Page 104 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

99

ใสเศษเหลือของพืชลงไปบนผิวดินที่ไมมีอะไรปกคลุม เพื่อปองกันเม็ดฝนที่ตกลงมาหรือน้ําที่ไหลบาบนผิว

ดินทําลายโครงสรางของดิน และเปนการเพิ่มอัตราการซึมน้ําของดินดวย
(6) การปรับปรุงโครงสรางของดิน การไหลบาไปบนผิวดินจะมีความสัมพันธในทางกลับกันกับ

อัตราการซึมน้ําของดินและซาบซึมน้ําของดิน ซึ่งเนื้อดินและโครงสรางของดิน จะเปนตัวกําหนดอัตราการ

เคลื่อนที่ของน้ําในดิน เนื้อดินไมสามารถเปลี่ยนไดแตโครงสรางของดินสามารถเปลี่ยนได โดยการปลูกพืช
ตระกูลหญา การใสเศษเหลือของพืชและสัตว การลดการไถพรวน และการใสสารเคมีเพื่อปรับปรุงสภาพ

ของดิน

10.11.2. การลดการสูญเสียน้ําจากผิวดินโดยการระเหย น้ําที่สูญเสียโดยการระเหย อาจจะมาก

ถึง 70 เปอรเซ็นต ของปริมาณฝนที่ตกทั้งป สําหรับบริเวณที่แหงแลง แตในบริเวณที่ชุมชื้นการสูญเสียน้ํา
โดยการระเหยจะมีอยูประมาณ 30 – 50 เปอรเซ็นตของปริมาณฝนที่ตกทั้งหมด วิธีการลดการระเหยน้ําจาก

ผิวดินทําไดโดยวิธีดังตอไปนี้

(1) การคลุมดินดวยพืช การคลุมดินดวยเศษเหลือของพืช เชน เศษใบไมในปา ขี้เลื่อย เปนตน จะ

ลดการระเหยจากดิน กลาวคือ สามารถลดอุณหภูมิดินได ลดการวนเวียนของลมที่ผิวดิน วัตถุคลุมดินแตละ
ชนิดมีความสามารถในการลดการระเหยจากผิวดินไดดีตาง ๆ กัน นอกจากนี้ เศษเหลือของพืชที่ใชคลุม

ดิน เปนวัตถุนําความรอนที่ต่ํามากเมื่อเปรียบเทียบกับวัตถุตาง ๆ

(2) การคลุมดินดวยวัตถุอื่น ๆ เชน กรวดหรือกอนหิน จะชวยเพิ่มการซึมของดินและลดการ
ระเหยน้ําจากดิน นอกจากนั้นอาจจะใชแผนพลาสติก ยางมะตอย หรือวัสดุสะทอนแสงก็สามารถลดการ

ระเหยของน้ําได

(3). การไถพรวน สามารถควบคุมการระเหยน้ําจากดินได โดยลดปริมาณวัชพืช นอกจากนี้ การไถ
พรวนในขณะที่ดินมีความชื้นเหมาะสมทําใหดินรวน น้ําในดินเคลื่อนที่ไดสะดวก เพราะฉะนั้นการไถ

พรวนดินเพื่อทําใหเกิดขนาดของกอนดินที่ถูกตอง (ขนาดเสนผาศูนยกลาง 2.5 มิลลิเมตร) จะเปนการลด

การระเหยน้ําจากดิน

10.11.3. การลดการสูญเสียน้ําโดยการระเหยจากแหลงน้ํา เชน บอ สระ และอางเก็บน้ํา มีวิธีการ
ดังตอไปนี้

(1) การควบคุมการเจริญเติบโตของวัชพืชน้ํา โดยทั่วไปวัชพืชน้ําแบงออกเปน 4 ชนิดใหญ ๆ โดย

ถือเอาลักษณะการเจริญเติบโตเปนหลักไดดังนี้
1) วัชพืชที่ลอยอยูบนผิวน้ํา ไดแก ผักตบชวา จอก จอกหูหนู และจอกแหน เปนตน

2) พวกที่มีการเจริญเติบโตอยูใตผิวน้ํา ตัวอยางของพืชกลุมนี้ไดแก Potamogeton,

Myriophyllum และ Vallisineria เปนตน พวกนี้มีรากและยึดดินที่กนบอ สระ อางเก็บน้ํา สามารถดูด

เกลือที่ละลายอยูในน้ําได ตลอดทั้งตนที่จมอยูในน้ํา แตถาหากมีน้ําลึกเกินกวา 3 เมตร วัชพืชพวกนี้ไม
สามารถเจริญเติบโตได เพราะแสงอาทิตยผานไปไมถึงจึงสังเคราะหแสงไมได