Page 41 - คู่มือการวิเคราะห์ดินทางเคมีเพื่อประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
33

3.6.2 วิธี Total exchangeable bases

Total exchangeable bases สามารถที่จะหาได้อย่างง่ายๆ โดยถือว่าปริมาณเบส
ที่แลกเปลี่ยนได้ส่วนใหญ่ในดินจะเป็น Na, K, Ca และ Mg ดังนั้นถ้าเราเอา leachate ที่ได้จากการ

ชะละลายดินด้วย NH4OAc เมื่อท าการวิเคราะห์หา CEC มาวิเคราะห์ปริมาณ Na, K, Ca และ Mg
เมื่อน าค่าที่ได้มารวมกันก็จะเป็นปริมาณ Total exchangeable bases ได้ ซึ่งการวิเคราะห์ก็ท า
เช่นเดียวกันกับวิธีการที่ 3.6.1 ข้อ 3 และ 4 ตามล าดับ

3.6.3 อัตรำร้อยละควำมอิ่มตัวเบส (% Base Saturation)

อัตราร้อยละความอิ่มตัวเบสของดิน เป็นค่าที่ใช้ในการจ าแนกดินและประเมินความ
อุดมสมบูรณ์ของดิน ในดินที่เป็นกรดที่มีคุณสมบัติเฉพาะค่าความอิ่มตัวเบส (% BS) จะจ าเพาะที่

ระดับของค่าพีเอช (pH) ในดินนั้น ดินที่มีอัตราร้อยละความอิ่มตัวเบสต่ า จะเป็นดินที่มีแร่ดินเหนียว
ชนิดเคโอลิไนท์ (kaolinite) และพวก hydrous oxide ถ้าดินมีอัตรารัอยละความอิ่มตัวเบสสูง จะ
เป็นดินที่มีแร่ดินเหนียวชนิด 2:1 เช่น มอนต์มอริลโลไนท์ (montmorillonite) เวอร์มิคิวไลท์
(Vermiculite) คลอไรท์ (chlorite) และ ไมกา (mica)

อัตราร้อยละความอิ่มตัวเบส เป็นค่าที่ได้จากการค านวณจากปริมาณเบสที่แลกเปลี่ยนได้ต่อ
ความจุแลกเปลี่ยนแคตไอออน หรือผลรวมของปริมาณเบสที่แลกเปลี่ยนได้กับปริมาณกรดที่สกัดได้
ด้วยสารละลาย Bacl2 ที่ pH 8.2 ( เรียกว่า CEC by sum) มีสูตรในการค านวณดังนี้

อัตราร้อยละความอิ่มตัวเบส = ผลรวมปริมาณเบสที่แลกเปลี่ยนได้ x 100
(% base saturation)
CEC

หรือ

อัตราร้อยละความอิ่มตัวเบส = ผลรวมปริมาณเบสที่แลกเปลี่ยนได้ x 100
(% base saturation)
CEC by sum