Page 31 - การประเมินคุณภาพดินเพื่อการเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการพื้นที่ ทางการเกษตรที่มีอัตราการชะล้างพังทลายสูงโดยใช้เทคนิคนิวเคลียร์ จังหวัดกาญจนบุรี Assessing soil quality and enhance crop productivity through agriculture management using nuclear techniques in the area of erosion in Kanchanaburi province.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

25

ผลการวิจัยและวิจารณ

1. การประเมินคุณภาพของดินและความอุดมสมบูรณของดิน
หลังจากที่ไดดําเนินการเก็บตัวอยางดินจากทั้ง 3 แหลงพื้นที่ ประกอบดวย (1) พื้นที่ปลูกพืชที่ไมมีการ
จัดระบบอนุรักษดินและน้ํา (2) พื้นที่ปาหรือพื้นที่ไมผลที่ไมมีการรบกวนหนาดิน (ใชสําหรับการอางอิงขอมูล
calibration) และ (3) พื้นที่ปลูกพืชของเกษตรกรที่มีการจัดระบบอนุรักษดินและน้ําที่ออกแบบโดยกรมพัฒนา

ที่ดิน แบง transaction หรือ ระยะการเก็บตัวอยางดิน ตามประเภทของความลาดชัน คือ (1) บริเวณ summit
(2) บริเวณ shoulder (3) บริเวณ backslope (4) บริเวณ footslope และ (5) บริเวณ toeslope ที่ระดับความลึก
ของดิน 3 ระดับ ประกอบดวย (1) 0 ถึง 10 เซนติเมตร (2) 10 ถึง 20 เซนติเมตร และ (3) 20 ถึง 30 เซนติเมตร
โดยเก็บขอมูลแบงตามชวงระยะเวลาได 3 ชวง ไดแก (1) เก็บขอมูลครั้งที่ 1 (เดือนเมษายน) (2) เก็บขอมูลครั้งที่
2 (เดือนมิถุนายน) และ (3) เก็บขอมูลครั้งที่ 3 (เดือนสิงหาคม) เสร็จเรียบรอยแลวนั้น ไดทําการวิเคราะหสมบัติ
ทางเคมีของดิน ไดแก pH EC OM P K Ca และ Mg ซึ่งผลการทดลองที่ไดสามารถอธิบายได ดังนี้

1.1 คาความเปนกรดเปนดางของดิน (pH)
คาเฉลี่ยของคาความเปนกรดเปนดางของดิน (pH) ในการเก็บขอมูลครั้งที่ 1 (เดือนเมษายน) พบวา
พื้นที่ทดลองทั้งสามแหลงมีความแตกตางกันของคา pH อยางมีนัยยะสําคัญทางสถิติ ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.01
กลาวคือ พื้นที่ปลูกพืชที่ไมมีการจัดระบบอนุรักษดินและน้ํา พบวามีคาเฉลี่ย pH นอยที่สุด (pH มีคาเทากับ
4.83) รองลงมาคือ พื้นที่ปายางพาราที่ไมมีการรบกวนหนาดิน ที่สุด (pH มีคาเทากับ 5.04) และพื้นที่ปลูกพืช
ของเกษตรกรที่มีการจัดระบบอนุรักษดินและน้ําที่ออกแบบโดยกรมพัฒนาที่ดิน มีคาเฉลี่ย pH สูงที่สุด เทากับ

5.71
จากขอมูลในตารางที่ 3 พบวาคาเฉลี่ย pH เมื่อเปรียบเทียบกับประเภทของความลาดชันและระดับ
ความลึก ไมมีความแตกตางกันอยางมีนัยยะสําคัญทางสถิติ ซึ่งอธิบายแยกตามพื้นที่ศึกษาได ดังนี้

พื้นที่ปลูกพืชที่ไมมีการจัดระบบอนุรักษดินและน้ํา สามารถเรียงลําดับคาเฉลี่ย pH จากทุกระดับความ
ลึกตามประเภทความลาดชันจากคาสูงสุดไปต่ําสุดได คือ Toeslope > Footslope > Backslope > Summit >
Shoulder ตามลําดับ โดยที่บริเวณ Toeslope ซึ่งเปนตําแหนงต่ําที่สุด มีคาเฉลี่ย pH สูงที่สุด (เทากับ 4.91 5.03
และ 5.10 ที่ระดับความลึก 0 - 10 10 – 20 และ 20 – 30 เซนติเมตร ตามลําดับ)
พื้นที่ปายางพาราที่ไมมีการรบกวนหนาดิน สามารถเรียงลําดับคาเฉลี่ย pH จากทุกระดับความลึกตาม

ประเภทความลาดชันจากคาสูงสุดไปต่ําสุดได คือ Backslope > Shoulder > Footslope > Summit >
Toeslope ตามลําดับ พบคาเฉลี่ย pH สูงสุด ณ ตําแหนง Backslope (เทากับ 5.07 5.17 และ 5.15 ที่ระดับ
ความลึก 0 - 10 10 – 20 และ 20 – 30 เซนติเมตร ตามลําดับ)
พื้นที่ปลูกพืชของเกษตรกรที่มีการจัดระบบอนุรักษดินและน้ําที่ออกแบบโดยกรมพัฒนาที่ดิน สามารถ
เรียงลําดับคาเฉลี่ย pH จากทุกระดับความลึกตามประเภทความลาดชันจากคาสูงสุดไปต่ําสุดได คือ Footslope >

Backslope > Toeslope > Summit > Shoulder ตามลําดับ พบคาเฉลี่ย pH สูงสุด ณ ตําแหนง Footslope
(เทากับ 5.86 5.81 และ 5.94 ที่ระดับความลึก 0 - 10 10 – 20 และ 20 – 30 เซนติเมตร ตามลําดับ)