Page 36 - แผนบริหารจัดการทรัพยากรดินปัญหาของประเทศไทยระยะ 20 ปี (พ.ศ.2561 - 2580)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
แผนบริหารจัดการทรัพยากรดินปัญหาของประเทศไทย 15
15 ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2561-2580)

ดังนั้น งานส ารวจดินจึงได้ใช้แผนที่ภาพถ่ายออร์โธสีเป็นเครื่องมือในการปรับปรุงฐานข้อมูล
ทรัพยากรดินอีกครั้งหนึ่ง ทั้งนี้ ในระยะเริ่มแรกได้จัดท าข้อมูลแผนที่ดินประกอบรายงานส ารวจดิน

เพื่อการเกษตรระดับจังหวัด มาตราส่วน 1:25,000 มีหน่วยแผนที่เป็นกลุ่มชุดดิน (62 กลุ่ม)
ด าเนินการแล้วเสร็จในทุกจังหวัด และในปีงบประมาณ 2554 ได้เริ่มโครงการ “การปรับฐานข้อมูล
ทรัพยากรดินเบื้องต้นลงบนภาพถ่ายออร์โธสี” โดยจัดท าฐานข้อมูลทรัพยากรดินในระดับชุดดิน

มาตราส่วน 1:25,000 ซึ่งเป็นหน่วยการจ าแนกที่มีความเหมาะสมในการถ่ายทอดองค์ความรู้ทาง
ปฐพีวิทยาได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด ซึ่งผลจากการด าเนินงานในครั้งนี้ได้น ามาใช้เป็นฐานข้อมูล
ส าหรับปรับปรุงข้อมูลสถานภาพทรัพยากรดิน และจัดท าแผนบริหารจัดการทรัพยากรดินของประเทศไทย
ในการจัดท าแผนบริหารจัดการทรัพยากรดินปัญหาของประเทศไทยในครั้งนี้ ได้ใช้
ฐานข้อมูลที่ได้จากการส ารวจดินในช่วงปี พ.ศ. 2547-2554 ซึ่งได้จัดหมวดหมู่ลักษณะและสมบัติดินที่มี

ศักยภาพคล้ายคลึงกันในด้านที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตของพืชที่ปลูกได้ 62 กลุ่มชุดดิน
โดยแบ่งตามสภาพพื้นที่ที่พบได้เป็น 4 กลุ่มใหญ่ ดังนี้
1) ดินบริเวณพื้นที่ราบ ราบลุ่มหรือพื้นที่น้ าขัง (Lowland soils with Aquic condition)

หมายถึง ดินที่พบในบริเวณที่ราบหรือที่ราบลุ่ม มีภูมิสัณฐานแบบที่ราบตะกอนน้ าพา
ลานตะพักล าน้ า ที่ราบระหว่างเนินเขา หุบเขา รวมถึงพื้นที่ชะวากทะเล ซึ่งในช่วงฤดูฝนมีน้ าแช่ขังแฉะ
หรือมีระดับน้ าใต้ดินอยู่ใกล้ผิวดินเป็นเวลานาน สภาพการระบายน้ าของดินมีการระบายน้ า
ค่อนข้างเลว เลว ไปจนถึงเลวมาก ดินมีจุดประสีตลอดหน้าตัดดิน สีพื้นเป็นสีเทาหรือเทาอ่อน
ที่แสดงถึงการมีน้ าแช่ขังในหน้าตัดดิน ค่าปฏิกิริยาดินมีตั้งแต่เป็นกรดจัดมากไปจนถึงเป็นด่างปานกลาง

มีความอุดมสมบูรณ์ในระดับต่ าถึงสูง ซึ่งขึ้นกับกระบวนการทางดินและชนิดของวัตถุต้นก าเนิดดิน
ประกอบด้วยกลุ่มชุดดินที่ 1-25 และกลุ่มชุดดินที่ 57-59
2) ดินบริเวณพื้นที่ดอนที่อยู่ในเขตดินแห้ง (Upland soils with Ustic moisture regime)

หมายถึง ดินที่พบในบริเวณพื้นที่ดอน ดินจะแห้งติดต่อกันเกินกว่า 60 วัน หรือถ้าไม่
ติดต่อกัน ดินจะแห้งเกินกว่า 90 วัน ในรอบปี การเพาะปลูกพืชจะท าได้เฉพาะในช่วงฤดูฝน เป็นการ
ท าการเกษตรแบบอาศัยน้ าฝน (rainfed agriculture) เขตดินแห้งในที่นี้ จึงหมายถึงดินในพื้นที่ส่วนใหญ่
ของประเทศ ยกเว้นบริเวณพื้นที่ที่มีฝนตกชุกและการกระจายตัวดี เช่น ภาคตะวันออกและภาคใต้

สภาพพื้นที่มีตั้งแต่ราบเรียบ ลูกคลื่น เนินเขา จนถึงภูเขา มี ภูมิสัณฐานแบบที่ราบตะกอนน้ าพา
ลานตะพักล าน้ า ที่ราบระหว่างเนิน เนินเขา วัตถุต้นก าเนิดดินมีหลายประเภท ทั้งจากตะกอนน้ า
และการผุพังสลายตัวอยู่กับที่หรือเคลื่อนย้ายมาในระยะทางไม่ไกลนัก จากหินชนิดต่างๆ มีระดับน้ าใต้ดิน
อยู่ลึกกว่า 2 เมตร สภาพการระบายน้ าของดินมีการระบายน้ าดีปานกลาง ดี ไปจนถึงดีมากเกินไป

ดินมีสีด า น้ าตาล เหลือง แดง ขาว และอาจพบจุดประสีเล็กน้อย ค่าปฏิกิริยาดินมีตั้งแต่เป็นกรดจัด
จนถึงเป็นด่างปานกลาง มีความอุดมสมบูรณ์ในระดับต่ าถึงสูง ซึ่งขึ้นกับกระบวนการทางดินและชนิด
ของวัตถุต้นก าเนิดดิน ประกอบด้วยกลุ่มชุดดินที่ 28 29 30 31 33 35 36 37 38 40 41 44 46 47
48 49 52 54 55 56 60 และ 61

3) ดินบริเวณพื้นที่ดอนที่อยู่ในเขตดินชื้น (Upland soils with Udic moisture regime)
หมายถึง ดินที่พบในบริเวณพื้นที่ดอน ดินจะไม่แห้งยาวนานรวมแล้วไม่เกินกว่า 90 วัน
ในรอบปี ส่วนใหญ่จึงเป็นบริเวณพื้นที่ภาคตะวันออกและภาคใต้ ที่มีฝนตกชุก มีการกระจายของฝนดี

สภาพพื้นที่มีตั้งแต่ราบเรียบ ลูกคลื่น เนินเขา จนถึงภูเขา มีภูมิสัณฐานแบบที่ราบตะกอนน้ าพา