Page 37 - คู่มือการวิเคราะห์ดินทางเคมีเพื่อประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน
P. 37
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
29
3.5.3 วิธี Effective CEC (ECEC)
ในดินที่คอลลอยด์ดินส่วนใหญ่เป็นเหล็กออกไซด์และแอลโลเฟน (allophane) หรือดินที่มี
อินทรียวัตถุสูง การวิเคราะห์ CEC ของดินโดยวิธี 1 N NH4OAc pH 7 จะได้ค่า CEC สูงเกินความ
จริง เนื่องจากดินมีประจุลบโดยส่วนใหญ่เป็นประเภท Variable charge หรือ pH dependent
charge การวิเคราะห์ CEC โดยการชะดินด้วยเกลือที่เป็นกลาง เช่น KCl หรือ CaCl2 เป็นสารละลาย
เกลือที่ไม่เป็นบัฟเฟอร์ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อค่าพีเอชของดินหนึ่งหน่วยพีเอชหรือน้อยกว่า การสกัด
ดินด้วยวิธีนี้จะเป็นการวัดปริมาณแคตไอออนที่แลกเปลี่ยนได้โดยเฉพาะที่พีเอชของดินนั้น แต่ปัจจุบัน
ยังคงนิยมใช้สารละลายที่เป็นกลาง คือ 1 N NH4OAc pH 7.0 เป็นน้ ายาสกัดแทนสารละลาย 1 N
2+
+
+
KCl เพื่อวิเคราะห์ปริมาณแคตไอออนที่เป็นเบส Ca , Mg , Na และ K ( USDA, 1995)
2+
2+
+
Effective CEC คือผลรวมของปริมาณเบสที่แลกเปลี่ยนได้ (Ca , Mg , Na และ K ) กับ
+
2+
ปริมาณอะลูมินัมที่แลกเปลี่ยนได้ ซึ่งการวิเคราะห์อะลูมินัมที่แลกเปลี่ยนได้จะท าการสกัดดินด้วย
สารละลาย 1 N KCl ซึ่งส่วนใหญ่จะท าการวิเคราะห์ในดินกรดที่มีค่าพีเอชน้อยกว่า 5.5 ถ้าค่าพีเอช
มากกว่า 5.5 อะลูมินัมจะไม่สามารถแลกเปลี่ยนได้จะตกตะกอนหมด ในดินที่เป็นกรดค่าพีเอชน้อย
กว่า 7.0 ค่า ECEC จะมีค่าน้อยกว่าค่า CEC ที่ได้จากการสกัดจากสารละลาย 1 N NH4OAc pH 7.0
โดยทั่วไปค่า CEC by sum > CEC > ECEC
ส าหรับการวิเคราะห์ปริมาณอะลูมินัมที่แลกเปลี่ยนได้ ด้วยน้ ายาสกัด 1 N KCl ที่จะน ามา
ค านวณค่า ECEC ได้จากวิธีการวิเคราะห์ในหัวข้อที่ 3.8
กำรค ำนวณ
Effective CEC = ผลรวมปริมาณเบสที่แลกเปลี่ยนได้ + อะลูมินัมที่แลกเปลี่ยนได้
= ผลรวม ( Na + K + Ca+ Mg) + Exch. Al
