Page 15 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองกระทือ ลำดับที่ พช.7 (2556) ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำป่าสักส่วนที่ 3 (รหัส 1205) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำป่าสัก (รหัส 12) พื้นที่ดำเนินการบ้านเขารวก หมู่ที่ 8 ตำบลกันจุ และบ้านวังไลย์ หมู่ที่ 1 ตำบลสระแก้ว อำเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์
P. 15
6
การจัดตัว และโครงสร้างทางธรณีวิทยาของหินต่างๆภายในโลก, ธรณีวิทยาพลวัต ศึกษาเกี่ยวกับสาเหตุ
และกระบวนการต่างๆ ที่ท าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยา และธรณีประวัติ ศึกษาเกี่ยวกับการ
ล าดับเหตุการณ์ทางธรณีวิทยาตามประวัติเหตุการณ์ของโลก (กรมทรัพยากรธรณี, 2552)
ธรณีสัณฐานวิทยา (Geomorphology) หมายถึง สาขาธรณีวิทยาที่ว่าด้วยพื้นผิวของโลก
ซึ่งประมวลเอาทั้งรูปร่างธรรมชาติ กระบวนการก าเนิดและการพัฒนาตัว ตลอดจนความเปลี่ยนแปลง
ที่ประสบในปัจจุบัน (ราชบัณฑิตยสถาน, 2519) โดยสภาพทางธรณีสัณฐานนับว่าเป็นปัจจัยส าคัญที่
ควบคุมการเกิดดินที่ปกคลุมพื้นผิวโลกเพราะกระบวนการเกิด และวิวัฒนาการด้านธรณีวิทยาจะมีส่วน
สัมพันธ์กับการพัฒนาการของชั้นดิน ลักษณะดิน และสมบัติของดินที่เกิดบนสัณฐานต่างๆ จึงมีความ
แตกต่างกันออกไป และมีผลต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินของมนุษย์เพื่อกิจกรรมต่างๆ สภาพทางธรณีสัณฐาน
ยังมีส่วนสัมพันธ์กับระดับน้ าใต้ดิน ความชื้นในดิน การระบายน้ าของดิน ระดับความรุนแรงของการชะล้าง
พังทลายของหน้าดิน (อภิศักดิ์, 2541)
3.3 ดินและการใช้ที่ดิน
ดิน (Soils) การให้ค านิยามของดินขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และประโยชน์ที่จะได้รับจากการศึกษา
ดิน การศึกษาดินแบ่งออกได้เป็น 2 แนวทาง (คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา, 2541) คือ
1) ปฐพีวิทยาธรรมชาติ (pedology) ศึกษาเกี่ยวกับการก าเนิดดิน การจ าแนกและการ
ตรวจลักษณะดิน โดยเน้นในสภาพเทหวัตถุธรรมชาติมากกว่าการใช้ที่ดินเพื่อการปลูกพืชแนวทางการศึกษา
เช่นนี้ จะเกิดประโยชน์โดยตรงต่อวิศวกรมากกว่าเกษตรกร ดังนั้นในแนวทางนี้ ดินจึงหมายถึง เทหวัตถุ
ธรรมชาติ ที่ปกคลุมผิวโลกอยู่บางๆ เกิดขึ้นจากผลของการแปรสภาพหรือผุพังของหินและแร่ และ
อินทรียวัตถุผสมคลุกเคล้ากัน
2) ปฐพีวิทยาสัมพันธ์ (edaphology) ศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างดินกับสิ่งมีชีวิต
โดยเฉพาะพืช การใช้ที่ดินเพื่อการปลูกพืช รวมทั้งสมบัติของดินที่มีผลต่อการให้ผลผลิตของพืช ดังนั้น
ความหมายหรือค าจ ากัดความของดิน คือ เทหวัตถุที่เกิดตามธรรมชาติรวมกันขึ้นเป็นชั้น (profile) จาก
ส่วนผสมของแร่ธาตุต่างๆ ที่สลายตัวเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยกับอินทรียวัตถุที่เปื่อยผุพังอยู่รวมกันเป็นชั้นบางๆ
ห่อหุ้มผิวโลก และเมื่อมีอากาศและน้ าเป็นปริมาณที่เหมาะสมแล้วจะช่วยค้ าจุนพร้อมทั้งช่วยในการยังชีพ
และการเจริญเติบโตของพืช
การใช้ที่ดิน (Land Used) หมายถึง การใช้ที่ดินที่เป็นทรัพยากรขั้นพื้นฐานในการผลิตอาหาร
เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค ตลอดจนใช้เป็นที่พักผ่อน ที่อยู่อาศัย กักเก็บน้ า หรือใช้ในกิจการอื่นๆ ที่มี
ความส าคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของมวลมนุษย์ ทั้งนี้รวมถึงการใช้ที่ดินในปัจจุบันและการใช้ที่ดินในอนาคต
ด้วย (วิโรจ, 2531) ศูนย์ข้อมูลสารสนเทศ (2538) ให้ความหมายไว้ว่า การใช้ที่ดินเป็นกิจกรรมของมนุษย์บน
พื้นดินและสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ ทั้งนี้รวมถึงสิ่งปกคลุมดินเพื่อที่จะสามารถ จัดจ าแนกพื้นที่ได้ทั้งหมด
โดยทั่วไปแล้วล าดับชั้นและสิ่งปกคลุมดินมีด้วยกัน 3 ลักษณะ คือ โครงสร้าง ทางกายภาพที่มนุษย์สร้าง
ขึ้น ปรากฏการณ์ทางชีวภาพและการพัฒนาทุกประเภท ดรรชนี (2531) และสถิตย์ (2521) ได้กล่าวไว้ว่า การ
