Page 19 - การศึกษาประสิทธิภาพจุลินทรีย์ซุปเปอร์ พด.9 ต่อการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสและผลผลิตข้าวในดินกรดจัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

10

ของฟอสโฟลิพิด (phospholipids) ที่เป็นแหล่งให้พลังงาน เป็นองค์ประกอบของนิวคลีโอโปรตีน
(nucleoproteins) มีบทบาทสําคัญต่อการแบ่งเซลล์ เป็นองค์ประกอบของไฟทิน (phytin) ช่วยให้
รากแข็งแรงและส่งเสริมการแผ่กระจายของราก (Khan et al., 2009) อาการขาดธาตุฟอสฟอรัสใน
ข้าวมักพบในช่วงข้าวแตกกอ ซึ่งเป็นช่วงที่ข้าวต้องการธาตุฟอสฟอรัสมากที่สุด ข้าวที่ขาดฟอสฟอรัส

จะมีลักษณะต้นเตี้ย แคระแกรน ต้นผอมเรียว แตกกอน้อย ใบสั้นแคบและตั้ง สีใบแก่เริ่มเปลี่ยนจากสี
เขียวเป็นเขียวเข้ม จากนั้นเปลี่ยนเป็นสีน้ําตาลปนส้ม (Dobermann and Fairhurst, 2000)
นอกจากนี้การขาดธาตุฟอสฟอรัสยังส่งผลให้ข้าวไม่แข็งแรงและไวต่อการเกิดโรค เช่น โรคใบจุด
เป็นต้น การใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสในดินให้เหมาะสมกับข้าว จะส่งผลต่อพัฒนาการของราก ช่วยเพิ่มการ

แตกกอ จํานวนรวงและผลผลิตข้าว (ยงยุทธ, 2558) โดยปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ในดินที่
เพียงพอสําหรับการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตของข้าว คือ 5-10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
(Palmer, 1990)
ข้าวหอมมะลิ เป็นข้าวเจ้าไวต่อช่วงแสง ปัจจุบันมีการปลูก 2 สายพันธุ์ คือ ข้าวขาวดอกมะลิ

105 และ กข.15 ประเทศไทยมีพื้นที่เพาะปลูกข้าวดอกมะลิ 105 ประมาณ 29 ล้านไร่ หรือคิดเป็น
ร้อยละ 43.28 ของพื้นที่เพาะปลูกข้าวทั้งหมด และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจาก 28.57
เปอร์เซ็นต์ ในปี 2540 เป็น 47.54 เปอร์เซ็นต์ ในปี 2555 เพราะเป็นที่ต้องการของตลาด โดยเฉพาะ

ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีพื้นที่เพาะปลูกข้าวขาวดอกมะลิ 105 ประมาณร้อยละ 80 หรือ 22.20
ล้านไร่ เนื่องจากลักษณะของดินและสภาพอากาศที่ส่งผลให้สามารถผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105
มีคุณภาพ (อรวรรณ, 2557) โดยปี 2552-2555 มีผลผลิตเฉลี่ย 372 กิโลกรัมต่อไร่ (สํานักงาน
เศรษฐกิจการเกษตร, 2554 ; กรมส่งเสริมการเกษตร, 2555)

ระยะเวลาและสถานที่ด าเนินการ

ระยะเวลาดําเนินการ เริ่มต้นเดือนตุลาคม พ.ศ. 2552

สิ้นสุดเดือนมีนาคม พ.ศ. 2555
สถานที่ดําเนินการ การทดลองที่ 1 โรงเรือนทดลอง
กองเทคโนโลยีชีวภาพทางดิน กรมพัฒนาที่ดิน
การทดลองที่ 2 แปลงนาของเกษตรกรบ้านหนองแปน ตําบลดงแคนใหญ่

อําเภอคําเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร จุดพิกัด E437891 N1721380
รายละเอียดสภาพพื้นที่
พื้นที่เก็บตัวอย่างดินเพื่อทดลองในการทดลองที่ 1 และแปลงทดลองในการทดลองที่ 2 อยู่ใน
พื้นที่เดียวกัน โดยเป็นแปลงนาของเกษตรกร บ้านหนองแปน ตําบลดงแคนใหญ่ อําเภอคําเขื่อนแก้ว

จังหวัดยโสธร กลุ่มชุดดินที่ 22 ชุดดินสีทน การจําแนกดินจัดอยู่ใน Coarse-loamy, mixed,
nonacid, isohyperthermic Fluvaquentic เนื้อดินบนเป็นดินร่วนปนทราย ดินมีสภาพเป็นกรดจัด
มีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง 4.8 มีปริมาณฟอสฟอรัสทั้งหมด 14.0 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ 3.00 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม