Page 21 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

12

อัตรา 5 กิโลกรัมต่อไร่ ช่วง 2 สัปดาหลังปักดํา ครั้งที่ 2 ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่
ปุ๋ยเคมีสูตร 0-0-60 อัตรา 5 กิโลกรัมต่อไร่ ช่วงข้าวแตกกอ
1.2 ขั้นตอนการด าเนินงาน
1) การเตรียมตัวอย่างดิน เก็บตัวอย่างดินที่ระดับความลึก 0-15 เซนติเมตร

จากแปลงนาเกษตรกรบ้านหนองแปน ตําบลดงแคนใหญ่ อําเภอคําเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร
นําตัวอย่างดินไปผึ่งให้แห้งในที่ร่ม บดและร่อนแยกเศษวัสดุอินทรีย์ออก จากนั้นสุ่มตัวอย่างดินเพื่อ
ทําการวิเคราะห์สมบัติดินก่อนการทดลอง ชั่งตัวอย่างดินใส่ถุงพลาสติกถุงละ 15 กิโลกรัม จํานวน 15
ถุงนําไปนึ่งฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 210 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์ เป็นเวลา 15 นาที

2) การเตรียมต้นตอเชื้อจุลินทรีย์ นําเชื้อจุลินทรีย์บริสุทธิ์ของจุลินทรีย์ พด.9 และ
จุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 มาเลี้ยงในอาหารเหลวพิโคฟสคายา (Pikovskaya’s medium) บ่มในตู้บ่ม
เชื้อชนิดเขย่าที่ความเร็วรอบ 180 รอบต่อนาที อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 24 ชั่วโมง เก็บ
ตัวอย่างเพื่อวิเคราะห์ปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต พด.9 และซุปเปอร์ พด.9

3) การผลิตหัวเชื้อจุลินทรีย์ นําต้นตอเชื้อจุลินทรีย์ที่เตรียมในข้อ 2) จํานวน 1,200
มิลลิลิตรต่อสายพันธุ์ มาคลุกกับวัสดุรองรับ (Carrier) คือ ปุ๋ยหมักบดละเอียดที่นึ่งฆ่าเชื้อแล้วจํานวน
45 กิโลกรัม ผึ่งให้แห้งในที่ร่ม เก็บตัวอย่างเพื่อวิเคราะห์ปริมาณจุลินทรีย์ จากนั้นเก็บในตู้เย็นเพื่อใช้

เป็นหัวเชื้อจุลินทรีย์ในการทดลอง
4) การขยายเพื่อเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ละลายอนินทรีย์ฟอสเฟต
4.1) การขยายเพื่อเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ พด.9 โดยใช้วัสดุขยายเชื้อ คือ ปุ๋ยหมัก
จํานวน 300 กิโลกรัม รําละเอียด 3 กิโลกรัม และหัวเชื้อจุลินทรีย์ 100 กรัม คลุกส่วนผสมต่างๆ ให้
เข้ากัน ปรับความชื้นด้วยน้ําให้มีความชื้นประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์ ใช้ผ้ากระสอบคลุมเพื่อรักษา

ความชื้นบ่มไว้เป็นเวลา 4 วัน เก็บตัวอย่างเพื่อวิเคราะห์ปริมาณจุลินทรีย์และนําไปทดลอง
4.2) การขยายเพื่อเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ดําเนินการเช่นเดียวกับ
การขยายเพื่อเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ พด.9

5) การเตรียมต้นกล้าข้าวใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 โดยนําเมล็ดพันธุ์ข้าว
แช่ในน้ําเป็นเวลา 12 ชั่วโมง หลังจากนั้นนํามาบ่มในถุงผ้าที่สามารถถ่ายเทอากาศได้เป็นเวลา 24
ชั่วโมง เพื่อกระตุ้นการงอกของเมล็ดข้าว หลังจากนั้นนําไปหว่านในกระบะเพาะกล้า โดยช่วงแรก
รักษาความชื้นในดินให้ชื้นแต่ไม่ให้น้ําท่วมขังจนกระทั่งข้าวสูงประมาณ 5-10 เซนติเมตร จึงขังน้ํา

พอประมาณ เมื่อกล้าข้าวมีอายุประมาณ 30 วัน นําไปปลูกในกระถางทดลอง
6) การปลูกข้าว ใช้ตัวอย่างดินจํานวน 15 กิโลกรัมต่อกระถาง ก่อนปลูกข้าวทําให้
ดินอิ่มตัวด้วยน้ําเป็นเวลา 1 คืน หลังจากนั้นใส่ปัจจัยทดลองตามตํารับทดลองคลุกให้เข้ากับดิน ปักดํา
กล้าข้าวจํานวน 3 ต้นต่อกระถาง

7) การใส่ปุ๋ยและดูแลรักษา ทุกตํารับทดลองใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจนและโพแทสเซียม
ตามค่าวิเคราะห์ดินโดยแบ่งใส่ 2 ครั้ง ดังนี้
ครั้งที่ 1 ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ ปุ๋ยเคมีสูตร 0-0-60 อัตรา
5 กิโลกรัมต่อไร่ ช่วง 2 สัปดาห์หลังปักดํา

ครั้งที่ 2 ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ ปุ๋ยเคมีสูตร 0-0-60 อัตรา