Page 25 - ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน : กรณีศึกษาการปลูกข้าวโพดหวาน บ้านท่าพยอม ตำบลหนองไผ่ อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี

13

และบางส่วนของอ าเภอบ่อพลอย บริเวณด้านใต้ของจังหวัดลักษณะเป็นที่ราบที่อุดมสมบูรณ์ การคมนาคม
สะดวกอยู่ใกล้แหล่งน้ าและชลประทาน ได้แก่ อ าเภอท่ามะกา อ าเภอท่าม่วง และบางส่วนของอ าเภอเมือง

อ าเภอพนมทวน ในบริเวณภูเขาใหญ่น้อยทั้งหลายนั้น นอกจากจะเป็นแหล่งแร่ แหล่งป่าไม้ที่เป็นทรัพยากร
ส าคัญแล้ว ยังเป็นที่เกิดธารน้ าและห้วยเล็กๆ ไหลมาบรรจบกันเป็นแม่น้ าสายส าคัญ 3 สาย คือ
1) แม่น้ าศรีสวัสดิ์หรือแควใหญ่ เป็นแม่น้ าส าคัญทางภาคตะวันตกของประเทศไทย
ต้นน้ าเกิดมาจากเทือกเขาถนนธงชัยในเขตอ าเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ไหลผ่านอ าเภอทองผาภูมิ เขตทุ่งใหญ่

นเรศวร แบ่งเขตจังหวัดอุทัยธานีที่อ าเภอบ้านไร่ แล้วไหลผ่านอ าเภอศรีสวัสดิ์ อ าเภอเมืองกาญจนบุรี
ไปบรรจบกับแม่น้ าแควน้อยที่หน้าเมืองกาญจนบุรี มีความยาวประมาณ 450 กิโลเมตร มีสาขาส าคัญ
2 สาขา คือ ห้วยขาแข้ง และล าตะเพิน แควใหญ่ไหลผ่านภูมิประเทศที่เป็นภูเขา ป่าไม้ผ่านน้ าตกสวยงาม
แห่งหนึ่ง คือ น้ าตกเอราวัณ มีเกาะแก่ง น้ าพุ อยู่หลายแห่ง

2) แม่น้ าไทรโยคหรือแควน้อย ต้นน้ าเกิดจากเทือกเขาตะนาวศรี ในเขตอ าเภอ
สังขละบุรี อ าเภอทองผาภูมิ มีล าน้ าเล็กๆ 3 สาย คือ ห้วยรันตี ห้วยซองกาเลีย และห้วยบีคลี่ ไหลมา
บรรจบกันเหนือที่ว่าการอ าเภอสังขละบุรีเล็กน้อย เรียกว่า “สามสบ” หรือ “สามประสบ” ไหลผ่านอ าเภอ
สังขละบุรี อ าเภอทองผาภูมิ อ าเภอไทรโยค อ าเภอเมืองกาญจนบุรี ไปบรรจบกับแม่น้ าแควใหญ่ที่ต าบล

ปากแพรก หน้าเมืองกาญจนบุรี เป็นแม่น้ าแม่กลอง ความยาวทั้งสาย 250 กิโลเมตร เป็นล าน้ าที่สวยงาม
สายหนึ่งไหลผ่านภูมิประเทศที่งดงาม
3) แม่น้ าแม่กลอง เป็นแม่น้ าส าคัญสายหนึ่งในภาคตะวันตก เกิดจากแม่น้ าแควใหญ่และ

แควน้อยไหลมาบรรจบกันที่ต าบลปากแพรก อ าเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี ไหลผ่านอ าเภอเมือง อ าเภอ
ท่าม่วง อ าเภอท่ามะกา เข้าเขตจังหวัดราชบุรี สมุทรสงคราม และไหลลงสู่ปากอ่าวไทยที่อ าเภอเมือง
จังหวัดสมุทรสงคราม มีความยาวประมาณ 132 กิโลเมตร พื้นที่รับน้ าที่ปากแม่น้ าแม่กลอง 30,106 ตาราง
กิโลเมตร มีพื้นที่ลุ่มน้ า 30,837 ตารางกิโลเมตร หรือ 19.45 ล้านไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 8 จังหวัด ได้แก่
กาญจนบุรี ราชบุรี สมุทรสงคราม บางส่วนของจังหวัดสุพรรณบุรี นครปฐม สมุทรสาคร อุทัยธานี และตาก

ปริมาณน้ าท่ารายปีเฉลี่ย 7,973 ล้านลูกบาศ์กเมตร ลุ่มน้ าแม่กลองแบ่งออก เป็นลุ่มน้ าย่อย 14 ลุ่มน้ าย่อย
ได้แก่ แม่น้ าแควใหญ่ (1,445 ตารางกิโลเมตร) ห้วยแม่ละมุง (910 ตารางกิโลเมตร) ห้วยแม่จัน (862
ตารางกิโลเมตร) แม่น้ าแควใหญ่ตอนกลาง (3,380 ตารางกิโลเมตร) แม่น้ าแควใหญ่ตอนล่าง (4,094 ตาราง

กิโลเมตร) ห้วยขาแข้ง (2,320 ตารางกิโลเมตร) ห้วยตะเพียน (2,627 ตารางกิโลเมตร) แม่น้ าแควน้อย
ตอนบน (3,947 ตารางกิโลเมตร) ห้วยเขย็ง (1,015 ตารางกิโลเมตร) ห้วยแม่น้ าน้อย (947 ตารางกิโลเมตร)
ห้วยบ้องตี้ (477 ตารางกิโลเมตร) แม่น้ าแควน้อยตอนกลาง (2,042 ตารางกิโลเมตร) ล าภาชี (2,453 ตาราง
กิโลเมตร) ทุ่งราบแม่น้ าแม่กลอง (4,318 ตารางกิโลเมตร)

4) แม่น้ าภาชี เป็นแม่น้ าสายหนึ่งในทางตะวันตกของประเทศไทย มีก าเนิดจากเทือกเขา
ตะนาวศรี ประกอบด้วยล าธารหลายสายไหลผ่านเขตอ าเภอสวนผึ้งและอ าเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี
แล้วไปบรรจบล าน้ าแควน้อยที่อ าเภอเมืองกาญจนบุรี แม่น้ าสายนี้ก่อให้เกิดประโยชน์ในการเกษตร
การอุปโภค และบริโภคแก่ประชากรที่อาศัยอยู่สองฝั่งน้ าอย่างมาก แต่ไม่สามารถใช้เป็นเส้นทางคมนาคม

ทางน้ าได้ เนื่องจากมีความคดเคี้ยวและท้องน้ าเต็มไปด้วยแก่งหิน