Page 8 - การศึกษาศักยภาพและการจัดการดินในพื้นที่ดินเค็มเพื่อการผลิตพืชสมุนไพรประจำท้องถิ่นไปสู่การรับรองเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม พี จี เอส กรณีศึกษาในพื้นที่ดินเค็มของจังหวัดนครราชสีมา Study of Soil quality and management of Saline Soil for local Herb production to Participatory Guarantee Systems (PGS) , Case study in Nakhon Ratchasima province.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

8

หลักการและเหตุผล

พืชสมุนไพรมีความสำคัญกับประเทศไทยทั้งด้านเศรษฐกิจและสังคม ปัจจุบันประเทศไทย
ประสบปัญหาทางด้านวัตถุดิบพืชสมุนไพรที่ไม่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ประกอบการได้ทั้ง ชนิด

ปริมาณ และคุณภาพ ในขณะที่เกษตรกรผู้ผลิตก็ประสบปัญหาด้านการตลาดไม่เอื้ออำนวย ขาดความเชื่อมโยง
ระหว่างผู้ประกอบการที่ใช้ผลผลิตโดยตรง ส่งผลกระทบต่อคุณภาพวัตถุดิบ ผลตอบแทนที่เกษตรกรได้รับ และความ
ปลอดภัยของผู้บริโภค จึงจำเป็นต้องเพิ่มศักยภาพและขีดความสามารถของเกษตรกร ทั้งด้านคุณภาพ ต้นทุนการ

ผลิต และแรงงาน เพื่อให้แข่งขันกับวัตถุดิบพืชสมุนไพรราคาถูกจากต่างประเทศ สถานการณ์การค้าสมุนไพร มีมูลค่า
การค้าสมุนไพรในตลาดโลก 4.4 ล้านบาท มูลค่าการค้าสมุนไพรในไทย 48,000 ล้านบาท ปัจจุบันไทยส่งออก
สมุนไพรไปประเทศญี่ปุ่น และนำเข้าสมุนไพรจากออสเตรเลีย จีน และอินเดีย (กระทรวงพาณิชย์ , 2559)
ดินเค็มเป็นปัญหาสำคัญต่อการทำการเกษตร ในจังหวัดนครราชสีมา มีการกระจายตัวของ

พื้นที่ดินเค็มประมาณ 3,795,683 ไร่ โดยพบพื้นที่ที่มีการกระจายของดินเค็มได้แก่ อำเภอบัวใหญ่,บัวลาย,ประทาย ,
โนนแดง,ขามสะแกแสง,บ้านเหลื่อม,สีดา,คง,เมืองยาง,พิมาย,โนนสูง,โนนไทย,ขามทะเลสอ และอำเภอ ด่านขุนทด
จากการสังเกตเบื้องต้นในพื้นที่ดินเค็ม อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา และยังพบว่า มีพืชสมุนไพรที่สามารถขึ้น
ได้ในพื้นที่ดินเค็มน้อยที่มีค่าการนำไฟฟ้า 2-4 เดซิซีเมนต่อเมตร ได้แก่ ลูกใต้ใบ หญ้างวงช้าง เทียนนา กระเทียม

หอม กระเพรา ตะไคร้ และมะกรูด พืชสมุนไพรที่สามารถขึ้นได้ในพื้นที่ดินเค็มปานกลางที่มีค่าการนำไฟฟ้า 4-8 เดซิ
ซีเมนต่อเมตร ได้แก่ รากสามสิบ หญ้าชันกาด แห้วหมู กกลังกา โทงเทง ขี้เหล็ก และสะเดา ดังนั้น ในการศึกษาวิจัย
ครั้งนี้เพื่อศึกษาการใช้ประโยชน์พื้นที่ดินเค็มสำหรับปลูกพืชสมุนไพรที่เหมาะสมกับพื้นที่ ดังนั้นจำเป็นต้องมีการ
สำรวจชนิด และคุณภาพของพืชสมุนไพรที่สามารถขึ้นได้ในท้องถิ่น ตลอดจนเพื่อศึกษาทดลองหาแนวทางในการเพิ่ม

คุณภาพของชนิดและคุณภาพของพืชสมุนไพรที่เหมาะสมปลูกในท้องถิ่น อันจะเป็นการสนับสนุนให้เกษตรกรมี
โอกาสเข้าสู่กระบวนการผลิตพืชสมุนไพรให้ได้มาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม (พี จี เอส) เพื่อให้เกิดความ
คุ้มค่าเหมาะสมต่อการในไปส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่ดินเค็มสามารถนำไปปฏิบัติในพื้นที่ของตนเองได้ง่าย และ

สามารถนำไปประกอบเป็นอาชีพเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัวได้อีกทางหนึ่ง

วัตถุประสงค์
1. ศึกษาการกระจายตัวของชนิดพืชสมุนไพรประจำท้องถิ่นในพื้นที่ดินเค็ม อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา
2. ศึกษาการใช้ปุ๋ยอินทรีย์เพื่อเพิ่มคุณภาพของพืชสมุนไพรชนิดต่างๆ ในพื้นที่ดินเค็ม

3. ศึกษากระบวนการผลิตพืชสมุนไพรให้ได้มาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม (พี จี เอส)