Page 35 - ผลของปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงและปุ๋ยเคมีสูตรต่าง ๆ ต่อการปลูกคะน้าในชุดดินบางกอก

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
25

4) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน
จากการวิเคราะห์สมบัติทางเคมีของดินหลังการเก็บผลผลิตคะน้า พบว่าปริมาณ

ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน ไม่แตกต่างกันทางสถิติ กล่าวคือการใส่ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงและ
ปุ๋ยเคมีสูตรต่างๆ มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินเฉลี่ยเท่ากับ 75 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

ค่าเฉลี่ยลดลงเล็กน้อยเมื่อเทียบกับก่อนการทดลองแต่ยังจัดว่ามีปริมาณฟอสฟอรัสอยู่ในระดับสูงมาก
แม้มีค่าเฉลี่ยที่ลดลงแต่พบว่าการใส่ปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกรคือใส่ปุ๋ย สูตร 25-7-7 อัตรา 160 กิโลกรัม

ต่อไร่ และการใส่ปุ๋ยเคมีตามค าแนะน าของกรมวิชาการเกษตร สูตร 15-15-15 อัตรา 34 กิโลกรัมต่อไร่

มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์สะสมในดินเพิ่มขึ้นจากก่อนการทดลอง มีค่าเท่ากับ 95 และ 82
มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามล าดับ ส่วนการใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน สูตร 46-0-0 อัตรา 44

กิโลกรัมต่อไร่ มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินน้อยสุดเท่ากับ 59 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

(ตารางที่ 2)
จากการทดลอง พบว่าปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินเพิ่มขึ้นจากการใส่

ปุ๋ยเคมีที่มีธาตุอาหารพืชครบทั้ง 3 ธาตุ คือไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ซึ่งเห็นได้จากการ
ใส่ปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกรคือใส่ปุ๋ย สูตร 25-7-7 อัตรา 160 กิโลกรัมต่อไร่ มีฟอสฟอรัสในปุ๋ยใน

ปริมาณมากสุดเท่ากับ 11.2 กิโลกรัมต่อไร่ การใส่ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง อัตรา 100 กิโลกรัมต่อไร่ มี
ปริมาณฟอสฟอรัสในปุ๋ยเท่ากับ 5.41 กิโลกรัมต่อไร่ และการใส่ปุ๋ยเคมีตามค าแนะน าของกรม

วิชาการเกษตร สูตร 15-15-15 อัตรา 34 กิโลกรัมต่อไรมีปริมาณฟอสฟอรัสในปุ๋ยเท่ากับ 5.1

กิโลกรัมต่อไร่ ที่มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินมากกว่าก่อนการทดลอง ส าหรับการใส่ปุ๋ย
ตามค่าวิเคราะห์ดิน สูตร 46-0-0 อัตรา 44 กิโลกรัมต่อไร่ มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดิน

ต่ าสุด เนื่องจากเป็นวิธีการใส่ปุ๋ยเคมีที่ไม่มีธาตุฟอสฟอรัสเป็นส่วนประกอบของปุ๋ย และพืชดูดไปใช้ใน

กระบวนการเพื่อการด ารงชีพและการเติบโตของพืช (คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2544) ปุ๋ย
อินทรีย์คุณภาพสูงก็เช่นเดียวกันเป็นสูตรที่เน้นธาตุไนโตรเจน ท าให้มีปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็น

ประโยชน์ในดินอยู่น้อย โดยทั่วไปธาตุฟอสฟอรัสจะอยู่ในรูปของสารละลายที่พืชดูดไปใช้ได้ได้ง่ายเมื่อ
ดินมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดินอยู่ในระหว่าง 6.0-7.0 ถ้าดินมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างสูงหรือ

ต่ ากว่าช่วงนี้ ความเป็นประโยชน์ของธาตุฟอสฟอรัสในดินก็ลดน้อยลง เพราะไปท าปฏิกิริยากับแร่ธาตุ
บางชนิดในดินและแปรสภาพเป็นสารประกอบที่ละลายน้ ายาก (กรมพัฒนาที่ดิน, 2558ข) นอกจากนี้

การตรึงของธาตุฟอสฟอรัสในดินจะเกิดขึ้นได้ง่ายในดินลักษณะเนื้อดินเหนียว และค่าความเป็นกรด

เป็นด่างหรือค่าปฏิริยาดิน มีความส าคัญต่อความอุดมสมบูรณ์ของดิน เนื่องจากเป็นตัวควบคุมความ
เป็นประโยชน์ของธาตุอาหารในดิน (นวลศรี และคณะ, 2543)