลศาสตร์ในดินตัวแทนหลัก 41 ชุดดินของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

4

ในปี พ.ศ. 2516 โดย Land Classification Division and FAO Project Staff (1973) ได้จัดทําหนังสือ
Soil Interpretation Handbook for Thailand ซึ่งได้จัดระดับความเหมาะสมของดินไว้ 3 ระดับ คือ เหมาะสมดี
เหมาะสมปานกลาง และไม่เหมาะสม เพื่อการใช้เป็นแหล่งหน้าดิน แหล่งทรายหรือกรวด ดินถมหรือดินคันทาง

แต่การใช้ประโยชน์สําหรับงานเส้นทางแนวถนน บ่อขุด อ่างเก็บกักน้ํา คันกั้นน้ํา บ่อเกรอะ การสร้างโรงงาน
อุตสาหกรรมขนาดเล็ก การสร้างอาคารต่ําๆ การกัดกร่อนของท่อเหล็กที่ไม่เคลือบผิว การกัดกร่อนของ
คอนกรีต และการใช้ยานพาหนะในช่วงฤดูฝน ไม่ได้จัดระดับความเหมาะสมไว้ เป็นเพียงการวินิจฉัยตาม
ข้อจํากัดเท่านั้น

การวินิจฉัยคุณภาพของดินด้านปฐพีกลศาสตร์ในประเทศไทย เริ่มมีการใช้ในปี พ.ศ. 2526 โดยนันท์ (2526)

ได้ศึกษาข้อมูลที่ใช้พิจารณาความเหมาะสมของดินทางด้านวิศวกรรม โดยการจําแนกประเภทของดินในงาน
วิศวกรรมนั้นใช้ระบบ Unified Soil Classification (USC) และระบบ American Association of State
Highway Officials (AASHO) ซึ่งการพิจารณาความเหมาะสมในเรื่องบ่อเกรอะ บ่อบําบัดน้ําเสีย บ้านพักอาศัย
ไม่เกิน 3 ชั้น ถนนในชนบท ดินคันทาง แหล่งทรายหรือกรวด แหล่งหน้าดิน บ่อขุด การชลประทาน คันดินและ

คลองส่งน้ํา จะพิจารณาจากสมบัติทางกายภาพ และปฐพีกลศาสตร์ของดินเป็นหลัก

ปี พ.ศ. 2528 W.R. Fraser และคณะ (1985) ได้ศึกษา Interpretation of soil mapped in Waterhen
Area พบว่า การวินิจฉัยคุณภาพของดินด้านปฐพีกลศาสตร์ แสดงไว้ด้วยระดับความเหมาะสมของดินมี 4 ระดับ
คือ เหมาะสมดี (good) เหมาะสมปานกลาง (fair) ไม่เหมาะสม (poor) และไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง (very poor)
และข้อจํากัดการใช้ประโยชน์

เฉลียวและคณะ (2532) ได้ศึกษาการวินิจฉัยคุณภาพของดินในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบว่า ผลของ
งานด้านการสํารวจและจําแนกดินสามารถนําไปใช้ประโยชน์ได้อย่างกว้างขวาง ไม่เฉพาะเจาะจงกับการใช้
ประโยชน์ทางด้านการเกษตรเพียงอย่างเดียว ยังสามารถนําผลงานด้านการสํารวจและจําแนกดินไปหา
ความสัมพันธ์ระหว่างการจําแนกดินทางด้านปฐพีศาสตร์กับการจําแนกดินทางด้านวิศวกรรม รวมทั้งการ

วินิจฉัยสมบัติของชุดดินบางอย่างที่จําเป็นต่อการใช้ประโยชน์ทางด้านวิศวกรรม เพื่อให้การวินิจฉัยความ
เหมาะสมของชุดดินถูกต้องและใกล้เคียงกับสภาพความเป็นจริงมากที่สุดนั้น จําเป็นต้องมีการศึกษาลักษณะ
ของดินบางอย่างเพิ่มเติม ได้แก่ การกระจายขนาดของเม็ดดิน ค่าขีดจํากัดของเหลว ค่าขีดจํากัดพลาสติก และ

ค่าดัชนีพลาสติก กับการจําแนกดินในระบบ Unified และ AASHO ซึ่งสามารถจัดระดับความเหมาะสมของดิน
มี 4 ระดับ (เหมาะสมดี เหมาะสมปานกลาง ไม่เหมาะสม และไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง) เพื่อการใช้เป็นแหล่งทราย
หรือกรวด ส่วนการใช้ประโยชน์สําหรับงานอื่นๆ จะจัดระดับความเหมาะสมไว้ 3 ระดับ (เหมาะสมดี เหมาะสม
ปานกลาง และไม่เหมาะสม) รวมทั้งได้นําเสนอข้อจํากัดการใช้ประโยชน์ในแต่ละดิน

สุวณี (2538) ได้ศึกษาหลักเกณฑ์การวินิจฉัยคุณภาพของดินด้านปฐพีกลศาสตร์ตามกลุ่มชุดดินใน

ประเทศไทย โดยอ้างอิงจากหนังสือ Soil Interpretation Handbook for Thailand ร่วมกับหนังสือ
Interpretation of soil mapped in Waterhen Area จึงทําให้ได้หลักเกณฑ์การวินิจฉัยคุณภาพของดินด้าน
ปฐพีกลศาสตร์ คือ การจัดระดับความเหมาะสมของดิน 4 และ 3 ระดับ และข้อจํากัดการใช้ประโยชน์ โดยใช้
สัญลักษณ์ตัวเลขแทนระดับความเหมาะสมของดิน และสัญลักษณ์ตัวอักษรภาษาอังกฤษตัวพิมพ์เล็กแทน

ข้อจํากัดของดิน