Page 12 - ศึกษาการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา และปูนโดโลไมท์ต่อการควบคุมปริมาณเชื้อราไฟทอฟธอราของปุ๋ยหมักเปลือกทุเรียน
P. 12
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
1
หลักการและเหตุผล
โครงการเมืองเกษตรสีเขียว (Green Agriculture City) เป็นโครงการส าคัญจัดท าขึ้นของกระทรวง
เกษตรและสหกรณ์ เพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ประเทศตามนโยบายของรัฐบาล กรมพัฒนาที่ดินได้รับมอบหมาย
ให้ด าเนินโครงการดังกล่าวของพื้นที่เมืองเกษตรสีเขียว 6 จังหวัด ได้แก่ ราชบุรี ศรีสะเกษ เชียงใหม่ พัทลุง
หนองคาย และจันทบุรี (กรมพัฒนาที่ดิน, 2557) มุ่งเน้นส่งเสริมเกษตรกรให้ความส าคัญด้านกระบวนการผลิต
ตั้งแต่อยู่ในพื้นที่จนถึงการเก็บเกี่ยวสู่ผู้บริโภค เน้นถึงความปลอดภัยจากสารเคมีและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
ด้วยการลดของเสียจากกระบวนการผลิตทางการเกษตร (Zero Waste) น าวัสดุเหลือทิ้งภาคการเกษตรกลับมา
ใช้เกิดประโยชน์ได้อีก ซึ่งจังหวัดจันทบุรีได้ท าโครงการดังกล่าว และเป็นจังหวัดที่มีการปลูกไม้ผลที่ส าคัญ
หลายชนิด เช่น ทุเรียน มังคุด เงาะ ลางสาด เป็นต้น สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในแต่ละปีเป็นจ านวนมาก
ทุเรียนเป็นผลไม้ที่ได้รับขนานนามว่า King of fruits หรือ ราชาแห่งผลไม้ เป็นที่นิยมของผู้บริโภค
ทั้งในรูปผลสุกสด และน าไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น ทุเรียนกวน ทุเรียนทอด จ าหน่ายทั้งในประเทศ
และต่างประเทศ (อัญชลี, 2549) เปลือกทุเรียนจึงเป็นวัสดุเหลือทิ้งจ านวนมาก และกองทิ้งปล่อยให้ย่อยสลาย
เองตามธรรมชาติ กลายเป็นแหล่งของเชื้อโรคและมีกลิ่นเหม็น ซึ่งปัจจุบันได้มีการวิจัยน าเปลือกทุเรียนกลับมา
ใช้ประโยชน์ในแบบต่างๆ เช่น ใช้คลุมโคนต้นทุเรียนหรือ ท าปุ๋ยหมักเป็นการบริหารจัดการเศษเหลือใช้
ทางการเกษตรได้อย่างเหมาะสมช่วยปรับปรุงบ ารุงดินเพิ่มอินทรียวัตถุ และสร้างความสมดุลของธาตุอาหาร
ในดิน
แต่อย่างไรก็ตาม การน าเปลือกทุเรียนมาใช้ท าปุ๋ยหมักอาจเกิดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อรา
Phytophthora palmivora ที่ติดมากับเปลือกทุเรียนเป็นสาเหตุการเกิดโรครากเน่าโคนเน่าในสวนผลไม้
เชื้อดังกล่าวสามารถแพร่กระจายโดยลม น้ า ดิน ใบ กิ่งพันธุ์ และผลทุเรียนที่เก็บเกี่ยวโดยวางที่โคนต้นก่อน
ขนย้ายไปบ่มสุกเกิดระบาดได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน เนื่องจากมีลมพายุและความชื้นสูง (อุดม,
2532) ท าให้การน าเปลือกทุเรียนมาผลิตเป็นปุ๋ยหมักต้องค านึงถึงปัจจัยปัญหาดังกล่าวด้วย เชื้อราไฟทอฟธอรา
สามารถเจริญเติบโตได้ดีในสภาพค่าความเป็นกรดเป็นด่างต่ ากว่า 5.5 (Suseela et al., 2010)
การใส่ปูนเพื่อปรับยกความเป็นกรดเป็นด่างให้สูงขึ้น เป็นวิธีการหนึ่งที่สามารถท าให้เชื้อราไฟทอฟธอรา
ไม่สามารถเจริญเติบโตได้ และการใช้เชื้อรา Trichoderma viride จะสามารถควบคุมเชื้อราไฟทอฟธอราได้อย่าง
มีประสิทธิภาพ เมื่อใช้ผสมร่วมกับมูลสัตว์ยังช่วยลดความรุนแรงของการเกิดโรคได้ (สมศิริ และปัจจมา, 2545)
ดังนั้นจึงน าวิธีดังกล่าวมาใช้ในการผลิตปุ๋ยหมักเพื่อช่วยควบคุมการท าปุ๋ยหมักให้มีประสิทธิภาพปลอดจาก
เชื้อราไฟทอฟธอรา
