Page 12 - บทบาทของหญ้าแฝกในการบำบัดสารปนเปื้อนในน้ำและสิ่งแวดล้อม

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
7

ดูกร้านไม่เหลือบมัน ท้องใบสีเดียวกับด้านหลังใบ แต่มีสีซีดกว่า เส้นกลางใบสังเกตได้ชัดเจน มี
ลักษณะแข็งเป็นแกนนูนทางด้านหลังใบ หญ้าแฝกดอน และหญ้าแฝกลุ่มที่มีอายุเท่ากัน หญ้าแฝกดอน
จะมีรากสั้นกว่า โดยทั่วไปหญ้าแฝกดอนที่มีอายุประมาณ 1 ปี จะมีรากลึกประมาณ 80-100 เซนติเมตร
ช่อดอกของหญ้าแฝกดอนจะมีได้หลายสี ซึ่งเป็นลักษณะปกติประจ าถิ่น ที่พบทั่วไป ได้แก่ ช่อดอก

สีขาวครีมถึงสีม่วงแดง พันธุ์ที่กรมพัฒนาที่ดินส่งเสริม ได้แก่ ราชบุรี ประจวบคีรีขันธ์ เลย นครสวรรค์
ร้อยเอ็ดและก าแพงเพชร 1 (กรมพัฒนาที่ดิน, 2546)
การเลือกชนิดของหญ้าแฝกลุ่มหรือหญ้าแฝกดอน ต้องค านึงถึงความเหมาะสมของการ
ใช้ประโยชน์ด้วย เช่น ในพื้นที่ที่มีความลาดชันสูงและมีความชุ่มชื้น โดยปลูกพืชหลักเป็นไม้ผลหรือ

พืชที่ต้องดูแลและเอาใจใส่สูง ส าหรับในพื้นที่ลุ่มใกล้แหล่งน้ าควรใช้สายพันธุ์หญ้าแฝกลุ่ม เพราะจะ
สะดวกในการปฏิบัติงาน เนื่องจากใบหญ้าแฝกลุ่มจะไม่คม และระคายเคืองเหมือนหญ้าแฝกดอน
การใส่ปุ๋ยและการดูแลพืชหลัก ท าให้หญ้าแฝกได้น้ าและปุ๋ยด้วย ส่วนในพื้นที่ที่ปลูกพืชหลักที่เป็น
พืชไร่ ซึ่งมีการดูแลรักษาน้อย ควรใช้พันธุ์หญ้าแฝกดอน (กรมพัฒนาที่ดิน, 2546)

ส าหรับสายพันธุ์หญ้าแฝกดอนที่แนะน าในการอนุรักษ์ดินและน้ าในพื้นที่ต่างๆ ตาม
โครงการรณรงค์การปลูกหญ้าแฝกของกรมพัฒนาที่ดิน มี 6 พันธุ์ ซึ่งมีรายละเอียดและลักษณะประจ า
พันธุ์ ดังนี้

1) พันธุ์นครสวรรค์ เจริญเติบโตดีในสภาพพื้นที่เป็นดินทรายถึงร่วนเหนียว แตกกอ
35 ต้นต่อกอ สูง 89 เซนติเมตร การแตกกอแน่นแต่กางออกเป็นทรงพุ่มเตี้ย ใบสีเขียวเข้มนวลเทา
ดอกสีม่วง
2) พันธุ์ก าแพงเพชร 1 เจริญเติบโตดีในสภาพพื้นที่เป็นดินทรายถึงดินร่วนเหนียว
แตกกอ 34 ต้นต่อกอ เส้นผ่าศูนย์กลางกอ 12 เซนติเมตร สูง 106 เซนติเมตร แตกกอแน่น ตั้งตรง

ใบสีเขียวนวล กาบใบสีฟ้านวล ดอกสีม่วง
3) พันธุ์ร้อยเอ็ด เจริญเติบโตดีในสภาพพื้นที่เป็นดินทราย แตกกอ 26 ต้นต่อกอ
เส้นผ่าศูนย์กลาง 7 เซนติเมตร แตกกอแน่น หน่อมีขนาดเล็ก ตั้งตรง ใบสีเขียว ดอกสีน้ าตาล

4) พันธุ์เลย เจริญเติบโตดีในสภาพพื้นที่เป็นดินร่วนเหนียว แตกกอ 26 ต้นต่อกอ
เส้นผ่าศูนย์กลางกอ 13 เซนติเมตร สูง 108 เซนติเมตร การแตกกอแน่น ตั้งตรง ใบสีเขียว กาบใบสี
ชมพู ดอกสีม่วง
5) พันธุ์ราชบุรี เจริญเติบโตดีในสภาพพื้นที่เป็นดินทรายถึงดินร่วนเหนียว แตกกอ

32 ต้นต่อกอ เส้นผ่าศูนย์กลางกอ 12 เซนติเมตร สูง 110 เซนติเมตร แตกกอแน่น ตั้งตรง ใบสีเขียวเข้ม
กาบใบออกสีน้ าตาล พันธุ์ราชบุรี ในสภาพธรรมชาติออกดอกช่วงปลายธันวาคมถึงมกราคม เป็นพันธุ์
ที่ให้น้ าหนักสดดี ต้น กอ หน่อ และใบใหญ่กว่าพันธุ์อื่นๆ