Page 30 - การประเมินประสิทธิภาพของสระน้ำในไร่นาของเกษตรกรทั่วประเทศจากอิทธิพลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่รุนแรง The Performance of Farm Pond Impactsof extreme Climate Change.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

19

สระน้ าที่มีน้ าน้อยกว่า 25 เปอร์เซ็นต์ มีจ านวนทั้งหมด 23 สระ พบมากในภาคเหนือจ านวน 13 สระ
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือจ านวน 6 สระ และภาคกลางจ านวน 4 สระ

สระน้ าที่มีน้ า 26-50 เปอร์เซ็นต์ มีจ านวนทั้งหมด 67 สระ พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
จ านวน 31 สระ ภาคเหนือจ านวน 29 สระ และภาคกลางจ านวน 7 สระ
สระน้ าที่มีน้ า 51-75 เปอร์เซ็นต์ มีจ านวนทั้งหมด 142 สระ พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

จ านวน 90 สระ ภาคเหนือจ านวน 33 สระ ภาคกลางจ านวน 10 สระ และภาคตะวันออกจ านวน 7 สระ
สระน้ าที่มีน้ ามากกว่า 75 เปอร์เซ็นต์ มีจ านวนทั้งหมด 132 สระ พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
จ านวน 60 สระ ภาคเหนือจ านวน 35 สระ ภาคกลางจ านวน 19 สระ ภาคตะวันออก จ านวน 12 สระ และ

ภาคใต้ จ านวน 6 สระ แสดงดังตารางที่ 5

ตารางที่ 5 จ านวนสระน้ าในแต่ละภาคจ าแนกตามปริมาณน้ า

จ้านวนสระน ้าในแต่ละภาค (สระ)
ปริมาณน ้า
(เปอร์เซ็นต์) ภาคเหนือ ภาค ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคใต้ รวม
ตะวันออกเฉียงเหนือ
ว่าง 1 4 0 0 0 5

น้อยกว่า 25 13 6 4 0 0 23

26 - 50 29 31 7 0 0 67
51 - 75 33 90 10 7 0 140
มากกว่า 75 35 60 19 12 6 132

รวม 111 191 40 19 6 367

1.2 การวิเคราะห์แบบสอบถามเกษตรกรด้านการปลูกพืช

จากการสัมภาษณ์เกษตรกรเจ้าของสระน้ าในไร่นา จ านวน 211 ราย พบว่า เกษตรกรนิยมใช้น้ าใน
สระส าหรับการเพาะปลูกพืชในฤดูแล้ง เช่น ข้าว มันส าปะหลัง อ้อย ผสมผสาน ผักสวนครัว และพืชอื่น ๆ
เป็นต้น นอกจากนี้เกษตรกรบางรายมีการเลี้ยงปลาเพื่อจ าหน่ายและบริโภคภายในครัวเรือน ซึ่งช่วยเพิ่ม
รายได้ ลดรายจ่ายให้กับเกษตรกรอีกทางหนึ่ง

เมื่อวิเคราะห์ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจที่ได้จากการขุดสระน้ าในไร่นา พบว่า เกษตรกรทั้งหมดมี
พื้นที่เพาะปลูกเฉลี่ย 14 ไร่ โดยมีรายได้เฉลี่ยก่อนและหลังขุดสระน้ า 12,834 และ 18,141 บาทต่อไร่
ตามล าดับ จึงสรุปได้ว่าเกษตรกรมีรายได้เฉลี่ยเพิ่มขึ้น 5,307 บาทต่อไร่ หรือคิดเป็น 59.86 เปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้
สามารถจ าแนกรายได้ของเกษตรกรออกเป็นรายภาค ได้ดังนี้

ภาคเหนือมีเกษตรกรจ านวน 34 ราย มีพื้นที่เพาะปลูกเฉลี่ย 21 ไร่ มีรายได้เฉลี่ยก่อนและหลังการ
ขุดสระน้ า 4,193 และ 4,925 บาทต่อไร่ ซึ่งมีรายได้เพิ่มขึ้น 732 บาทต่อไร่ หรือคิดเป็น 48.47 เปอร์เซ็นต์
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีเกษตรกรจ านวน 149 ราย มีพื้นที่เพาะปลูกเฉลี่ย 12 ไร่ มีรายได้เฉลี่ย

ก่อนและหลังการขุดสระน้ า 5,005 และ 7,742 บาทต่อไร่ ซึ่งมีรายได้เพิ่มขึ้น 2,737 บาทต่อไร่ หรือคิดเป็น
80.87 เปอร์เซ็นต์
ภาคกลางมีเกษตรกรจ านวน 10 ราย มีพื้นที่เพาะปลูกเฉลี่ย 8 ไร่ มีรายได้เฉลี่ยก่อนและหลังการขุด
สระน้ า 19,576 และ 32,373 บาทต่อไร่ ซึ่งมีรายได้เพิ่มขึ้น 12,797 บาทต่อไร่ หรือคิดเป็น 118.19
เปอร์เซ็นต์