Page 103 - การวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติและการกำหนดบริเวณการใช้ที่ดินตามศักยภาพพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาคลองจันดี (รหัส2202)

75

ไดแก ปริมาณน้ําฝน ความแรงของน้ําฝน ลักษณะของดิน ลักษณะของพืชคลุมดิน สภาพของ พื้นที่

และมาตรการระบบอนุรักษดินและน้ํา โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับแตละปจจัยที่เกี่ยวของดังนี้

8.4.1 ปจจัยที่เกี่ยวของกับฝน (erosivity factor) เปนคาความสัมพันธของพลังงานจลน
ของเม็ดฝนที่ตกกระทบผิวหนาดินกับปริมาณความหนาแนนของฝนในชวงระยะเวลาหนึ่ง

ซึ่งความสัมพันธนี้ไดมีผูศึกษาและนํามาประยุกตใชอยางกวางขวาง ( Kunta, 2009) ในการศึกษานี้ได

นําคาสหสัมพันธระหวางคาปจจัยการกัดกรอนของฝน สอดคลองตามวิธีการของ Wischmeier (กรม

พัฒนาที่ดิน, 2545) ตามที่มนูญและคณะศึกษาไวมาวิเคราะหรวมกับขอมูลปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยรายป
(average annual rainfall) ในชวงระยะเวลา 40 ป (พ.ศ. 2514-2554) ไดคาปจจัยที่เกี่ยวของกับฝน

สําหรับพื้นที่ลุมน้ําสาขาคลองจันดี

การประเมินคาปจจัยการชะลางพังทลายของฝน ใชเสนชั้น น้ําฝน รายปเฉลี่ย (มิลลิเมตร)
ของกรมอุตุนิยมวิทยา มาคํานวณหาคา R จากสูตร

R = 0.4996X-12.1415

จากสูตรคา R ที่ไดจะมีหนวยเปนตันตอเฮกเตอรตอป ทําการแปลงเปนหนวย

ตันตอไรตอป (6.25 ไร เทากับ 1 เฮกเตอร)
8.4.2 ปจจัยที่เกี่ยวของกับลักษณะของดิน (erodibility factor) เปนคาความคงทนของดิน

ภายใตสภาพแวดลอมที่คลายคลึงกันดินแตละชนิดจะทนตอการชะลางพังทลายที่แตกตางกัน

สอดคลองตามหลักการของ Wischmeier นั้น สามารถวิเคราะหคาปจจัยที่เกี่ยวของกับลักษณะดินนี้
จากภาพ Nomograph โดยประเมินไดจากสมบัติของดิน 5 ประการคือ 1) ผลรวมปริมาณรอยละดินทรายแปง

และปริมาณรอยละของทรายละเอียดมาก 2) ปริมาณรอยละของทราย 3) ปริมาณรอยละอินทรียวัตถุในดิน

4) โครงสรางของดิน และ 5) การซาบซึมน้ําของดิน ซึ่งกรมพัฒนาที่ดิน (2545) ไดศึกษาปจจัยดังกลาว
และใหคาปจจัยที่เกี่ยวของกับลักษณะของดินสอดคลองตามกลุมชุดดิน ( soil group) โดยดินใน

ประเทศไทยมีคาปจจัยความคงทนตอการสูญเสียดิน (K) อยูระหวาง 0.04-0.56 โดยกลุมชุดดินที่ 22 23

24 41 42 และ 43 ซึ่งมีเนื้อดินบนสวนใหญเปนดินทรายรวน มีคา K ต่ําสุด คือ อยูระหวาง 0.04-0.08
และกลุมชุดดินที่ 33 ซึ่งมีเนื้อดินบนสวนใหญเปนดินรวนปนทรายแปง มีคา K สูงสุด คืออยูระหวาง

0.37-0.56 ขณะที่หนวยธรณีวิทยาพวกหินทราย มีคา K ต่ําสุด คือ อยูระหวาง 0.04-0.8 และหนวย

ธรณีวิทยาพวกหินดินดานและหินอัคนี มีคา K คอนขางสูง คืออยูระหวาง 0.24-0.30 จากขอมูลกลุมชุดดิน

พบวาในพื้นที่ลุมน้ําสาขาคลองจันดีมีคาปจจัยความคงทนตอการสูญเสียดิน (K) ดังตารางที่ 15

สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน